Beyin, Sinir ve Omurilik Cerrahisinde Tedavi Olanakları

Kafa Travmaları
Kafa travması acil servislerde sık görülen bir olgudur. Her yıl nüfusun yaklaşık 300/100,000 oranındaki hasta kafa travması nedeniyle hastaneye kabul edilir. 9/100,000 oranındaki hasta aynı nedenle kaybedilir. Bu oranlara göre Türkiye'de yılda en az 5500-6000 kişi kafa travması nedeniyle ölmektedir.

Epidural Hematom
Orta meningeal damarlarda yırtığa neden olan kafa kırıkları sıklıkla temporal veya temporopariyetal epidural hematoma neden olur. Bazan sagittal ve transvers sinüs zedelenmesi sonucu gelişir.

Subdural Hematom
Bazı hastalarda beyin korteksi yüzeyinde venöz sinüslere uzanan köprü venleri darbe sonucu yırtılarak subdural hematoma yol açarlar.

Çökme Kırığı
Sert, keskin cisim darbesiyle oluşur, Hasar çok küçük olduğundan hastalarda genellikle bilinç kaybı bulunmaz. Kapalı çökme kırığında skalpte kesi veya laserasyon, dolayısıyla enfeksiyon riski yoktur. Bir kemik boyunu aşan kapalı çökme kırıkları olası dura yırtığı ile kortikal basının düzeltilmesi amacıyla ve kozmetik nedenlerle cerrahi tedaviye alınır. Açık çökme kırığında skalpte kesi vardır. Dura yırtığıyla birlikte olan açık çökme kırıklarının atlanması, menenjit, beyin absesi gibi ağır komplikasyonlara yol açar.

Kronik Subdural Hematon
Kronik subdural hematom çocuk ve yaslılarda sıktır. En sık rastlanan nedeni hastanın anımsayacağı kadar önemsiz veya eski travmadır. Serebral atrofi, BOS basıncının düşük olması, alkolizm, koagülasyon bozuklukları, çocuklarda dehidratasyon oluşumunu kolaylaştırır.

Spinal Tümörler
İntrakraniyal/spinal tümör oranı erişkinde 6-9/1, çocukta 10/1 dır. Spinal tümörler, spinal dura ve omurilikle ilişkilerine göre üç gruba ayrılırlar: Ekstradural, intradural ekstramedüller, intradural intramedüller. Erişkinde ekstradural tümörlerin çoğu metastatiktir. Çocukta intradural intramedüller tümörler çoğunluktadır. Spinal kanal, boyutları sabit ve sert bir yapı olduğundan kanal içinde gelişen yer kaplayan lezyonlar spinal kök ve omurilik basısına neden olarak semptom ve bulgu verir. Ağrı, kuvvet kaybı, his kaybı, derin tendon reflekslerinde azalma/kaybolma gibi. Omurilik ve lumbosakral kök basılarında mesane ve anüs sfinkter bozuklukları da klinik tabloya eklenir.
Direkt vertebra grafilerinde vertebra cisminde patolojik çökme kırığı, intervertebral foramenlerde genişleme, paravertebral yumuşak doku yoğunluğunda artma, spinal tümöre ait dolaylı bulgulardır. MRG spinal tümörlerin tanısında giderek diğer inceleme yöntemlerinin yerini almaktadır.

Omurga Hastalıkları

Bel Fıtığı
Bel bölgesi omurları arasında yer alan disk adlı yapının sinirlerin ve omuriliğin geçtiği kanala doğru yer değiştirmesi sonucu çıkan ağrılı durumların tümüne verilen tanımlamadır. Lomber disk hastalığı fizik tedavi ve rehabilitasyon, nöroşirurji ve algoloji bölümlerinin çalışma sahası içinde yer almaktadır. Daha detaylı bilgi için https://www.npistanbul.com/bel-fitigi sayfasını ziyaret ediniz.

Boyun Fıtığı
Bel fıtıklarındaki benzer mekanizma ve sorunlar boyunda da geçerlidir. Boyun omurları arasındaki disklerde yıpranma, zamanla omurilik kanalına doğru fıtıklaşmaya, omurilik ve boyundan kollara giden sinirlerde ciddi bası oluşturabilmektedir. Bu nedenle boyunda ağrılar, sık tutulmalar, baş dönmesi ve kısa süreli göz kararması atakları, kolda  ağrı, uyuşma, karıncalanma, güç kaybı ile ellerde beceriksizlik gibi sorunlarla karşılaşılmaktadır. Boyun bölgesinden geçen omurilik vücudun tümüne giden bir kumanda hattı olduğundan omurilik sıkışmaları kol ve bacaklarda güç kaybı, denge bozuklukları, yürüme güçlüğü, idrar tutamama gibi daha da ileri sorunlar olarak da karşımıza çıkabilmektedir.
Cerrahi gerekmeyen durumlarda ilaç tedavisi, koruma, kilo kontrolü, boyun egzersizleri, gerekirse boyunluk kullanımı ve fizik tedavi programları önemli yer tutmakta iken cerrahi gerektirecek kadar ilerlemiş vakalarda mikrocerrahi ve teknikleri günümüzde kolaylıkla ve güvenle uygulanmakta hastalar kalıcı fayda görmektedirler. Aynı şekilde ameliyat günü hastalar ayağa kaldırılmakta, ertesi gün de taburcu edilmektedirler. Üç hafta istirahat ve korumayı takiben eski hayatlarına geri dönebilmektedirler.
Modern tedavi yöntemleri, bel ve boyun fıtıklarını korkulur olmaktan çıkarmıştır. Aksine, uygun vakalarda modern endoskopik diskektomi veya mikrocerrahi yöntemleri ile hasta konforu yüz güldürücü seviyeye ulaşmıştır.

Omurga Travmaları
Araç kazaları, yüksekten düşme, iş kazaları gibi durumlarda omurga kırıkları sıklıkla görülür. Hekiminiz tarafından; kırığın yeri ve derecesi tespit edilmelidir. Buna göre tedavi planlaması yapılır. Tedavi edilmeyen omurga kırıkları, ciddi omurilik yaralanmaları ile sonuçlanabilir.
Özellikle boyun ve sırt bölgesinde görülen kırıklar omurilik baskısı oluşturabilir. Bu durumda felçlerin önlenmesi için acil cerrahi müdahale gerekir.  Bu travmalarda önemli olan hızlı teşhis ve erken müdahaledir.

Omurilik Tümörleri
Tedavi için en seçkin yöntem, ameliyat ile tümörün çıkarılmasıdır. Bu çok hassas bir cerrahidir ve ileri teknoloji kullanılır. Omurilik tümörleri özellikle omuriliği sıkıştırdığı veya şeklini değiştirdiği durumlarda intraoperatif monitorizasyon (ameliyat boyunca omurilik fonksiyonlarının sürekli ölçülmesi) gereklidir. Buna ek olarak intraoperatif MR teknolojisi (ameliyat devam ederken cerrahi alanı mr ile kontrol etme) imkanı önemlidir. Bu cerrahi mutlaka mikroskop altında yapılmalıdır. Daha detaylı bilgi için https://www.npistanbul.com/omurilik-tumorleri sayfasını ziyaret ediniz.

Skolyoz Nedir?

Skolyoz omurganın çoğunlukla göğüs (thoracic) ve/veya bel (lumbar) bölgelerinde görülebilen, yana doğru eğriliğidir. Skolyoz tek başına olabileceği gibi, kifoz (kamburluk; arkadan öne doğru anormal bir eğrilik) ile beraber de görülebilir (Kifoskolyoz). Normal omurgada yukarıdan aşağıya düz bir şekilde uzanan omurlar (omurgayı oluşturan kemikler) skolyozlu omurgada sağa, sola doğru ve/veya kendi eksenleri etrafında dönerler.
Skolyoz hastalığı kız çocuklarında çok daha sık görülür. Özellikle 30 dereceyi geçen skolyozlar, genç kızlarda erkeklere oranla on kat fazla görülmektedir. Kesin sayı tam olarak bilinmemekle birlikte Türkiye ‘de yaklaşık 1,5 milyon skolyoz hastası olduğu düşünülmektedir. Daha detaylı bilgi için https://npistanbul.com/skolyoz sayfasını ziyaret ediniz.

Lomber Spinal Stenoz (Lomber Dar Kanal)

Lomber spinal kanalın doğumsal veya faset eklemi hipertrofisine bağlı ikincil daralmasıdır. Nörojenik kladikasyoda sinir trasesi boyunca ağrı, his kaybı ve kas güçsüzlüğü gibi semptom ve bulgular hasta bir süre yürüdükten veya ayakta durduktan sonra ortaya çıkar. Semptomlar oturma veya yatma ile hafifler, arter nabazanları normaldir. Disk hernisinin aksine siyatik sinir germe testleri negatiftir.

Spondilolistezis

Spondilolistezis, bir vertebra korpusunun (genellikle L4 veya L5) alttaki vertebra üzerinde öne doğru kaymasıdır. Kaymanın nedeni, eklemlerde (doğumsal ya da dejeneratif) yetmezlik veya lamina kırığıdır. Genellikle semptomsuz seyreder. Ancak ileri listezis olgularında spinal kanalın daralması kök basısı semptom ve bulgularına neden olabilir.

Spinal Travma
Her yıl nüfusun yaklaşık 2/100 000 oranında hasta spinal travma nedeni ile hastaneye kabul edilir.  Üst servikal (C1-4) travma sonucu oluşan kırık veya kaymalar tam omurilik kesisi yaparsa diafragma ve interkostal kas felcine bağlı ani solunum durması nedeni ile yaşamla bağdaşmaz. Bu bölgedeki tam olmayan medulla spinalis lezyonlarında spastik kuadriparezi meydana gelir.  Alt servikal (C4-T1) bölge lezyonları vertebra kırık ve kaymaları sonucu meydana gelir. Bu bölge lezyonlarında solunum felci olmaksızın spastik kuadripleji/parezi tabloları ortaya çıkar. C7 segmentinin üzerindeki omurilik lezyonlarında hasta çoğunlukla başkalarının bakımına muhtaçtır. C7 segmentinin korunduğu olgularda el bileği hareketleri yapılabildiğinden hasta bir dereceye kadar bağımsızdır.
Torakolomber bölgenin çökme kırıklarında omurilik hasarıyla meydana gelen tablo paraplejidir (bacaklarda felç). Bu hastalar, üst ekstremite kuvveti normal olduğunda rehabilitasyonla önemli ölçüde bağımsız bir yaşam sürebilir. T12-L1 vertebra düzeyindeki lezyonlarda konus medullaris ve kauda equina birlikte hasara uğrayabilir. Birinci ve ikinci motor nöron bulgularının birlikte olduğu bir distal paraparezi/pleji gelişir. L1 vertebra düzeyi altındaki lezyonlarda ise tipik kauda equina sendromu görülür. Bu travmalarda lumbosakral köklerin zedelenmeye daha dirençli olmaları nedeni ile prognoz biraz daha ümit vericidir. Hangi düzeyde olursa olsun tam spinal lezyonlardan sonra lezyon düzeyinin altında motor ve duysal işlevlerde tam kayıp meydana gelir.

Doğumsal Anomaliler

Hidrosefali
Hidrosefali, BOS (beyin omurilik sıvısı) miktarındaki artma olarak tanımlanır.  Çoğunlukla emilim azalması sonucu, nadiren aşırı salgılanma sonucu gelişir. BOS akımının engellenmesi veya emilimin azalması ventriküllerde genişlemeye yol açar.
Bebek ve küçük çocuklarda baş çevresinin normal değerlerden büyük olması, ön fontanelin gergin ve geniş olarak palpe edilmesi, üst göz kapağının retraksiyonu, yukarı bakış felci, skalpin incelip skalp venlerinin belirginleşmesi, bilinç bozukluğu, fışkırır tarzda kusma, hidrosefalinin esas bulguları arasındadır. Yavaş ilerleyen olgularda mental retardasyon ve gelişme geriliği ilk bulgular olabilir.
Genç ve erişkinlerde semptom ve bulgular kraniyumun sabit boyutları nedeni ile değişiklik gösterir. Yavaş ilerleyen hidrosefalide uyuntkanlık, yürüyüş bozukluğu, idrar kaçırma klasik bulgulardır. Bu hastalarda BOS basıncı normal olabilir (normal basınçlı hidrosefali). Detaylı Bilgi için: https://npistanbul.com/hidrosefali-nedir sayfasını ziyaret ediniz.

Meningomiyelosel
Spinal kord ve kökler, spinal kanalın arkasındaki defektten kistik bir kavite içine doğru çıkarlar. Bu kavite beyin zarları ve/veya deri ile kaplı olabilir. Çoğu hastada bu örtü tam değildir veya yırtılır, spinal kord ve kökler dış ortamla temas halindedirler (myelosizis). Açık lezyondan BOS sızabilir.  Klinik olarak alt ekstremitede motor ve duyusal kusur saptanır, çoğunlukla mesane atonik ve geniştir, anal refleks ve tonus yoktur (parapleji, paraparezi). Hidrosefali, skolyoz, ortopedik ayak deformiteleri çoğu olguda saptanır.

Dı̇astomatomyelı̇
Spinal kordun genellikle alt torakal ve lomber segmentlerde doğumsal olarak ikiye ayrılmasıdır. Genellikle ikiye ayrılmış spinal kord arasından bir kemik veya kıkırdak çıkıntı ön-arka yönde uzanır. Çoğu olguda konus medullaris normal anatomik yerinden daha aşağıdadır “gergin kord sendromu”. Vertebral kolonun gelişmesi spinal kordun gelişmesinden daha hızlı olduğu için spinal kordun gerilmesi sırt ve bel ağrısına , nörolojik bulgulara yol açabilir.

Kraniyosinostozis 
Kraniyal kemik sütürler çocuğun normal gelişimi sırasında beyin geliştikçe kraniyumun genişlemesine olanak verirler. Bir veya birden fazla kraniyal sütürün erken kapanması sütürde genişleme olanağını ortadan kaldırır. Normal gelişen sütürlerde diğer yeri kompanse etmek için aşırı gelişme olur. Sonuçta kraniyal deformiteler meydana gelir, ileri olgularda beyin gelişmesi engellenir. KİBAS ve optik sinir basısı ortaya çıkar. Sagittal sinostoz en sık görülen tipidir (%50).

Periferik Sinir Hastalıkları

Karpal Tünel Sendromu
Median sinir el bileğinde transvers karpal ligamentle tendonlar arasında sıkışmıştır. Karpal tünel sendromu (KTS) kadınlarda ve diyabetiklerde daha sıktır.  Bağ dokusu hacminin artmasına neden olan her patoloji KTS’ na yol açabilir; romatoid artrit, akromegali, hipotiroidi, amiload, gebelik, aşırı kilo alma gibi.  İlk semptomlar elde ve önkolda ağrı, elde uyuşmadır. Ağrı geceleri ve iş yapmayla artar. İleri olgularda elde median alanda his kaybı, kaslarda kuvvet kaybı ve erime görülebilir. ENMG tanıda yardımcıdır.

Ulnar Oluk Sendromu (Kubital Tünel Sendromu)
Ulnar sinir, dirsekte kubital tünelin başlangıç noktasında kası iki başı arasında basıya uğrayabilir. İlk semptomlar önkolda ve elde ağrıdır. İleri olgularda elde ulnar alanda duyu kaybı, el kaslarında erime ile pençe el deformitesi görülebilir.

Pıhtı Atması
Beyin ve kalbi besleyen ana damarlarda biriken yağın sebep olduğu pıhtı atma, halk arasında “inme” denilen felce yol açıyor.
Hipertansiyon ve kontrolsüz diyabetin pıhtı atmada en önemli faktörler arasında yer aldığını belirten uzmanlar, “Sağlıklı beslenme, egzersiz, karın bölgesindeki yağlarla mücadelenin yanı sıra kardiyolojik kontrolleri ihmal etmemek gerekiyor” uyarısında bulundu.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Beyin Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Kaya Aksoy, damarlarda biriken yağ ve kolesterol gibi maddelerin bazı bölümlerinin koparak yukarıya kan akımıyla gitmesiyle pıhtı atmanın oluştuğunu söyledi. Pıhtı atması ile ilgili merak edilen sorular ve yanıtları için https://npistanbul.com/pihti-atmasi-saglikli-yasamla-onlenebilir sayfasını ziyaret ediniz.

Omurga Hastalıkları Nelerdir?

Omurga hastalıkları denildiğinde oldukça geniş bir hastalık yelpazesi karşımıza çıkmaktadır. Omurga vücudumuzdaki en uzun hareketli ünite olarak düşünülebilir. Omurga bir bütün olarak düşünülürse vücudumuzda ki en büyük kemik yapıdır. Bu nedenle birçok hastalıktan etkilenebilir. Omurga hastalıklarını enfeksiyonlar, omurganın tümörleri, omurganın travma kırıklıkları, omurganın doğuştan olan eğrilikleri, omurganın yaşlanmayla değişimi, dejenerasyonu gibi temel başlıklar altında incelenir. Omurga hastalıkları tek bir hastalık altında incelenmemekte, hepsi kendi altında alt birimlerce izlenmektedir. Daha detaylı bilgi için https://www.npistanbul.com/omurga-hastaliklari-nelerdir sayfasını ziyaret ediniz.