Omurga Merkezi (Omurga Cerrahisi), Beyin ve Sinir Cerrahisi (Nöroşirurji) uzmanlık alanının bir parçası olarak omurga hastalıkları ve yaralanmalarını tedavi etmektedir. Cerrahi prosedürler, omurganın işlevini iyileştirmek ve hastaların yaşam kalitesini artırmak için uygulanır. Merkezimizde, omurga hastalıklarının tüm yönleriyle ele alındığı multidisipliner bir yaklaşım benimsenmektedir. Omurga cerrahisi, omurga kaynaklı ağrıların ve yaralanmaların tedavisinde önemli bir rol oynar ve hastalarımızın yaşam kalitesini artırmayı hedefler.
Omurga Cerrahisi Nedir?
Omurga cerrahisi veya spinal cerrahi, Beyin ve Sinir Cerrahisi (Nöroşirurji) uzmanlık alanın bir parçasıdır. Omurga hastalıklarını ve yaralanmalarını tedavi etmek amacıyla yapılan cerrahi müdahalelerdir. Bu cerrahiler, omurganın işlevini iyileştirmek ve hastaların yaşam kalitesini artırmak için uygulanır.
Omurga cerrahisi veya spinal cerrahi, özellikle omurga kaynaklı ağrıların, sinir sıkışmalarının ve omurilik yaralanmalarının tedavisinde önemli bir rol oynar. Bu alandaki cerrahlar, omurga hastalıklarının tanı ve tedavisinde yüksek düzeyde uzmanlık ve deneyime sahip profesyonellerdir. Hem acil durumlarda hem de planlı operasyonlarda uygulanan spinal cerrahi, hastaların daha sağlıklı bir yaşam sürmelerine yardımcı olur.
Omurga Hastalıkları Nelerdir?
Omurga hastalıkları, omurganın yapısını ve işlevini etkileyen çeşitli rahatsızlıklardır. Bu hastalıklar, spinal cerrahi gerektirebilecek kadar ciddi olabilir. En yaygın omurga hastalıkları şunlardır:
Disk Hernileri (Boyun, Sırt ve Bel Fıtığı): Disk hernisi, omurlar arasında yer alan ve amortisör görevi gören disklerin kayması veya yırtılması sonucu sinir köklerine baskı yapması durumudur. Bu herniler boyun, sırt ve bel bölgelerinde oluşabilir. Servikal disk hernileri (boyun fıtıkları) boyun ve kolları etkilerken, Lomber disk hernileri (bel fıtıkları) bel, kalça ve bacakları etkilemektedir.
Omurga Kanal Darlığı (Spinal Stenoz): Spinal stenoz, omurga kanalının daralması ve bu daralmanın sinirlere baskı yapması sonucu ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Genellikle yaşlanma süreci ile ilişkilidir ve boyunda, kollarda, bel ve bacaklarda ağrı, uyuşma ve güçsüzlüğe yol açabilir.
Skolyoz: Skolyoz, omurganın yana doğru eğrilmesi durumudur. Genellikle ergenlik döneminde ortaya çıkar ve şiddetli vakalarda cerrahi müdahale gerektirebilir.
Kozmetik kaygılarla birlikte, skolyoz, ileri evrelerde postür bozukluğuna, sırt ve bel ağrısına neden olabilir.
Kifoz: Kifoz, omurganın anormal derecede öne doğru eğrilmesi durumudur. "Kamburluk" olarak da bilinir ve genellikle omuzlarda ve sırtta yuvarlak bir görünüm oluşturur. Ağrı ve hareket kısıtlılığına yol açabilir.
Omurga Enfeksiyonları: Omurga enfeksiyonları, bakteriyel veya viral enfeksiyonların omurga veya omurilikte iltihaplanmaya yol açmasıdır. Bu enfeksiyonlar ciddi ağrı ve nörolojik problemler oluşturabilir.
Omurga Tümörleri: Omurga tümörleri, omurga veya omurilikte oluşan iyi huylu veya kötü huylu tümörlerdir. Bu tümörler, omurga yapısına ve sinir sistemine zarar verebilir, bu nedenle cerrahi müdahale gerekebilir.
Omurga Tümörleri Nelerdir?
Omurga tümörleri, omurga ve omurilikte yerleşen anormal hücre büyümeleridir. Her tümör gibi multidisipliner bir yaklaşım gerektirir. Radyolojik değerlendirme, onkolojik evreleme ve cerrahi sonrası kemoterapi veya radyoterapi gereksinimi, cerrahlar ve onkologlar tarafından titizlikle yapılan değerlendirme sonrası planlanır. Omurga merkezi bu süreçte önemli bir rol oynar.
İki ana kategoriye ayrılır:
1. Primer Omurga Tümörleri
Primer omurga tümörleri, omurga veya omurilik hücrelerinden kaynaklanır. Bu tümörler genellikle nadir görülür ve benign (iyi huylu) veya malign (kötü huylu) olabilir.
2. Metastatik Omurga Tümörleri
Metastatik omurga tümörleri, vücudun başka bir bölgesinde başlayan ve omurgaya yayılan kanserlerdir. Bu tür tümörler daha yaygındır ve genellikle akciğer, meme, prostat gibi organ kanserlerinden kaynaklanır.
Omurga Hastalıklarında Kullanılan Başlıca Cerrahi Yöntemler Nelerdir?
Omurga hastalıklarının tedavisinde çeşitli cerrahi yöntemler kullanılmaktadır. Bu yöntemler, hastalığın türüne, şiddetine ve hastanın genel sağlık durumuna göre belirlenmektedir. Spinal cerrahi, omurga hastalıklarının tedavisinde sıklıkla başvurulan bir yaklaşımdır. Omurga merkezimizde, omurga hastalıklarının tedavisinde uygulanan başlıca cerrahi yöntemler şunlardır:
Lomber Mikrodiskektomi: Lomber Mikrodiskektomi, bel omurlar arasındaki hasar görmüş veya kaymış disklerin 3-4 cm’lik bir keşiden mikroskop ile çıkarılması işlemidir. Bu yöntem, sinir kökleri üzerindeki baskıyı azaltarak ağrı ve diğer semptomları hafifletmeyi amaçlar.
Anterior Servikal Mikrodiskektomi ve Füzyon (ACDF): ACDF, servikal disk hernilerinde (boyun fıtıklarında) kullanan mikroşirurjikal yöntemdir. Ön boyundan küçük bir kesiyle, servikal omurganın disk yapısına ulaşarak mikroskop yardımı ile çıkartılır ve sinir rahatlatılır. Boşalan alana küçük bir kafes yerleştirerek omurganın stabilitesi korunur.
Minimal İnvaziv Omurga Cerrahisi (Endoskopik Cerrahi): Uygun hastalarda, mikroskop ile yapılan birçok omurga hastalıkları artık endoskop ile yapılabilmektedir. 1 cm’den az bir kesi yardımı ile problemli bölgeye endoskop ve kamera yerleştirilir. Bu küçük delikten omurgaya işlem yapılır. Ameliyat sonrası kas ve kemik kaynaklı ağrı daha azdır ve iyileşme süreci daha hızlıdır. Çıplak gözle 1 cm’den küçük kesi nedeniyle “kapalı ameliyat” olarak halk tarafından adlandırılır.
Laminektomi: Laminektomi, omurga kanalını genişletmek amacıyla omurların arka kısmındaki lamina adı verilen kemik yapının çıkarılması işlemidir. Bu yöntem, spinal stenoz gibi omurga darlığı durumlarında sinir köklerine yapılan baskıyı azaltır ve hastanın rahatlamasını sağlar. Seçili vakalarda omurgaya vidalama işlemi (stabilizasyon) yapılmadan mikroskop yardımı ile tek taraftan girerek her iki tarafın laminası alınabilir.
Spinal Stabilizasyon: Spinal stabilizasyon, iki veya daha fazla omurun vida ve rod sistemleriyle birleştirilme işlemidir. Bu yöntem, omurga stabilitesini artırmak ve ağrıyı azaltmak için kullanılır. Aşırı instabilitesi olan hastalarda kemik greftleri, kafesler ve özel implantlar kullanarak Füzyon sırasında genellikle kemik greftleri ve metal implantlar kullanılır.
Skolyoz cerrahisi: Skolyoz, omurganın 10 dereceden çok yana eğrilmesi olarak adlandırılır. İleri derece vakalarda cerrahi yapılması gerekmektedir. Vida ve rod yardımlarıyla omurgaya düzeltme ameliyatları yapılmaktadır
Kifoz cerrahisi: Kifoz (kamburluk) omurganın yaşlanmaya veya ankilozan spondilit gibi romatizmal hastalıklara bağlı öne doğru eğrilmesidir. İleri derece vakalarda cerrahi gerekir. Vida ve rod sistemleriyle kifoz düzeltme ameliyatları yapılır ve hastanın ameliyattan sonra daha dik ve ileriye bakması sağlanır
Vertebroplasti ve Kifoplasti: Vertebroplasti ve kifoplasti, omurga kırıklarının tedavisinde kullanılan minimal invaziv yöntemlerdir. Bu prosedürlerde, omura enjekte edilen özel bir çimento ile kırık stabilize edilir ve ağrı hafifletilir. Kifoplasti ayrıca, omurgaya yerleştirilen bir balon gibi yardımcı maddeyle gövde yüksekliğini eski haline getirmeye yardımcı olabilir.
Spinal Kord Stimülasyonu: Spinal kord stimülasyonu, omuriliğe elektriksel impulslar gönderen bir cihazın yerleştirilmesi işlemidir. Travma veya tümör gibi omurilik hasarı olan hastalarda omuriliğin elektriksel iletisini restore etmek için yardımcı olmaktadır. Sonraki fizyoterapi süreçlerin daha başarılı ilerlemesi için bir taban sağlamaktadır. Aynı zamanda omurga hastalıklarına bağlı veya tümöre bağlı kronik ağrılar için de kullanılır.
Sakral Kord Stimulasyonu: Omurilik hasarı sonucu idrar ve büyük abdestini tutamayan seçili hastalarda sakral kord stimulasyonu kullanılablir. Sakruma yerleştirilen bir elektrod cilt altına bir pile bağlanır. Pilin verdiği elektriksel impulslar idrar ve dışkılamayı kontrol eden kasları stimule eder. Pelvik taban egzersizlerle beraber hastanın idrarını ve büyük abdestini tutmasına yardımcı olur
Omurga Merkezi (Omurga Cerrahisi), omurga hastalıklarının teşhis ve tedavisinde multidisipliner bir yaklaşım benimsemektedir. Ameliyat sonrası hastaların rehabilitasyon süreçleri titizlikle takip edilmekte ve yaşam kalitelerinin en üst seviyeye çıkarılması hedeflenmektedir.
Omurga Hastalıklarında Tanı Nasıl Konur?
Omurga hastalıklarının tanısı, detaylı bir değerlendirme gerektirir. Tanı sürecinde kullanılan yöntemler şunlardır:
Hasta Öyküsü ve Fizik Muayene: Tanı süreci, hastanın şikayetlerini dinlemek ve fiziksel muayene yapmakla başlar. Doktor, ağrının yerini, şiddetini ve diğer belirtileri değerlendirir.
Görüntüleme Yöntemleri: Omurga hastalıklarının tanısında röntgen, manyetik rezonans görüntüleme (MR) ve bilgisayarlı tomografi (BT) gibi görüntüleme yöntemleri kullanılır. Bu yöntemler, omurganın yapısını ve olası anormallikleri detaylı bir şekilde gösterir.
Laboratuvar Testleri: Bazı durumlarda, enfeksiyon veya inflamasyon gibi durumları değerlendirmek için kan testleri yapılabilir.
Biyopsi: Biyopsi, şüpheli tümör veya enfeksiyon durumlarında doku örneği alınarak patolojik inceleme yapılmasını sağlar. Bu yöntem, kesin tanı koymak için önemlidir ve bazı durumlarda spinal cerrahi veya omurga cerrahisi öncesinde gerekli olabilir.
Ameliyat Dışı Ağrı Uygulamaları Nedir?
Omurga cerrahları, omurga hastalıklarının tedavisinde uzmanlaşmış hekimlerdir ve birçok durumda ameliyat dışı ağrı yönetimi ve tedavisi konusunda da önemli bir rol oynarlar. Omurga cerrahlarının uyguladığı başlıca ağrı yönetimi yöntemleri:
Enjeksiyon Tedavileri
Omurga cerrahları, ağrıyı hafifletmek için çeşitli enjeksiyon tedavileri uygulayabilirler. Bu tedaviler arasında şunlar bulunur:
- Epidural Steroid Enjeksiyonları: Sinir köklerindeki ödemi azaltarak ağrıyı hafifletir.
- Faset Eklem Enjeksiyonları: İki omurganın birleşimi olan faset eklemlerindeki ağrıyı azaltmak için kullanılır.
- Sakroiliak Eklem Enjeksiyonları: Sakroiliak eklem kaynaklı ağrıları hafifletir.
Sinir Blokajları
Sinir blokajları, ağrıyı ileten sinirlerin geçici olarak devre dışı bırakılması işlemidir. Bu yöntem, ağrı sinyallerini bloke ederek rahatlama sağlar.
Radyofrekans Ablasyonu
Radyofrekans ablasyonu, ağrıya neden olan sinirlerin ısı enerjisiyle yok edilmesi işlemidir. Bu yöntem, uzun süreli ağrı kontrolü sağlar.
Omurga Cerrahisinde Acil Ameliyatlar Ne Zaman Yapılmalıdır?
Omurga cerrahisinde acil ameliyatlar, yaşamı tehdit eden veya kalıcı hasara yol açabilecek durumlar ortaya çıktığında gereklidir. Bu acil durumlar arasında omurilik sıkışması, kauda ekuina sendromu, omurga kırıkları, spinal enfeksiyonlar, hızla büyüyen tümörler yer alır.
Kollarda veya bacaklarda kuvvet kaybı, idrar kaçırma veya yapamama gibi durumlar yaşayan hastaların derhal tıbbi yardım alması hayati önem taşır. Uzman bir omurga cerrahı, doğru tanı ve tedavi yöntemleriyle acil durumlarda gerekli cerrahi müdahaleyi yapabilir.
