Psikiyatri, zihinsel, duygusal ve davranışsal bozuklukların tanı, tedavi ve önlenmesiyle ilgilenen tıp dalıdır. Psikiyatristler, tıp eğitimi almış ve psikiyatrik hastalıkların teşhisi ve tedavisi konusunda uzmanlaşmış doktorlardır. Bu uzmanlık alanı, biyolojik, psikolojik ve sosyal faktörlerin birleşiminden oluşan kapsamlı bir yaklaşım kullanarak hastaların zihinsel sağlık durumlarını değerlendirir ve tedavi eder. Psikiyatristler, ilaç tedavisi, psikoterapi ve nöromodülasyon tedavileri gibi kişiye özel tedavi hizmeti sunmaktadır. Tedavi planı, hastanın bireysel ihtiyaçlarına ve mevcut durumuna göre özelleştirilmektedir.
Psikiyatri Nedir?
Psikiyatri, beyin hastalıkları ve ruhsal rahatsızlıklarla ilgilenen bir bilim dalıdır. Bu alan, gündelik dilde akıl rahatsızlığı veya ruhsal hastalıklar olarak adlandırılan, düşünce, hareket ve hislerde meydana gelen farklılıklarla kendini gösteren rahatsızlıkların tanı ve tedavisini amaçlamaktadır. Psikiyatri, bu rahatsızlıkların doğru teşhis edilmesi ve uygun tedavi yöntemlerinin uygulanması ile ilgilenir.
Kliniklerde görev yapan uzman psikiyatristler genellikle psikologlarla iş birliği içinde çalışarak tedavi sürecini daha etkili hale getirirler. Bu kliniklerde, çocuklar ve aileler için danışmanlık hizmetleri, ergen danışmanlığı, kişiye özel testler, çocuklar için zeka ve gelişim testleri (MMPI, TAT, WISC- R, AGTE) gibi çeşitli değerlendirme yöntemleri kullanılmaktadır. Ayrıca, oyun terapisi, bilişsel davranışçı terapi ve EMDR (Göz Hareketleri ile Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme) gibi terapi yöntemleri de uygulanmaktadır. Bu çeşitli testler ve terapiler, hastaların bireysel ihtiyaçlarına göre belirlenir ve onlara en uygun desteği sağlamak amacıyla kullanılır.
Psikiyatri Hastalıkları Nelerdir?
Kısa tanımı ile ruh sağlığı ve hastalıkları olarak açıklanabilen psikiyatri alanı, çocuk ergen psikiyatrisi ve erişkin psikiyatrisi olacak şekilde 2 kategoride incelenir. Erişkin psikiyatri, 18 yaş ve üstünde olan bireylerde meydana gelen ruhsal rahatsızlıkların teşhis edilmesini ve tedavisini amaçlar. Çocuk ergen psikiyatri bölümü ise, 18 yaşın altında olan çocuk ve ergen kişilerde meydana gelen ruhsal rahatsızlıkların teşhis edilmesi ve tedavinin yapılmasını amaç edinen psikiyatri alanıdır. Belirtilen bu psikiyatri hastalıkları şu şekilde sıralayabiliriz;
- Bağımlılık
- Depresyon
- Psikotik bozukluk
- Sosyal anksiyete bozukluk
- İki uçlu duygudurum bozukluğu
- Şizofreni
- Travma sonrası stres bozuklukları
- Anksiyete bozukluğu
- Obsesif kompülsif bozukluk (OKB)
- Paranoya
- Geriatrik bozukluk (Yaşlılık hastalıkları)
- Uyku problemleri
Çocuk ergen psikiyatri rahatsızlıkları
- Down sendromu
- Akran zorbalığı
- Otizm
- Öğrenme bozukluğu
- Kaygı problemleri
- Öğrenme zorluğu
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB)
- Çocuk ve ergenlerde bipolar bozukluk
- Çocukluk depresyonları
- Karşı gelme bozuklukları
- Okul olgunluğu
- Çocuklarda yeme problemleri
- Çocuklarda tik bozuklukları
Psikiyatri Hastalıkları Tanısı
Psikiyatri hastalıklarının tanısı, kişinin davranış ve duygudurum bozukluklarının gözlemlenmesiyle başlar. Bu süreçte, hastanın belirtilerini ve şikayetlerini uzman bir doktorla paylaşması oldukça önemlidir. Tanı aşaması, genellikle görüşmeler, teşhis muayeneleri ve psikometrik testlerin bir arada kullanılmasıyla gerçekleşir. Psikiyatrik rahatsızlıkların teşhisi, tedavi sürecinin temel taşlarından biridir; çünkü bu hastalıklar, genellikle kendilerini belirli semptomlarla belli eder. Bu semptomlar, doğru tanının konulmasında kritik bir rol oynar.
Teşhis sürecinde, bu rahatsızlıkların altında yatan nedenlerin de araştırılması önemlidir. Biyolojik, fizyolojik ve kalıtımsal faktörler bu süreçte dikkate alınır. Bu nedenle, doğru teşhisin konulabilmesi için uzman bir doktorun rehberliği büyük önem taşımaktadır. Uygun tedavi sürecinin belirlenmesi ve hastanın sağlığına kavuşabilmesi için doğru tanı kaçınılmaz bir gerekliliktir.
Psikiyatri Hastalıkları Tedavisi
Ruh ve beden sağlığı bir bütün olarak değerlendirilmelidir. Kişilerin bedensel sağlıklarını kaybetmesi kadar ruh sağlığının bozulması da olağan bir durumdur. Her iki durumda da doğru teşhis ve tedavi yöntemi ile kişiler sağlıklarına kavuşabilir. Ruh sağlığının bozulması beden sağlığının da bozulmasına neden olmaktadır. Psikolojik problemler bedensel semptomlar ile kendini belli eder. Ruhsal rahatsızlıkların tedavi edilmesinde genel olarak ilaç kullanılır ve psikoterapi yöntemine başvurulur.
Psikiyatrik ilaçlar kişinin kendi başına kullanacağı ilaçlar değildir. Fakat rahatsızlık söz konusuysa bir uzman tarafından önerilerek kullanılabilir. Her insan üzülebilir ancak depresyon bir rahatsızlıktır ve bu teşhis ilgili uzman tarafından konulabilir. Ardından kişiye özel ilgili tedavi planı uygulanır. Gerekli olmadığı halde uzun zamanlarda kullanılan antidepresan ilaçları aslında belirli durumlarla sınırlı olmaktadır. Bir diğer durum ise gereksinim duyan bireylerin ilaç tedavisinden uzak durmasıdır, böyle bir durumda tedavi edilmeyen ruhsal rahatsızlığın olumsuz sonuçları ile kişi karşı karşıyadır. Psikoterapi yöntemi de ilaç tedavisinde olduğu gibi ilgili hekim önerisi ile belirlenmeli ve tedavi planlanmalıdır. Bu şekilde tedavide başarı oranı yüksek olabilir.
