Kokain, bağımlılık yapan, etkisini hemen gösteren bir maddedir. Kullanılan tek doz dahi vücuda ciddi zararlar verebilir ve psikolojik kokain bağımlılığı ortaya çıkabilir. Kokain kullanımının sürekli tekrarlanması sonucu vücutta bazı belirtiler meydana gelir. Bu belirtiler birçok faktörle alakalı olabilir bu yüzden ne zaman ortaya çıkacağı bilinmemektedir. Kokain, kullanan kişiyi uyarır, heyecanlandırır ve keyif verir. Ancak bu etkiler geçicidir ve bir saat içinde sona erer. Kokain kullanımına devam eden kişi normal hayata adapte olmakta zorlanır. Kokain bağımlılığı tedavi edilebilir bir beyin hastalığıdır. Bu durumda kişiye özel tedavi planı yapılarak tedavi şeklinde ve durumuna karar verilmektedir.
Kokain Bağımlılığı Nedir? Belirtileri Nelerdir?
Kokain, Güney Amerika’da kendiliğinden yetişen, uyarıcı etkisinden yararlanmak için yerlilerce yaprakları çiğnenen Erythroxylon coca adlı bitkiden elde edilen bir alkaloididir. İlk kez 1860’da ayrıştırılan kokain alkaloidi 1880’de ilk olarak lokal anestetik olarak kullanılmıştır. Vazokonstriktif ve analjezik etkilerinden yararlanmak üzere halen göz, burun ve boyun cerrahisinde lokal anestetik olarak kullanılmaktadır.
1884’de kokainin genel farmakolojik etkilerini içeren bir çalışma yapan Sigmund Freud’un biyografisini yazanlar Freud’un bir süre için kokain bağımlısı olduğunu belirtmişlerdir. 1880 ve 1890’larda birçok hastalığın tedavisinde kullanılan kokain 1899’da Merck Manual’ de listelenmiştir.
1914’de bağımlılık yapıcı etkileri ve yan etkileri tanımlandığında, kokain, morfin ve eroinle birlikte bir narkotik olarak sınıflandırılmıştır.
Kokain kullanımının belirtisi kısa sürede kişide gözlemlenir. Kokain Bağımlılığı belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz;
- Göz bebeklerinde büyüme, solunumda güçlük, göğüste ağrı, tansiyon düzensizliği meydana gelir. Bunun yanında beyin kanaması, kalp krizi ve ani ölüm gerçekleşebilir.
- Kokain kullanımından hemen sonra kişinin enerjisi artar. Abartılı mutluluk hali ve özgüven artışı, yerini ani bir durgunluğa, yorgunluğa ve ruhsal olarak çökmeye bırakır.
- Davranış bozuklukları, halüsinasyon görme gibi ruhsal belirtiler meydana gelebilir.
- Kokain bağımlısı kişi birinin kendisine zarar vereceğini düşünür.
- Uzun süreli kokain kullanımında ağır ruhsal problemler ve intihara eğilim konusunda artış yaşanabilir.
- Şiddetli baş ağrıları gözlemlenebilir, bağışıklık sisteminde zayıflama meydana gelebilir.
- Kokain kullanımı damarları daraltır. Beyinde tıkanmalara sebep olur. Yüksek doz kokain kullanımı ise epilepsi nöbetlerine sebep olabilmektedir.
Kokain Bağımlılığının Vücuda Etkileri Nelerdir?
Kokain bağımlılığının vücuda ciddi zarar verecek olumsuz etkileri mevcuttur. Bu etkileri şu şekilde sıralayabiliriz;
- Kokain bağımlılığı olan kişilerde, kokainin etkisi hemen görüldüğü gibi 30-60 dakika arasında da etkisi devam etmektedir.
- Kokain bağımlılığı tedavi edilebilir bir beyin hastalığıdır, bu noktada kişiye özel tedavi planlarının yapılması ve uygulanması gerekmektedir.
- Bağımlı kişiler, kokain maddesinin hayatlarında ciddi durumda olumsuz etkileri olmasına rağmen kullanmaya devam ederler. Davranışlarından kokain maddesi kullandığını anlamak mümkündür.
- Kokain bağımlılığı durumunda kişilerde duygu-durum bozukluğu, uyku bozukluğu, bunaltı bozukluğu gibi belirtiler olabilir.
- Kokain bir kere kullanma durumunda bile daha sonrasında kullanma isteği şiddetli bir şekilde artarak devam etmekte ve bu şekilde kokain bağımlılığı durumu oluşmaktadır.
- Bu maddeyi kullanan bağımlılar, maddeyi sık bir şekilde kullanımları sürecinde yaşamları boyunca ihtiyaçlarının önceliğinin yitirdiğini ve anlamının kaybolduğunu düşünmeye başlar.
- Kokain bağımlılığı olan kişiler, madde kullanmak için her şeylerini vermeye, feda etmeye hazırdırlar.
- Kokain bağımlılığı olan kişilerde genellikle yoğun bir mutluluk ve coşku hali görülmektedir.
- Sosyal hayatlarını düzgün bir şekilde idame edip yaşayamazlar.
- Bu kişiler, evliliklerinde, ilişkilerinde ve finansal durumlarında büyük sıkıntılar çekmektedir.
- Kalp hastalıkları, beyin hastalıkları, karaciğer hastalıkları gibi hayatı ciddi şekilde etkileyen hastalıkları olma ihtimali çok yüksektir.
- Bu kişiler, bu bağımlılıklarından kurtulmak için uzman kişiler tarafından tedavi görmesi gerekmektedir.
- Tedavi gören kokain bağımlılığı olan kişilerin çevresi de tedavi süreçleri boyunca hastaya büyük destek vermeleri gerekmektedir.
Tedavi olmayan kokain bağımlılığı olan kişiler, yakalandıkları hastalıkların boyutunu ilerletmiş olurlar ve tedavi edilemez hale gelebilirler.
Kokain Bağımlılığı Nasıl Tedavi Edilir?
Kokain, bağımlılık riski çok fazla olan bir maddedir ve her yıl binlerce kişi kokain bağımlısı olmaktadır. Kokain insan vücudunu hem fiziken hem de ruhen olumsuz yönde etkilemektedir. Kokain bağımlılığı sinsi bir şekilde gelişir ve bağımlılık geliştikten sonra da tek başına bu maddeden kurtulmak son derece güç olabilmektedir. Kokainin tekrarlayan kullanımında en önemli risklerden biri fiziksel ve psikolojik bağımlılığın uzun yıllar sürmesidir.
Kokain bağımlılığı tedavisinin en önemli problemlerinden biri kişinin maddeden arındıktan sonra tekrar maddeye başlama isteğinin gelişebilir olmasıdır. Kokain gibi vücutta ciddi bağımlılık yapan maddelerden arındıktan sonra bireyde şiddetli bir biçimde maddeyi arzulama isteği oluşabilir. Bununla birlikte kişide tekrar madde kullanma isteği oluşabilir. Birey bu arzuya karşı koyamadığı için maddeyi tekrar kullanmaya başlar. Tedavi sürecinde asıl amaç bireyin madde alma arzusunu ilaç tedavisi ile azaltmak daha sonra da gerekli psikolojik sosyal destek sağlamaktır.
Kokain bağımlılığında genellikle destekleyici ilaç tedavileri ile bağımlılık giderilmeye çalışılmaktadır. Bu durum çoğu zaman yetersiz olabilmekteydi. Son yıllarda kokain bağımlılığı ile ilgili tedavi yöntemleri geliştirilmiştir. Kokainin etki ettiği reseptörlere müdahale edilerek kokainin etkilerini azaltıcı ilaçlar geliştirilmiştir.
Bağımlılıkta tedavi programı, bağımlılık çeşidine ve hastanın genel durumuna göre değişmekle birlikte kişiye özel tedavi planı uygulanmaktadır.
Kokain bağımlılığı tedavisi mutlaka kişiye özel olmalıdır. Bu noktada multidisipliner yaklaşım çok önemlidir.
Tıp dünyasında yüzyıllardır farklı tedavi yöntemleri kullanılmıştır. Antik çağdan bu yana hastalıkların iyileşmesi ile verilen mücadelede pek çok yöntem, pek çok ilaç bulunmuş ve insanlığın hizmetine sunulmuştur.
Modern tıbbın gelmiş olduğu son dönemeçte artık “Kanıta Dayalı Tıp” uygulamaları öne çıkmaktadır. Hastalar için uygulanan tüm ilaç, terapi ve ek tedavi hizmetleri, modern ve kanıta dayalı olarak oluşturulmaktadır. Tüm dünyada kabul gören tedavi kılavuzlarını takip eden tedavi rejimlerinde temel amaç Hipokrat’tan günümüze kadar gelen “Önce hastaya zarar verme” düsturudur. Ardından hastanın sonsuz yararı gözetilerek gerekli tüm tedavileri sunulması gerçekleştirilmektedir. Bu bağımlılıktan kurtulmak ve kokain bağımlılığı tedavisi ile ilgili daha fazla bilgi sahibi olmak için tıklayınız.
