Mide kanaması, gastrointestinal sistem içinde meydana gelen kanamaların yaygın türlerinden biridir. Bu tür kanamalar, yemek borusu, mide, onikiparmak bağırsağı, rektum ve anüs gibi sindirim sisteminin çeşitli bölgelerinde görülebilir. Ülkemizde oldukça sık görülen bir sağlık sorunudur ve tüm sindirim sistemi kanamalarının yaklaşık %90'ını oluşturur. Özellikle 60 yaş ve üzeri kişiler arasında daha yaygın görülse de erkeklerde kadınlara göre daha fazla sıklıkla rastlanmaktadır.
Mide kanaması ciddi bir tıbbi durumdur ve acil tedavi gerektirir. Mide kanaması farklı nedenlerle ortaya çıkabilir ve semptomları şiddet ve nedenine bağlı olarak değişebilir.
Mide Kanaması Belirtileri Nelerdir?
Mide kanamasının belirtileri kişiden kişiye ve kanamanın şiddetine bağlı olarak değişebilir. Ayrıca, mide kanaması yavaş veya ani başlayabilir. Ancak genel olarak mide kanamasının yaygın belirtileri şunlar olabilir:
- Mide bulantısı ve kusma,
- Koyu veya kanlı dışkı,
- Mide ağrısı,
- Halsizlik ve yorgunluk,
- Baş dönmesi,
- Soluk cilt,
- İshal,
- İştah kaybı.
Mide Kanaması Neden Olur?
Mide kanamasının farklı nedenleri olabilir ve bu nedenler kişiden kişiye ve durumdan duruma değişebilir. Mide kanamasının yaygın nedenleri şunlar olabilir:
Peptik Ülserler (Mide Ülseri ve Onikiparmak Bağırsağı Ülseri): Peptik ülserler, mide veya onikiparmak bağırsağının iç yüzeyindeki yaralardır. Bu ülserler genellikle aşırı mide asidi üretimi veya Helicobacter pylori adlı bakterinin neden olduğu iltihaplanma sonucu oluşur. Ülserler kanamaya neden olabilir.
Gastrit: Midenin iç yüzeyinin iltihaplanması (gastrit), kanamalara yol açabilir.
Kanser: Nadir görülen bir neden olsa da mide kanseri bu duruma neden olabilir.
Yabancı Cisimler veya Kimyasal Maddeler: Yutulan sert nesneler veya aşındırıcı kimyasallar mide iç yüzeyine zarar verebilir ve kanama durumu ortaya çıkabilir.
Mide Varisleri: Karaciğer sirozu gibi karaciğer hastalıkları, mide içindeki damarlarda şişmelere (varisler) neden olabilir. Bu varisler patlayarak kanamaya yol açabilir.
Alkol Kullanımı: Aşırı alkol tüketimi kanama riskini artırabilir.
Koagülasyon Bozuklukları: Kanın normal pıhtılaşma yeteneğini etkileyen koagülasyon bozuklukları, mide kanamalarına yol açabilir.
Zehirli Bitkiler veya Mantarlar: Zehirli bitki veya mantar tüketimi mide iç yüzeyine zarar verebilir ve kanamaya neden olabilir.
Yaralanmalar veya Travmalar: Mideye darbeler, yaralanmalar veya travmalar mide kanamasına yol açabilir.
İlaçlar: Bazı ilaçlar mide iç yüzeyine zarar verebilir ve kanamalara neden olabilir.
Mide Kanaması Nasıl Olur?
Mide kanaması, genellikle dış etkenlere bağlı olarak ortaya çıkar ve yemek borusu ile mide arasındaki birleşim noktasında veya mide iç duvarında meydana gelen yaralardan kaynaklanabilir. Örneğin, tümörler veya ülserler nedeniyle mide mukozasındaki iltihaplanma, kanamanın sızmasına yol açabilir. Ayrıca bazı durumlarda, mide duvarındaki küçük bir yara, kan sulandırıcı ilaçların etkisiyle kanamaya neden olabilir.
Kanın pıhtılaşma yeteneğinin yetersiz olduğu durumlarda, kanama durdurulamaz ve mide kanaması meydana gelir. Aşırı miktarda ağrı kesici ilaç kullanımı da ilaçların içeriğindeki bazı bileşenler nedeniyle mide duvarında yaralara ve dolayısıyla kanamaya yol açabilir. Mide kanaması belirtileri kişiden kişiye değişebilir ve bu nedenle mide kanamasının nasıl anlaşılacağına dair sıklıkla sorulan soru, uzman bir hekim tarafından yapılan muayene ve ek tetkikler sonucunda yanıtlanmalıdır.
Mide Kanaması Tanısı Nasıl Konulur?
Mide kanaması tanısı, bir dizi tıbbi değerlendirme ve görüntüleme testleri kullanılarak konulur. Mide kanamasının kaynağını ve şiddetini belirlemek için aşağıdaki yöntemler kullanılır:
Anamnez (Hastanın Geçmişi): Doktor, hastanın semptomlarını ve tıbbi geçmişini sorgular. Semptomların ne zaman başladığını, hangi şiddette olduğunu ve daha önce benzer semptomları olup olmadığını öğrenir.
Fizik Muayene: Doktor, hastanın fiziksel muayenesini yapar. Bu, kanamaya veya mide ile ilgili belirtilere işaret eden bulguları aramak için yapılır.
Kan Testleri: Kan testleri, kanama belirtilerini değerlendirmek için kullanılır.
Üst Gastrointestinal Endoskopi: Bu testte, esnek bir tüp ve kamera olan bir endoskop, ağızdan yemek borusuna, mideye ve onikiparmak bağırsağına doğru yönlendirilir. Doktor, bu inceleme sırasında mide ve bağırsak iç yüzeyini gözlemleyebilir ve kanamanın kaynağını tanımlayabilir. Aynı zamanda tedavi amaçlı küçük cerrahi işlemler de gerçekleştirilebilir.
Üst Gastrointestinal Röntgen (Üst GİS Grafisi): Röntgen filmleri, mide ve bağırsakların görüntülerini oluşturmak için kullanılır.
Video Kapsül Endoskopi: Bu test sırasında, hastaya yutulan küçük bir video kapsülü mide ve bağırsaklarda hareket ederken görüntüler. Bu yöntem, mide ve bağırsak iç yüzeyini daha ayrıntılı bir şekilde incelemek için kullanılabilir.
Mide Kanaması Nasıl Tedavi Edilir?
Mide kanamasının tedavisi, kanamanın nedenine, şiddetine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Mide kanaması tedavisi, kanamanın kontrol altına alınması ve nedenin tedavi edilmesini içerir. İşte mide kanaması tedavi yöntemleri:
Endoskopik Girişimler (Endoskopi): Mide kanamasının nedenini belirlemek ve kanamanın kontrol altına alınmasını sağlamak için endoskopik girişimler yaygın olarak kullanılır. Bu işlem sırasında, ince bir tüp ve kamera olan bir endoskop ağızdan veya burundan mideye ve bağırsaklara yönlendirilir. Endoskop ile doktor, kanamanın kaynağını belirler ve gerektiğinde kanamayı durdurabilir. Bu işlem sırasında ayrıca ülserler veya diğer problemler tedavi edilebilir.
İlaçlar: Kanamayı durdurmak ve mide asidi üretimini azaltmak için ilaçlar kullanılabilir.
Kan Transfüzyonu: Kan kaybını telafi etmek için kan transfüzyonu gerekebilir. Eğer ciddi bir kan kaybı varsa, hastaya kırmızı kan hücresi veya trombosit transfüzyonları yapılabilir.
Cerrahi Müdahale: Nadiren de olsa, endoskopik yöntemler veya ilaçlarla kontrol altına alınamayan veya altta yatan ciddi bir nedenle ilişkilendirilen mide kanamalarında cerrahi müdahale gerekebilir. Bu, kanamanın kaynağını tamamen ortadan kaldırmayı amaçlar.
Altta Yatan Nedenin Tedavisi: Mide kanamasının altında yatan temel nedenin tedavisi çok önemlidir. Örneğin, ülserler Helicobacter pylori bakterisinden kaynaklanıyorsa, bu bakteriye yönelik antibiyotik tedavisi uygulanabilir. Mide kanseri gibi daha ciddi durumlar için ise onkolojik tedavi planlanabilir.
