Servikal dar kanal (spinal stenoz), boyun bölgesindeki (servikal bölge) spinal kanalın daralması ile karakterize edilen bir durumdur. Bu daralma, omuriliği ve sinir köklerini sıkıştırarak boyun ağrısı, uyuşma, karıncalanma ve kollarda ve ellerde güçsüzlük gibi semptomlara yol açabilir. Ciddi vakalarda, denge ve koordinasyon etkilenebilir. Servikal spinal stenoz genellikle yaşlı yetişkinlerde dejeneratif omurga değişiklikleri nedeniyle görülür.
Servikal Dar Kanal Neden Oluşur?
Servikal spinal stenozun nedenleri çeşitlidir, bunlar arasında:
Yaşlanma: En yaygın neden yaşlanmaya bağlı dejeneratif artrittir. Zamanla, intervertebral diskler yükseklik kaybeder ve şişer, faset eklemler osteoartrit nedeniyle büyür ve ligamentler, özellikle ligamentum flavum, kalınlaşır. Bu değişiklikler, omurilik ve sinirler için mevcut olan alanı azaltır.
Konjenital Faktörler: Bazı bireyler daha dar bir spinal kanal ile doğarlar ve bu da onları daha genç yaşlarda bile stenoz geliştirmeye yatkın hale getirir.
Omurga Yaralanmaları: Omurgaya yönelik travmalar, kırıklar, çıkıklar veya herniated diskler stenozun oluşmasına neden olabilir.
Herniated Diskler: Bir herniated disk, spinal kanal içine doğru çıkıntı yaparak alanı azaltabilir ve basınç oluşturabilir.
Tümörler: Nadir olmakla birlikte, spinal kanal içindeki tümörler stenoz oluşumuna neden olabilir.
Paget Hastalığı: Bu kronik bozukluk, kemiklerin, özellikle vertebraların, anormal büyümesine ve şekil bozukluğuna yol açarak stenoz oluşmasına neden olabilir.
Enflamatuar Durumlar: Ankilozan spondilit gibi durumlar, yapısal değişiklikler ve stenoz gelişimine yol açabilir.
Cerrahi Dışı Tedaviler
Servikal spinal stenozun ilk yönetimi genellikle konservatif tedaviler içerir, bunlar arasında:
İlaçlar:
- Nonsteroidal Antiinflamatuar İlaçlar (NSAID'ler): Ağrı ve enflamasyonu azaltmak için.
- Analjezikler: Ağrı giderici.
- Kas Gevşeticiler: Kas spazmlarını hafifletmek için.
Epidural Steroid Enjeksiyonları: Enflamasyonu ve etkilenen sinir köklerindeki ağrıyı azaltmak için.
Fizik Tedavi: Omurgayı destekleyen kasları güçlendirmek, esnekliği artırmak ve dayanıklılığı artırmak için egzersizler. Esneme ve aerobik egzersizler de semptomları hafifletebilir.
Aktivite Modifikasyonu: Semptomları kötüleştiren aktivitelerden kaçınmak ve dinlenme dönemleri eklemek ağrıyı yönetmeye yardımcı olabilir.
Yardımcı Cihazlar: Servikal yaka kullanmak, boyun hareketini sınırlayarak destek sağlar ve ağrıyı azaltabilir.
Sıcak ve Soğuk Tedavisi: Sıcak veya soğuk kompres uygulamak, geçici ağrı kesici ve enflamasyon azaltıcı etkiler sağlayabilir.
Cerrahi Tedavi Yöntemleri
Konservatif tedaviler yeterli rahatlama sağlamadığında veya önemli nörolojik bozukluklar olduğunda, cerrahi müdahale gerekebilir. Servikal spinal stenoz için yaygın cerrahi seçenekler şunlardır:
Anterior Servikal Diskektomi ve Füzyon (ACDF): Bu prosedür, boynun ön kısmında yapılan bir kesiden herniated veya dejeneratif diskin çıkarılmasını içerir. Boşluk daha sonra bir kemik grefti ile doldurulur ve bitişik vertebralar omurgayı stabilize etmek için birleştirilir.
Servikal Laminektomi: Bu işlem, omuriliği ve sinirler için daha fazla alan yaratmak amacıyla vertebranın arka kısmının (lamina) çıkarılmasını içerir. Füzyon ile birlikte veya ayrı olarak yapılabilir.
Servikal Laminektomi ve Posterior Stabilizasyon: Çoklu seviye laminektomi yapılan hastalarda omurganın stabilitesini korumak amaçlı vida sistemleriyle posterior stabilizasyon uygulanmaktadır
Servikal Laminoplasti: Bu prosedür, spinal kanalı genişletmek ve omurilik üzerindeki baskıyı hafifletmek için laminayı yeniden şekillendirme ve yeniden konumlandırmayı içerir.
Posterior Servikal Foraminotomi: Bu prosedür, sinir köklerinin spinal kanaldan çıktığı forameni genişleterek sinir sıkışmasını giderir.
Disk Protezi: Bazı durumlarda, hasar görmüş disk, omurga hareketini korumak için yapay bir disk ile değiştirilebilir.
Ameliyat Sonrası Bakım
Ameliyat sonrası, hastalar genellikle fizik tedavi dahil bir rehabilitasyon döneminden geçerler; bu, güç ve hareketliliğin geri kazanılmasını sağlar. Ağrı yönetimi, yara bakımı ve aktivitelerin kademeli olarak yeniden başlatılması da postoperatif bakımın önemli yönleridir.
Servikal spinal stenoz, yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilen yaygın bir durumdur. Patoloji, etiyoloji ve mevcut tedavi seçeneklerinin anlaşılması, etkili bir
yönetim için kritik öneme sahiptir. Konservatif tedaviler birçok hasta için rahatlama sağlarken, ciddi semptomları veya nörolojik bozuklukları olan hastalar için cerrahi müdahale gerekli olabilir. Her zaman, en iyi sonuçları elde etmek için kapsamlı bir değerlendirme ve kişiselleştirilmiş tedavi planı önemlidir.
