Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon (FTR); kas, kemik, eklem kaynaklı olabilen veya multilp skleroz (MS), inme, omurilik yaralanması, serebral palsi ve diğer bazı sinir sistemi rahatsızlıklarına bağlı olarak da ortaya çıkabilen kas-iskelet sistemi hastalıklarının tanı ve tedavisi ile ilgilenen bir branştır. Bu hastalıklar bazen engelliliğe neden olur. Engellilik durumunun en aza indirilmesi, kişiye mümkün olan en yüksek bağımsızlık düzeyinin kazandırılması yine FTR ile mümkündür.
Fizik tedavi ve rehabilitasyon, doğuştan veya daha sonra edinilen, kas, sinir ve iskelet sistemi sorunlarının dışında, nörolojik rahatsızlıklar, ortopedik sorunlar, fıtık, felç, travma, ağrı, kireçlenme, ameliyatlardan sonra ortaya çıkan işlev bozuklukları ve diğer hastalıklara bağlı meydana gelen hareket kısıtlılıklarının teşhis ve tedavisiyle ilgilenen bir uzmanlık dalıdır. Her bireyde farklı şekilde gelişim gösteren fonksiyon ve hareket kayıplarının tedavisi için, fizik tedavi uzmanı hekimleri tarafından hastalara kişiye özel tedaviler düzenlenir.
Fizik tedavinin amacı, değişik hastalıklar ve yaralanmalar sonucunda oluşan bozukluğun ve hastanın hayat kalitesinin bozulmasına yol açan durumun düzeltilmesi, bağımsız hareket potansiyelinin artırılması, ağrı ve şikayetlerin giderilmesidir. Bunun ile birlikte spor aktiviteleri esnasında oluşan incinme ve yaralanmaların kişilerde meydana getirdiği hareket kısıtlılığının ortadan kaldırılması için de modern rehabilitasyon yöntemleri, uzman fizik tedavi ve rehabilitasyon hekimi tarafınca uygulanır.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Ne ile İlgilenir?
Fizik tedavi ve rehabilitasyon (FTR) bölümü, hasta kişilerde mevcut olan ağrılı hastalıkların ve enflamasyonun iyileştirilmesi, duruş problemlerine bağlı olarak gelişen sorunların yok edilmesi ile de ilgilenmektedir. Bölümün uzmanları kişiye ve rahatsızlığa özel programlar hazırlar, tedavi düzenleyerek uygular.
Kemik erimesi, sinir sıkışmaları (karpal tünel/ kübital tünel sendromu gibi) boyun ve bel fıtığı, tetik parmak meme kanserine veya başka nedenlere bağlı gelişen lenfödem tanılı hastalar fizik tedavi ve rehabilitasyondan yardım alır. FTR bölümünün ilgi alanları şu şekilde sıralanabilir;
- Kas-iskelet sisteminin ağrılı hastalıkları (Bel-Boyun Fıtığı, Fibromiyalji, Kireçlenmeler)
- Kas-iskelet sisteminin İltihaplı romatizmal hastalıkları (Ankilozan spondilit, tomatoid artrit, sedef romatizması)
- Osteoporoz (Kemik erimesi)
- Nörolojik rehabilitasyon (inme, Parkinson Hastalığı, omurilik yaralanması ve diğer bazı nörolojik hastalıklar)
- Pediatrik rehabilitasyon (serebral palsi, spina bifida, doğumsal brakiyal pleksus yaralanması, tortikollis)
- Ortopedik rehabilitasyon (Kırıklar ve ortopedik ameliyatlar sonrası rehabilitasyon)
Bu hastalıkların tedavisinde ilaçlar, lokal enjeksiyonlar (botoks, eklem içi enjeksiyonlar vb), fizik tedavi ajanları (ısı, elektrik stimulasyonu vb), kişiye özel düzenlenmiş egzersiz programları kullanılır. Tedavilerde amaç hastalığı iyileştirmek, ağrıyı gidermek, hareket kabiliyetini artırmak, ortaya çıkabilecek ikincil sorunları önlemek ve hastanın yaşam kalitesini mümkün olan en yüksek düzeyde tutmaktır.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uygulamaları Nelerdir?
Seanslar şeklinde uygulanmakta olan fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamalarının süresi, kişinin durumuna göre değişiklik göstermektedir. Bütün FTR uygulamaları modern tıp bilimi dahilinde, uzman hekimler ve fizyoterapistler tarafından yapılmaktadır.
FTR uygulamaları, hareket sisteminin yapı ve işlevlerini bozan akut veya kronik bütün rahatsızlıklarda uygulanmaktadır. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon uzmanı çeşitli kas iskelet sistemi şikayetleriyle gelen hastaları muayene eder, inceler, tanı koyar ve tedavi programını (ilaç ve/ veya fizik tedavi) oluşturur.
Fizik Tedavi Uzmanı ve Fizyoterapist Kimdir?
FTR olarak kısaltılmakta olan Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümü uzmanları 6 yıl tıp fakültesi eğitimi aldıktan sonra, 4 yıl Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon uzmanlığı eğitimi görerek uzman doktor olurlar.
Kas ve iskelet sistemiyle ilgili birçok rahatsızlığın tanı ve tedavisi ile birlikte, öteki tıp alanlarıyla multidisipliner şekilde iş birliği yaparak, bu alanların hastalarının da tedavisinde rol oynamaktadır. Eklem hareketlerinde ağrı, kısıtlılık, kas kuvveti kaybı, denge, duruş ve yürüme problemleri gibi hastalıkları bulunun kişilerin, günlük yaşamlarına dönmelerini sağlamaktadır.
Fizyoterapist ise, üniversitelerin Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon bölümünde 4 yıllık lisans eğitimi alan sağlık profesyonelidir. Hastalık, yaralanma ve ileri yaşa bağlı olarak ortaya çıkan fiziksel kısıtlanmaların giderilmesi için fizik tedavi uzmanı tarafından düzenlenmiş fizyoterapi programını uygular.
Sağlıklı ve kaliteli bir hayat tarzı için düzenli şekilde kontrollerinizi gerçekleştirmeyi unutmayın.
