ORTO-15 Testi
Son 10 yıldır, sağlıklı beslenmenin insana olumlu etkileri olduğu konusunda belirgin bir farkındalık oluşmaya başlamıştır. Ancak sağlıklı gıdalara dair yaklaşımın saplantı haline getirilmesi, sağlıkta ve yaşam kalitesinde olumsuz bir sonuca neden olur. Bu duruma “ortoreksiya nervoza ” (ON) denir. ON yeme bozuklukları diye adlandırılan hastalık grupları arasında yeni bir kavramdır ve henüz tanı sınıflandırma sistemine dahil edilmemiştir. Anoreksiya ve bulimiyadan farklı olarak, ortoreksiya nervoza’da kişiler sağlıklı beslenmedikleri konusunda suçluluk ve eksiklik duyguları yaşayabilir. Sağlıklı yemeğe olan saplantı aşırı bir hal aldığından buna bağlı olarak, psikolojik ve sosyal komplikasyonlar ortaya çıkmaktadır. Ortoreksiya nervoza’nın takıntılı ve zorlayıcı özellikleri zamanla patolojik/hastalıklı hale gelir. Bu bozukluğun ana göstergesi sağlıklı ve kaliteli gıdalarla beslenme konusundaki çabadır. Biyolojik olarak saf gıdalar ve onu satan dükkanlar üzerinde odaklanmak patolojik bir saplantı ve özel bir yaşam tarzına yol açar. Diyet kurallarına uyulması konusunda gösterilen çabalar, yoğun kaygıya, suçluluk duygusuna ve utanç duygusuna yol açmakta ve daha sıkı diyet kısıtlamaları ile devam etmektedir. Sağlıklı beslenmeyle ilgili düşünceler ve duygular, doğru gıda seçiminin ya da doğru beslenmenin kişiler için yaşamlarının en önemli parçası haline geldiği zaman, bu tutum patolojik hale gelebilir ve bu durum beraberinde önemli diyet kısıtlamalarını getirir ve yeme davranışını değiştirebilir. Kişiler sadece belirli yiyecekler ile beslenmekte ve bu durum bazen önemli besin maddelerinin eksikliği ile sonuçlanmaktadır. Buna ek olarak kişilerin ne yiyeceğine, nasıl yiyeceğine dair pek çok kural ortaya çıkmaktadır. Bu durum birçok alanda kişileri etkilemektedir.
ON terimi, Yunanca “orthos” ve “orexia” kelimelerinin birleşmesi ile ortaya çıkmıştır. Türkçedeki anlamı doğru ve uygun yemek yemedir. Ancak durum yukarıda bahsettiğimiz düzeyde aşırı noktaya ulaştığında patolojik bir hal alır ve kişilerin yaşam kalitelerini olumsuz etkiler.
Ortorektik eğilimleri değerlendirmek üzere 2005 yılında geliştirilen 15 soruluk bir ölçektir. Arusoğlu ve diğerleri tarafından ölçek Türkçe’ye uyarlanmıştır.
Ortorektik anketi sizin yeme alışkanlıklarınızla ilgilidir. Lütfen her bir soruyu dikkatlice okuyunuz ve size uygun gelen seçeneği işaretleyiniz. Teşekkür ederiz.
