Nöropsikoloji beyin ve davranış arasındaki ilişkiyi inceler. Nöropsikoloji laboratuarında beyin fonksiyonları ve psikolojik durumlar ile ilgili çeşitli psikolojik ölçme ve değerlendirme yöntemleri kullanılmaktadır.
Bireyi tanımak, yetenekleri ve performansı hakkında somut bilgiler edinmek ve bu bilgiler ışığında gelişmeye ihtiyaç duyduğu alanları belirleyerek o alanlarda çalışmalar planlamak için psikolojik testlerden faydalanılır. Psikolojik testler mesleğe yöneltmede, işe yerleştirilmede, eğitim-öğretimde veya kişinin o andaki durumunu belirleyerek en uygun tedavi yöntemlerinin saptanmasında hata payının en aza inmesini sağlar.
Testlerin anlamlı ve doğru sonuç verebilmesi testin standardizasyonunun yapılmış, normlarının saptanmış, geçerlilik ve güvenirlik çalışmalarının yapılmış olmasına bağlıdır. Diğer bir önemli konu da; bunların test eğitiminden geçmiş ve tecrübe kazanmış psikologlar tarafından uygulanması gerekmektedir. Test verilerini doğru değerlendirmek, sonuçlardan anlamlı yorumlar çıkarabilmek ve öneriler üretebilmek önemlidir. İyi yetişmiş bir test uzmanı testlerin teknik niteliklerini değerlendirebilir, amacına ve bireye en uygun olan, psikometrik nitelikleri en üst düzeye ulaşmış test(ler)i kullanır. Nöropsikoloji laboratuarında bu amaçla literatür takip edilerek bilgiler sürekli güncellenir.
Psikolojik testler nesnel (psikometrik) ve öznel (projektif) olmak üzere iki genel gruba ayrılabilir.
Psikolojik testler nesnel (psikometrik) ve öznel (projektif) olmak üzere iki genel gruba ayrılabilir.
İçerikleri açısından testleri 3 başlık altında toplamak mümkündür. 1) Genel Zeka, 2) Yetenek-beceri, 3)Kişilik testleri
Psikolojik testlerin uygulama şekilleri farklılık gösterebilir. Kağıt-kalem testleri, uygulayıcı ile yüzyüze yapılan testler ve artık günümüzde bilgisayar testleri vardır.
BİLGİSAYARLI KLİNİK TANI TESTLERİ
Vienna Test Sistemi:
Vienna Test Sistemi içinde yer alan Schuhfried Tanı Ölçekleri bilgisayar ortamında yapılmaktadır. Bunun içinde algılama, anlama, kavrama, muhakeme, zekâ, hafıza, dikkat gibi yetileri ölçen Kognitif Testler bulunmaktadır.
COGBAT testi nedir
COGBAT (Cognitive Basic Assessment); Viyana Test Sistemi’nin bir bölümüdür. COGBAT test seti, nörolojik ve/veya zihinsel bozuklukları olan bireylerin bilişsel durumunu belirlemek için kullanılan bilgisayarlı bir test bataryasıdır.
COGBAT test seti, aşağıdaki üç bilişsel boyutun değerlendirmesini sağlar.
- Dikkat
- Bellek
- Yürütücü İşlevler
COGBAT (Cognitive Basic Assessment): Kognitif test bataryası şu alt testleri içerir.
- TMT – L BTA - Bilgi işleme hızı (Information processing speed)
- WAF intrinsic - Uyanıklık (Alertness)
- WAF cross-modal - Bölünmüş dikkat (Divided attention)
- FGT RLVA - Figürsel uzun süreli bellek (Figural long-term memory)
- FGT RKVA - Figürsel kısa süreli bellek (Figural short-term memory)
- FGT LS - Total öğrenme, şekilsel (Learning total)
- FGT RW - Tanıma, şekilsel (Correct recognition)
- TMT-L BTB - Bilişsel esneklik (Cognitive flexibility)
- NBV - Sözel çalışma belleği (Verbal working memory)
- TOL-F - Planlama yeteneği (Planning ability)
- INHIB - Tepki Engelleme (Response Inhibition)
COGBAT test setinde ölçülen her boyuta karşılık gelen eğitim modülünü içeren COGNIPLUS kognitif rehabilitasyon sistemi test uygulaması sonucunda saptanan güçlüklerin bilişsel rehabilitasyonu için kullanılmaktadır.
COGNIPLUS Rehabilitasyon Sistemi; bilişsel işlevlerin eğitimi için kullanılan bilgisayarlı bir eğitim bataryasıdır. Dikkat işlevleri, yürütücü işlevler, bellek, uzamsal işleme ve görsel motor gibi işlevlere yönelik eğitim modülleri içerir.
Eğitime başlamadan önce, dikkatli bir değerlendirme yapılması güçlü ve gelişmesi gereken yönleri belirlememizi sağlar. Eğitim ihtiyacı olan alanların doğru bir şekilde tespit edilmesi eğitimi etkili ve verimli kılar. Eğitimde kaydedilen ilerleme de sübjektif gözlemlere göre değil, başlangıçta uygulanan testlerin COGBAT içerisinde yer alan paralel formları kullanılarak değerlendirilmektedir.
ALERT: Dikkat/Uyarılmışlık
CODING: Çalışma Belleği-Uzamsal kodlama
DATEUP: Çalışma Belleği-Güncelleme işlemi
DIVID: Dikkat/ Bölünmüş dikkat
FOCUS: Dikkat / Odaklanma
HIBIT-R: Yürütücü İşlevler/ Tepki engelleme
NAMES: Uzun Süreli Bellek
NBACK: Çalışma Belleği-İzleme becerisi
PLAND: Yürütücü İşlevler/Planlama ve Eylem Becerileri
ROTATE: Uzamsal İşleme
SELECT: Dikkat/ Seçici Dikkat
SPACE: Dikkat/ Görsel-Uzamsal dikkatlilik
SPEED: Bilgi İşleme Hızı
VIG: Dikkat / Uyanıklık Sürekli Dikkat
VISMO: Görsel Motor Koordinasyon
VISP: Çalışma Belleği-Geri Çağırma
Bu test hangi merkezlerde uygulanabilir?
Vienna Test sistemini ülkemizde çoğunlukla psikoteknik değerlendirmelerde ya da klinik amaçlı kullanan başka kurumlar da olmakla birlikte, COGBAT test seti bu sistemin en güncel versiyonu ve kullanıma geçen ilk kurum olduğumuzu söyleyebilirim. Önemli olan herhangi bir testin ölçümü ile elde edilen skorlar değil de, kişinin ihtiyaçlarının multidisipliner çalışma yaklaşımı içerisinde, nöroloji/psikiyatri/psikoloji disiplininden uzmanların yer aldığı bir ekip tarafından klinik açıdan değerlendirilmesidir. Hastanemizde ve polikliniklerimizde bu yaklaşım içerisinde uygulanmaktadır.
• SPM – Raven’s Standard Progressive Matrices (Mantıksal Akıl Yürütme Testi)
• CPM – Raven’s Colored Progressive Matrices (Mantıksal Akıl Yürütme Testi)
• COG – Cognitrone (Dikkat & Konsantrasyon Testi)
• DAUF – Sustained Attention (Sürekli Dikkat Testi)
• NVLT – Non-Verbal Learning Test (Sözel Olmayan Öğrenme Testi)
T.O.V.A. (Test Of Variables of Attention Continuous Performance Test) :
Dikkat ve impulsiviteyi ölçen bilgisayarlı bir sürekli performans testidir. Dilden etkilenmez. 10.3 dakikalık iki bölümü vardır, toplam 21.6 dakika sürer. 4-80 yaş için normatif veri tabanı vardır.
Kullanım alanları:
- -Dikkatin değerlendirilmesinde
- -Test doz ilaç sonrası cevabın ölçülmesinde
- - Farklı doz ilaçlara verilen cevabın ölçüşmesi ve optimum dozun bulunmasında
- -Uzun vadede tedaviye cevabın ölçülmesinde
- -Kognitif check-up’un parçası olarak
GENEL ZEKÂ TESTLERİ
WECHSLER ÇOUKLAR İÇİN ZEKÂ TESTİ ( WISC-R)
WESCHLER YETİŞKİNLER İÇİN ZEKÂ TESTİ (WAIS)
CAS TESTİ (Cognitive Assessment System)
PORTEUS LABİRENTLERİ TESTİ
PEABODY RESİM KELİME TESTİ
ALEXANDER PRATİK YETENEK TESTİ
CATTEL ZEKÂ TESTİ
CHAPIUS LABİRENTLERİ TESTİ
STANFORD-BINET ZEKÂ TESTİ
GOODENOUGH ZEKA TESTİ
KİŞİLİK TESTLERİ
MMPI (MINNESOTA MULTİPHASIC PERSONALITY INVENTORY)
RORSCHACH (Mürekkep Lekesi Testi)
TAT (Tematik Algı Testi)
CAT (Çocuklar İçin Tematik Algı Testi)
LOUISA DUSS (Psikanalitik Hikaye Testi)
BEIER CÜMLE TAMAMLAMA TESTİ
GOODENOUGH HARRİS BİR İNSAN ÇİZ TESTİ
PSİKOMETRİK ve KLİNİK TESTLER
4-18 YAŞ ÇOCUK VE GENÇLER İÇİN DAVRANIŞ DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ
ADÖ AİLE DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ
AGTE (ANKARA GELİŞİM TARAMA ENVANTERİ)
AİLE İÇİ İLİŞKİLER TESTİ
ANKSİYETE DUYARLILIĞI ÖLÇEĞİ
AYRILMA ANKSİYETESİ BELİRTİ ENVANTERİ
BAĞIMLILIK ŞİDDETİNİ BELİRLEME ÖLÇEĞİ (ASI)
BAR-ON DUYGUSAL ZEKÂ TESTİ
BARRAT DÜRTÜSELLİK ÖLÇEĞİ
BECK ANKSİYETE ÖLÇEĞİ
BECK BİLİŞSEL İÇGÖRÜ ÖLÇEĞİ
BECK DEPRESYON ENVANTERİ
BECK İNTİHAR DÜŞÜNCESİ ÖLÇEĞİ
BECK UMUTSUZLUK ÖLÇEĞİ
BEDEN İMAJ ÖLÇEKLERİ
BENTON YÜZ TANIMA TESTİ
BENTON GÖRSEL BELLEK TESTİ
BENDER-GESTALT TESTİ
BİLİŞSEL DUYGU DÜZENLEME ÖLÇEĞİ – CERQ
BURDON DİKKAT TESTİ (10-20 YAŞ)
CAPS - KLİNİSYEN TARAFINDAN UYGULANAN TSSB ÖLÇEĞİ
C. MC HOWER
CİNSEL YAŞAM DEĞERLENDİRME ÖLÇEKLERİ (KADIN-ERKEK)
CONNERS FORMLARI
COPE -BAŞA ÇIKMA TUTUMLARI DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ
ÇOCUKLAR İÇİN SOSYAL ANKSİYETE ÖLÇEĞİ
ÇOCUKLUK ÇAĞI DEPRESYON ÖLÇEĞİ
ÇOCUKLUK ÇAĞI TRAVMALARI ÖLÇEĞİ
ÇOK BOYUTLU KISKANÇLIK ÖLÇEĞİ
ÇOK BOYUTLU MÜKEMMELLİYETÇİLİK ÖLÇEĞİ
ÇOK BOYUTLU ÖFKE ÖLÇEĞİ
ÇOKLU ZEKÂ ENVANTERİ
DEĞİŞTİRİLMİŞ İLK ÇOCUKLUK DÖNEMİ OTİZM TARAMA ÖLÇEĞİ
DENVER GELİŞİM TESTİ
DİSOSYATİF YAŞANTILAR ÖLÇEĞİ (DES)
DSM-IV'E DAYALI ERİŞKİN DEB-DEHB TANI VE DEĞERLENDİRME ENVANTERİ
DUYGU DIŞAVURUM DÜZEYİ ÖLÇEĞİ
DUYGU DIŞAVURUMU ÖLÇEĞİ
DUYGU DÜZENLEME GÜÇLÜĞÜ ÖLÇEĞİ (DERS)
DUYGUDURUM BOZUKLUKLARI ÖLÇEĞİ
DUYGULARI İFADE ÖLÇEĞİ
DUYGUSAL ZEKÂ DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ
DÜŞÜNCE KONTROL ANKETİ
EBEVEYN EKRÖ (KISA FORM)
EDINBURGH EL TERCİHİ ENVANTERİ
EĞİTİMSİZLER İÇİN MİNİ MENTAL TEST
EMPATİ ÖLÇEĞİ (BARON VE COHEN, CAMBRİDGE DAVRANIŞ ÖLÇEĞİ)
EMPATİK EĞİLİM ÖLÇEĞİ
ERİŞKİN BAĞLANMA BİÇİMİ ÖLÇEĞİ
FAGERSTRÖM NİKOTİN BAĞIMLILIĞI TESTİ
FONKSİYONEL OLMAYAN TUTUMLAR ÖLÇEĞİ - FOTÖ (DAS)
FRONTAL DAVRANIŞ ENVANTERİ (FBI)
FROSTİG GÖRSEL ALGI TESTİ
GERİYATRİK DEPRESYON ÖLÇEĞİ
GESSEL GELİŞİM FİGÜRLERİ TESTİ
GÜLHANE AFAZİ TESTİ
HAMİLTON DEPRESYON ÖLÇEĞİ
İÇGÖRÜ DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ
İLİŞKİ DURUM DEĞERLENDİRME ÖLÇEKLERİ
İNTERNET BAĞIMLILIK ÖLÇEĞİ
İRDA
İŞARETLEME TESTİ
KENT E.G.Y.
KISA KOGNİTİF MUAYENE ÖLÇEĞİ - KKM
KISA MENTAL DURUM MUAYENESİ-STMS
KISA PSİKİYATRİK DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ - BPRS
KONUŞMA PROFİLİ (ŞİDDET, AKICILIK TESTLERİ VE ÖRNEK ALIMI)
KUDER İLGİ TESTİ ÇOCUK-ERGEN
KUDER İLGİ TESTİ- YETİŞKİN
LD BATARYASI (LEARNİNG DİSORDERS- DİSLEKSİ BATARYASI)
LIEBOWITZ SOSYAL FOBİ BELİRTİLERİ ÖLÇEĞİ
MATERNAL BAĞLANMA ÖLÇEĞİ
METAKOGNİSYON ÖLÇEĞİ - MCQ
MICHIGAN ALKOLİZM TARAMA TESTİ (MAST- MİCHİGAN ALCOHOLİSM SCREENİNG TEST)
MİZAÇ KARAKTER ENVANTERİ - TCI
MMSE (MİNİ MENTAL TEST)
NARSİSTİK KİŞİLİK ENVANTERİ
NEGATİF DÜŞÜNCE TEKRARI İNANIŞLARI ÖLÇEĞİ (NBRS)
NKÖ (NEGATİF KOGNİSYON ÖLÇEĞİ)
NÖROPSİKOLOJİK DEĞERLENDİRME STANDART BATARYA
NÖROPSİKOLOJİK DEĞERLENDİRME - AĞIRLIKLI BELLEK
NÖROPSİKOLOJİK DEĞERLENDİRME - AĞIRLIKLI DİL
NÖROPSİKOLOJİK DEĞERLENDİRME - AĞIRLIKLI YÜRÜTÜCÜ İŞLEV
NÖROPSİKOLOJİK DEĞERLENDİRME - AĞIRLIKLI GÖRSEL -MEKANSAL İŞLEV
OKHT- OKULA HAZIRLIK TESTİ
OTİZM SPEKTRUM ANKETİ
OTİZM TARAMA ÖLÇEĞİ
PANAS (POZİTİF VE NEGATİF DUYGU DURUM ÖLÇEĞİ)
PANİK AGORAFOBİ ÖLÇEĞİ
PARI - AİLE HAYATI VE ÇOCUK YETİŞTİRME TUTUMU ÖLÇEĞİ
PBQ- S KİŞİLİK İNANÇ ÖLÇEĞİ KISA FORM
PEABODY ALICI DİL TESTİ (4-12 YAŞ)
PENN ALKOL AŞERME ÖLÇEĞİ
PIL - YAŞAMDA AMAÇ TESTİ
POZİTİF DÜŞÜNCE TEKRARI İNANIŞLARI ÖLÇEĞİ (PBRS)
POZİTİF VE NEGATİF SENDROM ÖLÇEĞİ - PANSS
PSİKOLOJİK DAYANIKLILIK ÖLÇEĞİ
ROMANTİK KISKANÇLIK ÖLÇEĞİ
RUMİNATİF DÜŞÜNME BİÇİMİ ÖLÇEĞİ
SCID-II (DSM-III-R YAPILANDIRILMIŞ KLİNİK GÖRÜŞMESİ)
SCL-90 R
SINAV TUTUM ENVANTERİ
SOMATİZASYON ÖLÇEĞİ
SOMATOFORM DİSSOSİYASYON ÖLÇEĞİ (SDQ)
SOSYAL İŞLEVSELLİK ÖLÇEĞİ
SOSYAL PROBLEM ÇÖZME ENVANTERİ- KISA FORMU (SPÇE-KF)
SÖZEL BELLEK TESTİ
STRESE DAYANIKLILIK ÖLÇEĞİ
STROOP TESTİ
TCI ÖLÇEĞİ
TEDAVİ MOTİVASYON ANKETİ (TMA)
TORONTO ALEKSİTİMİ SKALASI - TAS 20
TRAVMA SONRASI BİLİŞLER ENVANTERİ
TRAVMA SONRASI STRES TANI ÖLÇEĞİ (TSSTÖ)
UYKUSUZLUK ŞİDDETİ ÖLÇEĞİ
WAIS MEMORY TEST
WIESBADEN POZİTİF PSİKOTERAPİ VE AİLE TERAPİSİ ENVANTERİ (NP.FR.896)
WİSCONSİN KART EŞLEŞTİRME TESTİ (WCST)
YALE BROWN
YAS ÖLÇEĞİ
YAŞAMDA AMAÇ TESTİ - PIL
YEME TUTUMU TESTİ
YIYE II (YAKIN İLİŞKİLERDE YAŞANTILAR ENVANTERİ)
YIYE II- ORTA ÇOCUKLUK ANNE FORMU
YOUNG MANİ DERECELENDİRME ÖLÇEĞİ
YOUNG ŞEMA ÖLÇEĞİ KISA FORM 3