Madde Bağımlılığı Servis Hizmetleri
Madde bağımlılığı servis hizmetleri, madde bağımlılığının tedavisini ve genel hizmetlerini kapsayan bir servistir.
Bağımlılık hastalığında hedef beyindir. Hastalığın nedeni dopamin adı verilen bir nörotransmitterin düzenleyici etkisindeki bozulmadır.
Sonuç olarak hemen her alkol ve madde bağımlısında bağımlılığa ait bazı ortak belirtiler izlenmektedir ki bunlar kontrol kaybı, aşerme, olumsuz sonuçlarına rağmen madde kullanımına devam etme gibi belirtilerdir.
Birçok bağımlı bencillik, davranışlarını ödüle ya da keyfe bağlı şekillendirme gibi tutumları nedeni ile eleştirilir. Gerçekten de maddenin beyinde hedef aldığı alan ödül merkezi olarak adlandırılmaktadır.
Hedonistik davranış etkileri, bağımlılığın uzun süre devamı ile ortaya çıkan bir yargılama güçlüğüne bağlıdır ve hastalığı olan kişilerde de utanca neden olur.
Bağımlının ailesinde, kişinin seçtiği madde kullanımı davranışına bağlı olarak birçok sorunlar görülebilir. Genel olarak ailelerini, işlerini, evliliklerini, ilişkilerini bozacak şekilde bunlara ayırdıkları zaman ve özeni azaltmışlardır.
Bağımlılık hastalığı kronik ve organiktir. Diğer birçok kronik hastalıkta olduğu gibi bağımlılığın tedavisi de semptomatiktir. Semptomatik tedavilerde hastalığın belirtileri tedavilerle kontrol altına alınabilmekte ancak tedavide aksama ile tekrarlama da ortaya çıkabilmektedir. Beyinle ilişkili, tekrarlayıcı bir hastalık olan bağımlılık tedavi olabilen bir durumdur.
Madde kullanım bozukluğu olan kişi, yüksek doz kullanımına bağlı zehirlenme belirtilerine bağlı başvuruda bulunabileceği gibi yoksunluk belirtileri ya da uzun süreli madde kullanımına bağlı psikiyatrik ve nörolojik veya diğer sistem bozuklukları ile de başvurabilir.
Tedavinin 4 aşaması bulunmaktadır;
İzolasyon; Hastanın madde ulaşımını kontrol altına almak adına bu konuda uzmanlaşmış bir klinikte tedavi altına alınması uygundur.
Detoksifikasyon (Arındırma); Madde kullanım bozukluğu ile gelen bazı hastalarda maddenin arındırılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu dönede bağımlılık yapıcı madde tamamen kesilir ve yerine yoksunluk belirtilerinin şiddetini azaltacak tedavilerle arındırma yapılır. Madde arındırması için halen bağımlılık yapıcı maddenin çeşidine göre benzodiazepinlere ek bazı tedaviler de uygulanarak madde yoksunluğundan arınma sırasında hastaların olabildiğince rahat olmaları sağlanmaktadır.
Stabilizasyon (Kararlılık); Hastanın doktoru ve psikologu tarafından hastanın doğru şekilde tedavisi ile yoksunluk belirtilerinin kontrol altına alındığı ve aşermesinin azaldığı dönem tariflenmektedir. Bu dönemde yoğun şekilde hastanın sosyal ortamına dönüşü sırasında madde kullanımı için tetikleyici olabilecek faktörlerin belirlenerek hasta ve yakınları ile bu faktörlerin azaltılmasına ilişkin çalışmalar yapılması esastır.
Rehabilitasyon/Sürdürüm; Bu dönem stabilizasyon döneminin devamını sağlamayı hedefler. Madde kullanımına ilişkin olumsuz algıların hasta için canlılığını koruması ve tetikleyen faktörlerin bilincinde olarak kontrol altına alınması hedeftir. Bu dönemdeki çalışmalar psikolog ve psikiyatristin etkin olarak rol aldığı ancak hasta ve yakınlarının desteğinin de mutlak gerektiği bir dönem olarak yıllarca sürebilir.
