Otizm çocuklarda dikkat edilmesi gerekli olan bir hastalıktır. Otizm, bilhassa belirli yaşlarda fark edilir. Bu rahatsızlığın erken yaşta teşhis edilmesi önemlidir. Genellikle otizmi olan çocukların sosyal ilişkileri, dili, davranış biçimi ve iletişimi kötü yönde etkilenmektedir. Otizm doğuştan gelmekte olan bir bozukluk olduğundan dolayı bireyin hayatı boyunca devam eder. Otizmin sebepleri tam anlamıyla belirli olmasa da bebeklerin anne karnında oluşmaya başlaması ile aslında otizmin de başladığı söylenebilir. Yapılan araştırmalara göre çocuklarda ortalama 1.5 yaşında otizmin kendisini belli etmeye başladığını 4 yaş ile birlikte de semptomların netlik kazandığını göstermektedir. 4 yaş otizm belirtileri arasında kelimelerin sık tekrarı ve adlarına seslenildiği zaman yanıt alınamaması bulunmaktadır.
OSB, bebeklik ve erken çocukluk zamanında meydana gelen bir ömür devam eden bir rahatsızlıktır. Bu rahatsızlık erkek çocuklarda kız çocuklara oranla daha yaygın görülmektedir. Otizm belirtileri çocukların genelinde 12-18 aylıkken görülmeye başlar ve bazı belirtiler yaş ile beraber daha çok belirginleşir. Bilhassa 4 yaşında otizmin farkına varılması oldukça kolay bir hal almıştır. Çünkü çocuk bu yaşlarda davranışları ve iletişim kurması ile kendini belli etmeye başlar. 4 yaş otizmi belirtileri içinde en yaygın rastlanan durum ise, ismine cevap alamamadır. Bunun yanı sıra diğer otizm belirtileri şu şekildedir;
- Adlarıyla seslenildiği zaman cevap alınamaması
- Seste sadece tek bir tonun bulunması
- Cümleler ve kelimelerin tekrarı
- Bazı kelime ve cümlelerin net olmaması
- İkili iletişim kurarken zorluk çekme
- Sohbet başlatırken yaşıtlarına göre zorlanma
- Şakaları kavrayamama ve korkutucu bulma
- Duygu ve düşünceleri paylaşmakta zorlanma
4 Yaş Otizm Davranış Problemleri
Otizmin erken farkına varılması büyük önem taşımaktadır. 4 yaş otizm davranış problemleri arasında en yaygın görülen; sözlü iletişim değişiklikleri, sözsüz iletişim değişiklikleri, oyunların farklı olması ve hareketlerde meydana gelen farklılıklar olarak sıralayabiliriz. Örneğin, otizme sahip olan çocuklar genel olarak tekrar eden bazı davranışlar gösterdikten sonra yaşıtlarından ayrışırlar. 2 yaş otizm davranış problemleri şu şekildedir;
- Duygusal olarak ani patlamalar yaşanması
- Rutinin bozulması ve fazla gelmesi
- Süre gelen sallanma davranışı
- Bir nesneyi devamlı olarak açıp kapatma arzusu
- Hiperaktif ve dürtüsel hareketler sergileme
- Kendine ve çevresindeki kişilere zarar verme
- Nesneleri fırlatma
- Yüksek sesli konuşma ve bağırma
- Agresif davranışlar sergileme
- Kullandığı dili unutma
- Sohbeti başlatırken zorluk çekme
- Göz temasından kaçma
4 Yaş Otizm Davranış Bozukluklarında Aileler Çocuğa Nasıl Davranmalıdır?
Otizmli çocukların davranış bozukluklarında, ailelerin “otizmi” yakından tanımaları oldukça önemlidir. Bunun ile birlikte ailelerin dikkat etmesi gereken bazı kurallar vardır. Çocuğun gelişiminde göz önünde bulundurulması gereken kurallar şu şekildedir;
- Otizmde sorunlar yavaşça değiştirilmelidir.
- Çocuğa tutarlı davranılmalıdır, kafa karıştırıcı hareketlerden kaçınılmalıdır.
- Ortak kuralların belirlenmesi gerekir.
- Çocuk ebeveynlerin ilgisini çekmek amacı ile bir nesne fırlattığında ya da yüksek ses çıkardığında aileler çocuğa anlayışlı yaklaşmalıdır.
- Otoriter davranışlardan kaçınılmalıdır.
- Çocuk bu durumda bir işten kaçabilir veya hoşlanmadığı bir işi yarım bırakabilir, bu tip davranışlarda çocuğa sakin yaklaşılmalıdır.
- Bulunulan alanda çocuğu olumsuz etkileyen unsurların tespit edilmesi gerekir.
- Tekrarlanan hareketler devamlı yaşandığından dolayı için bu hareketlerin yerine yapılabilecek basit hareketler öğretilmelidir.
- En çok anlaşılmaya ihtiyaçları vardır, bu yüzden onları anladığınızı ifade etmeniz gerekir.
- Çocuğu rahatsız eden davranışlar belirlenmeli ve daha sonra aile ve uzmanlar ayrıntılı bir biçimde tespit edilen hareketler ile ilgili aksiyon almalıdır.
- Bu özel çocuklar bir konuyu öğrenirken zorluk çekebilirler. Ebeveynler bu konuda sabırlı davranmalıdır.
- Otizmli çocukların sağlığına dikkat edilmeli ve belirli zamanlarda kontrolü yapılmalıdır.
- Baskı kurucu davranışlardan uzak durulmalıdır, çünkü bu tutum çocukların daha fazla negatif davranmasına yol açabilir.
- Çocuk olumsuz bir davranış sergilediğinde ceza yöntemine başvurulmamalıdır.
- Otizmli çocuklara daha fazla ilgi gösterilmeli ve onu anladığınız ifade edilmelidir.
