NP Feneryolu Tıp Merkezi’nde hizmet veren Çocuk ve Ergen Gelişimi & Otizm Merkezi (ÇEGOMER), Nörogelişimsel bozukluklara sahip çocuk ve ergenlere yönelik destek ve rehabilitasyon hizmetleri sunan bir merkezdir. Merkez, Otizm Spektrum Bozukluğu, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), Özgül Öğrenme Bozukluğu, İletişim Bozuklukları, Zihinsel Yetersizlik ve Tik Bozuklukları gibi durumlarla mücadele eden bireylerin günlük yaşam, akademik ve sosyal becerilerini geliştirmeyi amaçlar.
ÇEGOMER, sağlık ve eğitimi bir arada yürüten multidisipliner bir yaklaşımla, çocukların bireysel ihtiyaçlarına göre özel olarak planlanan rehabilitasyon ve gelişim programları uygular.
ÇEGOMER Neler Yapar?
Çocuk ve Ergen Gelişimi & Otizm Merkezi (ÇEGOMER), çocuk ve ergenlerin nörogelişimsel ihtiyaçlarını karşılamak için geniş bir hizmet yelpazesi sunar:
- Rehabilitasyon Programları: Çocukların bireysel ihtiyaçlarına göre, günlük yaşam, sosyal ve akademik becerilerini geliştiren programlar oluşturur.
- Erken Çocukluk Programı: 0-24 ay arasındaki çocuklara, öğrenmeye hazırlık ve iletişim becerilerini destekleyen erken müdahale hizmetleri sunar.
- Okul Öncesi ve Okul Programları: 2-13 yaş grubundaki çocukların akademik beceriler kazanmalarını ve sosyal etkileşimlerini artırmalarını sağlar.
- Ev Takip Programı: Uzmanlar tarafından planlanan aktivitelerin aileler tarafından evde uygulanmasını destekleyen bir sistem sunar.
- Dil ve Konuşma Terapisi: İletişim ve dil gelişimini destekleyen bireysel terapiler uygular.
- Ergoterapi ve Duyu Bütünleme: Çocukların duyusal ve motor becerilerini geliştiren özel terapiler düzenler.
- Aile Danışmanlığı: Ailelerin çocuklarının gelişim süreçlerine aktif olarak katılmalarını sağlamak için rehberlik hizmeti verir.
Merkezin Amacı
- Multidisipliner çalışma anlayışının benimsenerek, özel gereksinimli çocuk/ergen grubuna yönelik rehabilitasyon programının oluşturulması,
- Günlük yaşam becerileri, akademik ve sosyal becerilerin desteklenmesi,
- Gelişim takibinin yapılması ve uygulamaya geçirilmesi,
- Uzman kadro eşliğinde Erken Çocukluk Programı, Okul Öncesi ve Okul Programları, Ev Takip Programları oluşturulması,
- İçeriklerde iletişim ve etkileşim becerileri, oyun becerileri, öğrenmeye hazırlık becerileri, ebeveyn ilişkisi, beslenme, uyku, tuvalet gibi günlük yaşam becerilerinin sağlanması,
- Akademik becerilere katılımın desteklenmesi,
- Günlük yaşam becerilerini yönetebilme, kendine bakım, oyun/üretici ve serbest zaman aktivitelerine katılımın hedef alınması,
- Dil becerileri ve motor süreçlerin desteklenmesi,
- Ev takip sistemiyle çocukların ev ve okul içerisindeki aktivite katılımının sağlanmasıdır.
ÇEGOMER Kadrosu ve Faaliyet Alanları
Merkez kadrosunu; çocuk ve ergen psikiyatristleri, ergoterapi uzmanı, dil ve konuşma terapisti, klinik psikolog, çocuk gelişim uzmanı, özel eğitim uzmanı ve fiziksel aktivite ve hareket eğitimcisi oluşturmaktadır. Merkez içerisinde yer alan alanlar; danışmanlık odaları, ergoterapi ve duyu bütünleme odası, floortime odası, dil ve konuşma bozuklarına yönelik oda, oyun terapi odası, özel eğitim odaları ve fiziksel aktivite ve hareket eğitimine yönelik odalardan oluşmaktadır.
ÇEGOMER Merkezine Başvurabilecek Gruplar
Çocuk ve Ergen Gelişimi & Otizm Merkezi (ÇEGOMER), çeşitli nörogelişimsel bozukluklara yönelik destek programları sunmaktadır. ÇEGOMER’e başvurabilecek gruplardan bazıları şunlardır;
- Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB),
- Özgül Öğrenme Bozukluğu,
- Otizm Spektrum Bozukluğu,
- Zihinsel Yetersizlik,
- Tik Bozukluğu,
- İletişim Bozukluğu.
Nörogelişimsel Bozukluklar
Nörogelişimsel bozukluklar merkezi sinir sisteminin gelişimini etkileyen bir grup bozukluğu kapsayan bir tanı başlığıdır. Nörogelişimsel hastalıklardan bazıları şu şekildedir:
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), son derece önemli akademik, sosyal ve psikiyatrik sorunlara yol açabilen ve olumsuz etkileri yaşam boyu sürebilen bir hastalıktır.
DEHB’nin 3 farklı belirti grubu vardır. Bunlar dikkat eksikliği, dürtüsellik ve hiperaktivitedir. Kimi hastalarda dikkat eksikliği belirtileri aktiftir, kimilerinde
hiperaktivite belirtileri gözlenir kimilerinde ise hem dürtüsellik hem de hiperaktivite belirtileri olduğu karma DEHB tipidir.
Dünya’da ve Türkiye’deki tüm resmi çocuk psikiyatrisi klinikleri DEHB’nin genetik nedenli, nörobiyolojik bir hastalık olduğunu ve DEHB tedavisinde en önemli seçeneklerden birisinin ilaç tedavisi olduğu konusunda görüş birliği içerisindedirler. İlaç tedavisiyle eş zamanlı uygulanan bilişsel-davranışçı terapi, neurofeedback, play attention ve dikkat artırma eğitimi gibi yöntemler tedavide hızlı etki başlangıcı ve daha iyi iyileşme oranları sağlamaktadır.
Özgül Öğrenme Bozukluğu
Özgül öğrenme güçlüğü genellikle çocuk okula başladığı zaman kendisinden beklenen akademik becerileri kazanmasında zorlandığının fark edilmesiyle tanı konulur.
Özgül öğrenme güçlüğü tanısı alan çocukların akademik olarak desteklenmesiyle yaşıtlarından beklenen performans seviyesine gelmesi sağlanır. Özgül öğrenme güçlüğü ilaçlarla veya çeşitli yöntemlerle tedavi edilecek bir alan değildir.
Özgül öğrenme güçlüğü nörogelişimsel bir bozukluktur. Tanı alan çocuğun en temel düzeyde; sosyal ve duygusal becerileri, dikkat, dil ve iletişim becerileri, görsel-işitsel algılama ve işlemleme becerisi, kaba ve ince motor becerileri gibi alanlarda desteklenmesi gerekmektedir.
Otizm Spektrum Bozukluğu
Otizm spektrum bozukluğu, doğuştan gelen veya kişinin hayatı boyunca yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyen sözel ve davranışsal bozukluk çeşididir. Ruhsal bir bozukluk olarak adlandırılan otizm’ de erken teşhis ve rehabilitasyon çok önemlidir. İlk 3 yaş döneminde yinelenen davranış belirtileriyle kendini gösterir.
Otizm spektrum bozukluğu tanısı, klinik gözlem ve davranışsal özelliklere göre konur. Otizm genellikle 2 yaş civarında belirtiler gözlenmeye başlar ve tanı konabilir. Ancak iyi bir klinik gözlem ile 1 yaşındaki çocukta bile belirtiler saptanabilir. Otizmi bebek anne karnındayken saptamak mümkün değildir. Bu yüzden aileler çocuklarına otizm tanısı konulduğunda otizm nasıl tedavi edilir sorusunu sıklıkla gündeme getirmektedirler.
Otizm belirtileri her bireyde farklı düzeyde gözlemlenebilir. Yaygın belirtiler şunlardır:
- Göz teması kurmada zorluk,
- İsme yanıt vermeme,
- Tekrarlayıcı hareketler (el çırpma, sallanma, dönme gibi),
- Değişime karşı aşırı hassasiyet,
- Dil ve konuşma gelişiminde gecikme,
- Sosyal etkileşimde zorluk ve yalnız kalma eğilimi.
Otizm spektrum bozukluğu tedavisi, tanı konulduktan sonra aile otizm ile ilgili bilgilendirilir ve çocuğa en kısa zamanda doğru eğitim programı uygulanır. En önemli eğitim, uygulamalı davranış analizidir. Bilimsel olarak otizmde etkinliği gösterilmiş
bireysel eğitimin yanında uygun yaşta konuşma eğitimi ve duyu bütünleme terapisi önerilen yöntemler arasındadır. Ailenin eğitim programına katılması ve çocuğu eğitim dışındaki zamanlarda da sosyal-duygusal alanda desteklemeleri önemlidir.
Otizm spektrum bozukluğu hakkında daha fazla bilgi edinmek, erken teşhis ve uygun tedavi yöntemleri hakkında bilinçlenmek için Otizm Nedir sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
Zeka Geriliği
- Zeka, zihnin öğrenme, öğrenilenden yararlanabilme, yeni durumlara uyabilme ve yeni çözüm yolları bulabilme yeteneğidir.
- Genel olarak zihinsel yetersizlik (eski adıyla zeka geriliği), gelişim döneminde başlayan, çocuğun uyum davranışlarında ve zihinsel işlevlerinde bir kısıtlılık olarak tanımlanmaktadır.
- Eğitim yaklaşımlı tanımlamalarda, gelişim döneminde zihinsel becerilerde ve uyum davranışlarında görülen bir yetersizlikten ve bu durumun çocuğun eğitim performansını olumsuz yönde etkilemesinden söz edilmektedir.
- Tıbbi yaklaşımda ise zihinsel gelişme geriliği, zeka işlevlerinin belirgin bir biçimde ortalamanın altında olması, uyumsal davranışlarda bozulmaların bulunması ve bunların gelişim döneminde ortaya çıkması şeklinde tanımlanmaktadır.
Tik Bozukluğu
- Tikler, aniden ortaya çıkan, yarı istemsiz, hızlı, tekrarlayıcı (repetetif), ritmik olmayan, amaçsız, basmakalıp motor hareketler veya sesler şeklinde anormal aktivitelerdir.
- Nadir olarak travma veya ensefalit gibi bazal gangliyonu etkileyebilen bozukluklara ya da Huntington hastalığı (HH) gibi dejeneratif hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkabilse de, genellikle idyopatiktir. Gilles de la Tourette sendromu (TS) en sık görülen tik bozukluğudur.
- Tikleri diğer hareket bozukluklarından ayırt eden önemli özellikler; farklı sürelerde baskılanabilir olması, dikkat dağıtıcı etkinlikler sırasında (örneğin okuma veya dikiş dikme) kaybolabilmesi ve bazı formlarının uyku sırasında da devam etmesidir.
- Ani, kısa süreli, anlamsız ve istemsiz hareketler ile seslere basit tikler, daha yavaş ve uzun süreli, amaçlı gibi görünen (stereotipik, sıralı hareketler) veya anlamlı sözler şeklinde olanlara kompleks tikler denir.
İletişim Bozukluğu
- Dil, toplumun ürettiği semboller ve sembollerin kullanımına dair oluşturulmuş kurallı bir kavramlar bütünüdür.
- Dil sayesinde konuşma gerçekleşmektedir.
- Konuşma, dilin sözlü olarak üretilmesidir.
- Çocuğun yaşamının ilk yılları, dil becerilerinin gelişmesi açısından en önemli dönemdir.
- Bir insanda alıcı dil prenatal dönemde gelişmeye başlar.
- İlk aylarda insan seslerine duyarlı hale gelir ve annesinin sesine daha güçlü tepkiler göstermeye başlar.
- İfade edici dil; agulama, babıldama, ekolali, jargon, sözcük ve cümle kurma şeklinde gelişir.
- Konuşma bozuklukları, DSM-5 ile birlikte iletişim bozuklukları olarak adlandırılmış ve nörogelişimsel bozukluklar içinde yer almıştır.
- İletişim bozuklukları; dil bozukluğu, konuşma sesi bozukluğu, çocukluk çağı akıcılık bozukluğu (kekemelik), sosyal pragmatik iletişim bozukluğu ve özgül olmayan iletişim bozukluğu klinik tanılarını kapsamaktadır.
Nörogelişimsel Bozukluk Belirtileri Nelerdir?
- Çocukluk döneminden itibaren başlayan gelişimsel gecikmeler ve aksamalar.
- Gelişimsel bozuklukların yaşam boyu sürmesi.
- Emosyonel belirtiler: Farklı düzeylerde duygusal tepkiler, duygusal düzensizlikler.
- Fiziksel belirtiler: Motor beceri gelişiminde sorunlar, koordinasyon zorlukları.
- Zihinsel belirtiler: Bilişsel fonksiyonlarda bozukluklar, öğrenme güçlükleri.
- Etkilenen birey için yaşam boyu devam eden sorunlar.
- Ailenin, çevrenin ve sosyal ortamın bu sorunlarla başa çıkma zorlukları.
- Önemli sonuçlar: Eğitim, iş hayatı ve sosyal ilişkilerde zorlanmalar.
- Toplum içindeki etkileşim zorlukları ve dışlanma riski.
Nörogelişimsel Bozuklukların Tanı ve Tedavisi
Tanı Süreci:
- İlgili bozukluğun tanı kriterleri detaylı şekilde değerlendirilir.
- Bakım veren aile bireyleri, yakın çevre ve öğretmenlerden bilgi toplanır.
- Nörolojik ve fiziksel muayene yapılır.
- Psikometrik testler, hedeflenen bozukluğa uygun şekilde uygulanabilir.
- Laboratuvar değerlendirmeleri ve beyin görüntüleme çalışmaları yapılabilir.
Tedavi Süreci:
- Tedavi, nörogelişimsel bozukluğun türü ve şiddeti göz önünde bulundurularak planlanır.
- Tedaviler temel olarak farmakolojik ve farmakolojik olmayan yöntemler olarak ikiye ayrılır.
- Farmakolojik tedaviler: İlaç kullanımıyla semptomları hafifletmek veya kontrol altına almak hedeflenir.
- Farmakolojik olmayan tedaviler: Özel eğitim, terapiler ve davranışsal müdahaleler gibi yöntemleri kapsar.
- Tedavinin amacı, bireyin ihtiyaçlarına uygun bir biyopsikososyal düzenleme yapabilmektir.
- Mutlaka multidisipliner bir yaklaşım benimsenmelidir.
- Uzmanlar arasındaki iş birliği, çocuğun genel gelişimini desteklemek açısından büyük önem taşır.
- Tedavi süreci, bireyin yaşı, özel gereksinimleri ve ailesinin durumu dikkate alınarak özelleştirilmelidir.
ÇEGOMER Eğitim ve Terapi Planlaması
Erken Çocukluk Programı: 0-24 Ay aralığındaki çocuklara yönelik programda; çocuk ergen psikiyatristi, özel eğitim uzmanı, fiziksel aktivite ve hareket eğitimi uzmanı, klinik psikolog, çocuk gelişimi uzmanı, dil konuşma terapisti ve uzman ergoterapist kadrosuyla erken çocukluk eğitimi, iletişim ve etkileşim becerileri, oyun becerileri, öğrenmeye hazırlık becerileri, ebeveyn ilişkisi, beslenme, uyku, tuvalet gibi günlük yaşam becerileri ve duyusal kazanımın sağlanması amaçlanmaktadır. Program çocuğun ihtiyacına göre tam gün veya yarım gün art arda seanslar şeklinde planlanabilmektedir.
Okul Öncesi ve Okul Programları: 2-13 yaş aralığındaki çocuklara yönelik programda; çocuk ergen psikiyatristi, özel eğitim uzmanı, fiziksel aktivite ve hareket eğitimi uzmanı, klinik psikolog, çocuk gelişimi uzmanı, dil konuşma terapisti ve uzman ergoterapist kadrosuyla akademik öncesi ve akademik becerilere katılım, günlük yaşam becerilerini yönetebilme, kendine bakım, oyun/üretici ve serbest zaman aktivitelerine katılım, sosyal etkileşim ve iletişim becerilerinin kazanımı amaçlanmaktadır. Program çocuğun ihtiyacına göre tam gün veya yarım gün art arda seanslar şeklinde planlanabilmektedir.
Ev Takip Programı: Ailelerin merkezde uzmanlar tarafından planlanan aktiviteleri evde yapmalarını sağlayacak takip sistemini oluşturmaktadır. Ev takip programı, düzenli aralıklarla ailelerle toplantı yapılarak uzmanlar tarafından ailelere bilgi paylaşımı yapılması ve evde yapılan aktivitelerin değerlendirilmesini amaçlamaktadır. Aynı zamanda okul dönemindeki çocuklarda destek eğitim programı olarak, okul sonrası akademik becerilere katılımı amaçlayan, tek seanslı destekleyici programlar da planlanabilmektedir.
Multidisipliner yaklaşımın benimsendiği Otizm Rehabilitasyon Merkezi programlarında; aile ve uzman kadro iş birliğiyle çocuğun bağımsızlığı ve günlük yaşam becerilerine katılımı hedeflenmektedir.
Merkezin Çalışma Alanları
Ergoterapi ve Duyu Bütünleme
Özel gereksinimli bireylerin; fiziksel, duyusal ve bilişsel becerilerini geliştirmeyi hedef alarak, günlük yaşam aktivitelerine bağımsız katılımını sağlamayı amaçlamaktadır.
Ergoterapide duyu bütünleme yaklaşımıyla çocuğun duyusal profilini belirleyip, duyusal becerilerini destekleyip ihtiyaçları doğrultusunda ilerleyerek onlara uygun davranışlar öğretilir. Ayrıca ergoterapi ve duyu bütünleme terapisi, çocuğun önceden tahmin edilen olumsuzlukları ve öfke nöbetlerinin açığa çıkmasını engelleyip, çocuğun rahatlaması amacıyla da kullanılır.
Nörogelişimsel bozukluğa sahip olan çocuğun denge, koordinasyon, vücut farkındalığı gibi vestibüler ve proprioceptif işlemeyi destekleyici aktiviteler sunulur.
Ayrıca çocuğun yemek yemesi, diş fırçalaması, saçlarını taraması, giyinmesi, banyo yapması, tırnaklarını kesmesi gibi birçok günlük yaşam becerileri geliştirilmektedir.
Akademik becerilerin gelişimi için çocuğun dikkat, hafıza, görsel algı, motor planlama praksis, kalem tutma, ince ve kaba motor becerilerini destekleyici terapi programları planlanmaktadır.
Ergoterapide duyu bütünleme ve DIR Floortime yaklaşımlarıyla fonksiyonel duygusal gelişim kapasiteleri geliştirilerek, çocuklarda etkileşim becerileri, oyun kurma becerisi, aktivite uyumu, sosyalleşmesi, regülasyonu, ortak dikkati, birlikteliği, çift yönlü etkileşimi ve sosyal problem çözme davranışının organizasyonu desteklenmektedir.
Özel Eğitim
Akran gruplarından farklı gelişen bireylerin öncül konuşma, öz bakım becerileri, sosyal ve iletişimsel beceriler, sıra alma, oyuna dahil olma ve oyun kurma, okul öncesi ve örgün eğitim süreci akademik faaliyetlerini desteklemeyi amaçlamaktadır.
ÇEGOMER programlamasında Özel Eğitim Öğretmeni eşliğinde; akranlarından farklı gelişen tüm bireylerin öncül konuşma, öz bakım becerileri, sosyal ve iletişimsel beceriler, muhakeme, problem çözme, yaratıcı düşünme, dikkat ve ortak dikkat, sıra alma, oyuna dahil olma ve oyun kurma, okul öncesi ve örgün eğitim süreci akademik faaliyetler ve tüm bunların aile iş birliği ve diğer uzman alanları ile koordine ilerletilerek multidisipliner bir yaklaşımla sürdürülmesi ve geliştirilmesi hedefi ile çalışmalar sürdürülmektedir.
Dil ve Konuşma Terapisi
Dil, konuşma ve iletişim becerilerinin bir veya daha fazla alanında akranlarıyla eşdeğer özellikte olmayan veya dil ve konuşma bozukluğu olan bireylere değerlendirme, terapi, danışmanlık hizmeti vermeyi amaçlamaktadır.
Fiziksel Aktivite ve Hareket Eğitimi
Denge ve koordinasyon gelişimi, esneklik gelişimi, postural kontrol gelişimine yönelik fiziksel aktivite ve hareket eğitimlerinin verilmesi amaçlanmaktadır.
Özel Gereksinimli bireylerin eğitiminden kendi kendine yeter ve daha mutlu yaşayabilmeleri amaçlanmalıdır.
Her biri farklı özellik taşıyan bireylerin, ihtiyaçlarının giderilmesinde bazı beceriler kazanmaları onlara yaşantılarında yardımcı olacaktır. Bu amaca ulaşmada “Fiziksel aktivite ve hareket eğitimi” önemli bir rol oynamaktadır. Fiziksel aktivite ve hareket eğitimi, bireyin toplumsallaşmasına önemli derecede katkı sağlar. Toplum tarafından reddedilme, kabul edilmeme hissi ile yaşayan özel eğitime ihtiyaç duyan bireylerin, sportif çalışmalarla elde edecekleri özgüvenin gelişmelerine yardımcı olacaktır.
Özel eğitime ihtiyaç duyan bireylerin planlanacak fiziksel aktiviteleri psikomotor, duyusal ve bilişsel alanlarda gelişimi sağlayacak nitelikte olmalıdır. Çünkü bu alanlardaki etkin gelişim ile belirtilen uzun vadeli hedefler gerçekleştirilmiş olacaktır. Fiziksel aktivite ve hareket eğitimi alan bireyin sosyal ve duygusal gelişimi üzerinde rol oynayan motor becerilerin kazanılmasında önemli bir yer taşımaktadır.
- Bireyin fiziksel aktivite ve hareket eğitimine katılarak fiziksel ve motor uygunluk düzeylerinin geliştirilmesi,
- Kas dayanıklılığı ve kas kuvvetinin gelişimini sağlamasına,
- Bedeninin denge ve esneklik gibi özelliklerinin kazandırılmasına,
- Algısal motor fonksiyonlarının geliştirilmesine,
- Hareket yeteneği ve vücut beğenisini arttırmasına,
- Koordinasyon kazanılmasına,
Değiştiremeyeceği sınırlılıklarını kabul etme ve böylece kendini gerçekleştirmeye doğru adımlar atmış olacaktır.
Aile Danışmanlığı
Ailelerin yaşamını kolaylaştıracak, topluma katılımlarını sağlayabilecek, çocuğun farklı gelişen durumuyla ilişki tutumunun destekleneceği ve çocuğun gelişimine katkı sağlayabilecek uzman ve aile iş birliğinin sağlanabileceği danışmanlık planlaması amaçlanmaktadır.
Hipoterapi
Hipoterapi cihazı duyusal veya zihinsel bozukluğu olan çocuk ve ergen hasta gruplarında fonksiyonel açıdan iyileşme ve gelişme sağlamak amacıyla atın hareketlerinden yararlanan bir stratejidir. Atın hareketleri değişken, ritmik, tekrarlayıcı ve çok yönlüdür. Atın hareketleri vestibüler, proprioceptif ve taktil uyaran sağlamaktadır. Kas kuvvetini geliştirerek eklem hareketliliğini desteklemektedir. Denge, koordinasyon ve vücut farkındalığı destekleyici nitelikte çalışmalar yürütülmektedir. Çalışmalar sonucunda hareketler arası koordinasyon, konsantrasyon ve etkileşim sağlanmaktadır. Atın ritmik hareketleri postural kontrol, vücut farkındalığı, motor planlamada kolaylık denge, koordinasyon, zamanlama, duyu bütünlüğü ve dikkat sürdürebilirliğinin geliştirilmesine yardımcı olmaktadır.
Robotik Hipoterapi Cihazı Uygulama Alanları
- Otizm Spektrum Bozukluğu
- Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu
- Özgül Öğrenme Bozukluğu
- Down Sendromu
- Kas ve İskelet Sistemi Hastalıkları
- Serebral Palsi
- Mental Retardasyon (Zeka Geriliği)
- Öğrenme Sorunları
- Konuşma Bozuklukları
- Gelişim Geriliği
- Duyu motor fonksiyon bozuklukları