Anoreksiya nervoza, vücudun ihtiyacı olan besin kaynaklarının yetersiz tüketiminin sonucu olarak aşırı zayıflamanın görülmesidir. Psikolojik ve fizyolojik faktörlerin etkileşimi sonucu ortaya çıkan bir ciddi beslenme bozukluğudur. Bu hastalık, genellikle aşırı kilo kaybetmeye yönelik takıntılı bir istek ve vücut ağırlığını düşürme çabasıyla karakterizedir. Anoreksiya nervoza hastaları, kendi vücut ağırlıklarını ve şekillerini algılama bozukluklarına sahiptirler ve sıklıkla vücutları hakkında aşırı negatif düşüncelere sahiptirler.
Anoreksiya nervoza, genellikle gençler ve yetişkinler arasında görülen bir yeme bozukluğu olarak bilinir. Anoreksiya, kişinin yemek yemekten kaçınma veya aşırı sınırlama, vücut ağırlığını aşırı düşürme ve vücut imajıyla ilgili saplantılı düşünce ve davranışlarla karakterizedir. Anoreksiya nervoza tedavisi, tıbbi ve psikolojik bileşenleri ele alarak kişinin sağlığına ve yaşam kalitesine olumlu etki edebilir. Anoreksiya hastaları ve aileleri, bu zorlu hastalıkla mücadele etmek için profesyonel yardım aramalıdır. İyi haber, anoreksiyanın tedavi edilebilir bir durum olmasıdır ve uygun tedavi ile iyileşme şansı vardır.
Anoreksiya nervoza, temelinde sadece yeme bozukluğu değildir altında psikolojik durumlarda yer almaktadır. Bu durumda multidisipliner yaklaşmak gerekir. Anoreksiyanın genellikle kadınlarda görüldüğü ve ergenlik döneminde rastlandığı bilinmelidir. Anoreksiya, dış görünüşünü beğenmeme sonucu yapılan bir davranıştır. Uzun süreli diyet uygulamak, az ve tek tip besin yemek anoreksiya nervoza oluşumuna neden olmaktadır. Eğer bireyin bazı psikolojik sorunları varsa anoreksiya nervoza olma ihtimali biraz daha artabilir.
Anoreksiya Nervoza Neden Olur?
Anoreksiya nervoza, karmaşık bir etiyolojiye (nedenlere) sahip olan bir psikiyatrik bozukluktur ve birden fazla faktörün bir araya gelmesi sonucu ortaya çıkabilir. Anoreksiyanın nedenleri, kişiden kişiye değişebilir ve herkes için aynı olmayabilir. Anoreksiyanın sebepleri arasında kişinin kendini kilolu bulması ve buna bağlı zayıflamak istemesi zayıflama sonrasında da bu diyet uygulamanın devam etmesiyle anoreksiya görülür. Diğer bir neden ise arkadaş ya da yakın çevrenin kişiye baskı uygulaması olabilir. Baskı sonucu kişi görüntüsünden rahatsız olabilir ve bu bir psikolojik sorun haline gelebilir.
Anoreksiya tedavisinde bireye özgü bir yaklaşım gereklidir. Erken teşhis ve uygun tedavi, anoreksiya nervoza ile mücadelede önemlidir ve kişinin sağlığına ve yaşam kalitesine olumlu etki edebilir.
Anoreksiya Nervoza Belirtileri Nelerdir?
Anoreksiya nervoza belirtileri kişilerde farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Bunlardan bazıları kişide net bir şekilde kendisini belli edebilir.
Zayıf olunduğu halde kilolu gibi hissedip diyet yapma ihtiyacı duyulur ya da diyet sonrası zayıflamaya rağmen hala diyete devam etmek (kronik diyet) anoreksiyanın en belirgin belirtisidir.
Yemek istememe, öğün atlama gibi belirtiler görülür aynı zamanda yemek yemekte güçlük çekilebilir bunun sebebi ise midenin ve bağırsakların ağır diyetlere maruz kalmasıdır.
- Kronik halsizlik, yorgunluk görülür.
- Beslenme düzeninin olmaması nedeniyle vücut güçsüz düşebilir ve bağışıklık sisteminde zayıflama görülür.
- Solgun bir cilt görünümü oluşur, saçlar incelir ve dökülür, tırnaklar kırılır.
- Mide küçüldüğünden yemek sonrası kusma isteği oluşabilir.
- Yiyeceklerin kalori hesaplamasının yapılması bir diğer belirtidir. (takıntı derecesinde)
- Tek tip besinle beslenme sürdürülür.
- Adet düzensizliği görülür.
- Bağırsak problemleri (ishal, kabızlık, tuvalete çıkamama) görülür.
- Ruhsal bozukluklar (depresyon) gelişebilir.
- Kemiklerin sayılabilir duruma gelmesi anoreksiyanın ilerlediği durumlarda görülür.
- Vücut sıcaklığının sürekli düşük olması bir diğer belirtidir.
- Hafıza sorunları, algılamada güçlük ya da dikkat dağınıklığı görülebilir.
Anoreksiya Nervoza Tedavisi Nasıldır?
Anoreksiya nervoza tedavisi, çoklu disiplinli bir yaklaşım gerektiren karmaşık bir süreçtir. Bu tedavi hem fiziksel hem de psikolojik bileşenleri ele alır ve hastanın fiziksel sağlığını restore etmek, sağlıklı yeme alışkanlıkları kazandırmak ve duygusal sorunları ele almak amacıyla tasarlanmıştır.
Anoreksiya hastalığında erken tanı çok önemlidir. Çünkü yeme bozukluğu ne kadar devam ederse vücutta o kadar hasar görür ve geri dönüşü olmayan durumlarla karşılaşılabilir. Bu durum bireyin kendi kendine halledebileceği, kendi kendini tedavi edebileceği bir durum değildir. Anoreksiya hem bedensel hem psikolojik açıdan tedavi gerektirir. Bireye anoreksiya nervoza tanısı konulduktan sonra bir psikiyatristle görüşmesi gerekir aksi halde tedavide başarı sağlanamaz çünkü anoreksiya nervoza bir yeme bozukluğu olmasıyla birlikte bir psikolojik sorundur. Birlikte yürütülen çalışmalarla anoreksiyanın tedavisi başarıyla sonuçlanır. Birey olması gereken vücut ağırlığına ulaştırılır.
Anoreksiya Nervoza İçin Yaşam Tarzı Değişiklikleri ve Yapılabilecekler
Anoreksiya nervoza hastalarına yapılan tıbbi tedavileri dışında psikolojik ve beslenme üzerine tedavilerine de devam etmeleri gerekmektedir. Bunun için de tedavi planına sadık kalınması gerekmektedir.
- Uygun vitamin ve minerallerin alınması
- Sık sık tartılmanın önüne geçilmesi
- Uzman tavsiyesi olmadan kesinlikle bitkisel tedavilere gidilmemesi
- Pilates, yoga gibi sporlara yönelinmesi
- Düzenli spor yapılması
- Bir problem yaşandığında önce uzman ile görüşülüp bilgi alınması
