Gastroenteroloji, sindirim sistemi ve hastalıklarının teşhis ve tedavisi ile ilgilenen bilim dalıdır. Geniş bir hastalık yelpazesi olan gastroenteroloji bölümü; yutak borusu, mide, bağırsaklar, karaciğer, safra kesesi ve pankreas gibi birbirinden farklı görünen ancak birbirleri ile ilişkili olabilen hastalıkların teşhis ve tedavisini gerçekleştirir.
Gastroenteroloji alanında çalışan uzmanlara ise gastroenterolog denir. Gastroenterologlar; yemek borusu, mide, ince bağırsak, kalın bağırsak, karaciğer, safra yolları ve pankreas bölgelerinde ortaya çıkan bozuklukların ve hastalıkların teşhis ve tedavisini gerçekleştirir.
Gastroenteroloji Teşhis Yöntemleri
Gastroenteroloji teşhis yöntemleri arasında;
- Endoskopi,
- Kolonoskopi,
- Biyopsi,
- ERCP,
- Gastroskopi,
- Ph-metri,
- Sigmoidoskopi gibi yöntemler yer almaktadır.
Endoskopi; yemek borusu, mide ve 12 parmak bağırsağının incelendiği işlem olarak bilinir. Kolonoskopi ise ince bağırsak ve kalın bağırsaktaki rahatsızlıkları teşhis edebilir.
Gastroenteroloji Cerrahisi
Gastroenteroloji cerrahisi, sindirim sistemindeki iyi huylu veya kötü huylu hastalıkların cerrahi tedavisidir. Yapılan ameliyat ile iyi huylu ya da kötü huylu olan tümör çıkarılır. Kanser, kolit, pankreas, safra kesesi, karaciğer hastalıkları, reflü, obezite ameliyatları teknolojik cerrahi yöntemlerle çözülebilmektedir.
Gastroenteroloji Tedavileri
Gastroenteroloji bölümünde her organa göre farklı teşhis ve tedavi yöntemi uygulanmaktadır. Uygulanan yöntemler ise şu şekildedir:
Özofagogastroduodenoskopi (ÖGD): Endoskopi yöntemi ile yemek borusu, mide ve on iki parmak bağırsağının değerlendirilmesidir.
Endoskopik Retrograd Kolanjiopankreatografi (ERCP): ERCP, safra ve pankreas kanallarının endoskopik yöntemle incelendiği ve tedavi aşamasında kullanılan bir endoskopi tekniğidir.
Kolonoskopi: Bağırsak bölgesindeki şikayetlerin veya bulguların incelenmesinde, ayrıca kolon ve rektum kanseri taramasında kullanılan yöntem olarak bilinmektedir.
Rektosigmoidoskopi: Kalın bağırsağın rektum ve sigmoid kolon olarak adlandırılan ince ve bükülebilen bir aletle incelendiği yöntemdir.
Endoskopi ile Tedavi: Yemek borusu, mide ve rektum bölgesinde gözlemlenen cisimler endoskopi yöntemi ile çıkarılabilir.
Buji ve Balonla Tedavi: Yemek borusunda yaşanan daralmalar, buji ve balon yönteminin uygulanması ile genişletilebilir. Ayrıca uzmanlar bu bölgede stent uygulaması da yapabilir.
Band Ligasyonu: Karaciğer sirozundan kaynaklı ortaya çıkan özefagus varisi kanamalarında, kanamayı durdurmak amacıyla endoskopik yöntemle giriş yapılarak kanayan damarın vakumlandığı ve çevresine lastikten bir bant atıldığı işlemdir.
Polipektomi: Poliplerin kolonoskopi ile çıkarıldığı işlem olarak adlandırılır.
Gastroenteroloji Hangi Hastalıklarla İlgilenir?
Sindirim sistemi hastalıkları benzer semptom ve belirtiler gösterebilir. Gastroenteroloji bölümü, genellikle sık karşılaşılan hastalıklarla ilgilenmektedir. Gastroenteroloji; yemek borusu, mide, ince bağırsak, kalın bağırsak, karaciğer, safra yolları, pankreas, rektum ve anüsü içermektedir. Ortaya çıkan rahatsızlıkların teşhis ve tedavisi ise bölümün uzman doktorları tarafından yapılır.
Hastalıkların birçoğu yaşam tarzında yapılan değişiklikler ile en aza indirilebilirken, her yıl düzenli olarak yaptırılması önerilen kanser tarama testleri ile erken teşhis ve tedavi edilebilmektedir.
Gastrointestinal Kanal Hastalıkları
Gastrointestinal sistemde özofagus (yemek borusu) hastalıkları, mide yanması, yutma güçlüğü ve ağız kokusu gibi belirtilerin nedeni olabilmektedir. Reflü, yemek borusunda kanama veya yaralanma, çeşitli maddelerin yol açtığı hasarlar ve özofagus kanseri gibi ciddi hastalıklarda tanı ve tedavi gastroenteroloji uzmanları tarafından yapılır. Gastrointestinal kanal hastalıkları şu şekilde sıralanabilir:
Mide Hastalıkları: Sık rastlanan rahatsızlıklar arasında yer alan mide hastalıkları, pek çok farklı sebepten kaynaklı ortaya çıkabilir. Gastroenteroloji bölümünde; gastrit, ülser, reflü, mide fıtığı ve mide kanseri gibi hastalıkların teşhis ve tedavisi yapılır.
Bağırsak Hastalıkları: Bağırsakların görevi tüketilen besinlerin emilmesini sağlamaktır. Bağırsaklarda ülseratif kolit ve crohn hastalığı gibi birtakım hastalıklar ortaya çıkabilir. 12 parmak bağırsağında ülser ve çölyak hastalığı gibi iştah kaybına ve ishale yol açabilen hastalıklar da bu bölümde tedavi edilebilir.
Kolon Hastalıkları: Kolon ve rektumu etkileyen pek çok farklı rahatsızlık vardır. Bağırsaklarda yaşanan işlevsel bozukluklar birtakım hastalıkların ortaya çıkmasına neden olabilir. Bu hastalıklar; kolit, polipler, irritabl bağırsak sendromu, anal fissürler, kabızlık, hemoroid, apse veya kolon kanseridir. Hastalıkların teşhisi için Kolonoskopi ve farklı yöntemler kullanılır.
Rektum Hastalıkları: Sık görülen hastalıklardan bir diğeri de rektum hastalıklarıdır. Bunlar arasında en sık rastlanan ise hemoroid ve buna bağlı kanamalardır. Bunun yanı sıra; anal fissür, anal pruritus, anal fistül ve apseler gözlemlenir.
Karaciğer Hastalıkları: Karaciğer hastalıkları, gastroenteroloji bölümünden en fazla karşılaşılan ve önemli olarak görülen hastalıklar arasındadır. Karaciğerde ortaya çıkan hastalıkların teşhis ve tedavisi de bu bölümde yapılmaktadır.
Safra Hastalıkları: Safra hastalıkları da karaciğer ve pankreasla ilişkili olarak ortaya çıkan hastalıklar arasındadır. Safra kanallarında ortaya çıkan birtakım hastalıklar ise; safra taşı, iltihaplanma, bu bölgede yaralanma, darlıklar ve safra kesesi tümörleridir.
Pankreas Hastalıkları: Vücut için önemli olan insülin ve glukagon hormonları pankreasta üretilmektedir. Herhangi bir nedene bağlı olarak pankreasın alınması sonucunda bu hormonlar vücut tarafından üretilemez. Bu sebeple pankreası alınan bireylerin bu gibi durumlara dikkat etmesi önemlidir.
