Beyin Tümörü Nedir? Belirtileri ve Tedavisi
Beyin tümörleri, kafatası içerisinde büyüyerek beyin üzerine baskı yaparlar. Bulundukları bölgeye ve baskı altında tuttukları beyin alanına göre belirtiler verirler. Ancak kafa içinde yer kaplayan bütün vakalarda olduğu gibi öncelikle kafa içi basıncın artmasına bağlı belirtileri gösterirler. Tümör düzensiz bir şekilde büyümeye devam eder ve genişleme, büyüme imkânı olmayan kafatası içerisinde beyin üzerine baskı yapmaya başlar. Tümör kötü huylu olduğu takdirde vücutta başka türlü hastalıklara da yol açabilir. Tümör ameliyat ile alınacağı gibi eğer iyi huyluysa da ışınla da alınabilir.
Beyin tümörleri genellikle birincil ya da ikincil olarak sınıflandırılırlar ve bunlar (genellikle) vücudun herhangi bir yerinde başlayıp beyne metastaz yapanlar ve beyinde oluşanlardır. 9 yaş altı ve 55 yaş üstü daha sıklıkla görülen beyin kanserlerine, beyaz ırkta ve erkeklerde daha çok rastlanır.
Beyin Tümörü Belirtileri Nelerdir?
Kafanın büyüyor olması önemli bir belirtidir. Belirtileri erişkinden daha farklı bir seyir gösterir, çünkü yaşamın ilk iki yılında kafa kemikleri henüz kaynaşmamıştır. Dolayısı ile kafa içinde basıncı arttıran bir hadise olduğu zaman kafa kemikleri birbirinden açılarak, zorlanarak kafa içi hacmi büyüyebilir. Bu yüzden belirtileri gecikebilir. Beyin tümörünün diğer belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz;
- Bıngıldağın gergin olması ve açılması, kapanmaması
- Henüz dil becerisi gelişmemiş çocuklarda huzursuzluk keyifsizlik, ilgisizlik ve dalgınlık durumları
- Yürüme ve denge problemleri
- Bilinç etkilenmeleri
- Çeşitli nörolojik fonksiyon bozuklukları
Erken dönemde hastalığın teşhis ve tedavisi sonucu belirlemek için oldukça önemlidir.
Beyin Tümörü Neden ve Nasıl Oluşur?
Beyin tümörlerinin nasıl oluştuğu ile ilgili iki önemli cevap verilebilir. İlki beynin kendi hücrelerinden gelişmesi diğeri ise başka bir bölgeden tümörün beyne sıçramasıdır. Eğer beyin tümörü kendi hücrelerinden gelişiyorsa benign (selim,iyi huylu)ve malign (habis, kötü huylu) olarak ikiye ayrılır. Beyin tümörünün toplumda görülme sıklığı 100 bin kişide 3-5 arasındadır. Sarı ırkta ve kadınlara oranla erkeklerde görüme oranı daha çoktur. Kadınlarda ise iyi huylu olan menenjiom daha çok görülür. Beyin tümörü hemen hemen her yaş aralığında görülür. Aynı zamanda beyin tümörleri yaşa göre farklılık gösterir. Örneğin; kötü huylu beyin tümörü daha çok çocuklarda ve 60 yaş üzerinde görülür. İyi huylu beyin tümörü ise geri kalan yaş aralıklarında daha sık karşılaşılır.
Beyin tümörünün nedenleri tam olarak bilinmese de aile öyküsünde beyaz ırk, erkek cinsiyet ve radyasyona maruz kalmak önemli risk faktörleri sayılıyor. Ayrıca cep telefonu kullanımının da henüz kanıtlanmasa da beyin tümörü riskini etkilediği düşünülüyor.
Beyin Tümörü Çeşitleri Nelerdir?
Beyin tümörleri oluştuğu noktalara göre konumlanmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), 2016 yılında beyin tümörlerini 7 ana kategoride toplamıştır. Bu ana kategorilerin altında da farklı özelliklere sahip 30’dan fazla tümör çeşidi mevcuttur. Bu ayrımın en önemli sebeplerinden biri beyinde meydana gelen tümörlerin hepsini sinir sistemi ile bağlantılı bulunmasıdır; bazı tümörler diğer anormal hücrelerden, damarlardan, beyin zarından veya beyin haricinde bedenini çeşitli bir kısmında meydana gelen tümörler sebebi ile oluşabilmektedir. Beyin tümörleri temelde birincil (primer) ve ikincil (seconder) olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Beynin herhangi bir yerinde, beyin dokusunda meydana gelen ve yayılan tümörler birincil tümör olarak adlandırılmaktadır. İyi huylu ya da kötü huylu olabilen birincil tümörlerin en yaygın görülen türleri arasındadır. Bedenini mide, akciğer, bağırsak gibi organlarında meydana gelen kanser hücreleri kan damarları aracılığı ile beyne ulaşabilmektedir. Bu hücreler nedeniyle beyinde oluşan yeni kanserli hücreler ise ikincil tümör olarak adlandırılmaktadır. Bu hücrelere metastaz da denmektedir.
İyi huylu tümörler: Yavaş üreme hızına sahiptirler. Ayrıca beyin dokusundan kolaylıkla ayrılabilirler ve tümü veya tümüne yakın kısmı çıkarılabilir. Bu nedenle ameliyat sonrası sonuçları çok iyidir. Bazen iyi huylu tümörlerin hepsi çıkarılamadığı takdirde bölgesel ışın tedavisi uygulanabilir.
Kötü huylu tümörler: Hızlı bir biçimde büyüyen ve yayılım gösteren kötü huylu tümörler beyin kanserinin başlıca sebeplerini oluşturur. Sınırları net olarak bilinemeyen kötü huylu tümörler çevresinde bulunan beyin dokusuna da zarar verip beynin fonksiyonunu yerine getirememesine sebep olur. Beyin işlevlerini yerine getirmekle görevli olan hücrelerin oluşturduğu bu tümörlerin cerrahi operasyonlarla tamamen çıkarılması tercih edilen bir yöntem değildir. Bu hücrelerin tümünün çıkarılması beyin aktivitelerinin de kayba uğraması anlamına gelmektedir. Cerrahi operasyon sonrasında kötü huylu tümörler tekrar büyüyebilmektedir. Kötü huylu tümörler arasında yaygın olarak glial tümörler ve metastatik beyin hücreleri görülmektedir. En sık görülen beyin tümörlerinden biri olan ve kansere neden olan glial tümörler kontrolsüz bir şekilde çoğalmaktadır. Kanserli hücreler, bu hızlı büyüme sonucunda çevresindeki sağlıklı hücreleri de etkisi altına almaktadır. Derece I, derece II, derece III ve derece IV olarak ayrılan bu süreçte hastalara çeşitli tedavi yöntemleri uygulanmaktadır.
Beyin Tümörleri Nasıl Tedavi Edilir?
Beyin tümörlerinin tedavisi cerrahidir. İster iyi huylu, ister kötü huylu olsun, tüm tümörler cerrahi olarak tedavi edilirler. Ancak bazı durumlarda cerrahi uygulamak mümkün olmayabilir. Şayet tümör beynin çok hassas olan bazı hayati bölgelerine yerleşmişse bu bölgelere dokunmak hayati tehlike yarattığından tümör yerinde bırakılabilir. Bu durumda sadece ışın tedavisi ve ilaç tedavisi (kemoterapi) uygulaması yapılabilir.
Vücudun diğer bölümlerinde oluşan daha sonra beyine sıçrayan tümörlere, metastaz denilmektedir. Özellikle akciğer kanseri beyine yayılabilir ve kötü huylu tümörlerdendir. Cerrahi müdahale yapılsa bile sonuçlar yüz güldürücü değildir. Hatta bazı vakalarda birkaç tane odak halinde yayılma varsa cerrahi bile uygulanmayabilir. Hasta kemoterapi ve ışın tedavisine alınır.
