Yaşam Amaçları ölçeği Öz-Belirleme kuramına göre hazırlanmıştır (İlhan, 2009). Bu ölçek üniversite öğrencilerinin uzun dönemli amaçlarını belirlemek için İlhan (2009) tarafından geliştirilmiş ve “üniversite öğrencilerinin benlik uyum modeli, yaşam amaçları, temel psikolojik ihtiyaçlar ve öznel iyi oluş” adlı doktora tezinde kullanılmıştır. Test 47 maddeden oluşmaktadır. Test maddelerindeki seçe-nekler 1,2,3…7’ ye kadar olan rakamlarla adlandırılmıştır. Yedinci madde en yüksek düzeyi (amacı) gösterirken birinci madde ise en düşük amacı göstermektedir. Ölçek dokuz faktörden oluşmaktadır. Bu faktörler; kişisel ilişki, topluma katkı, fiziksel sağlık, kişisel gelişim, anlamlı yaşam, aileye katkı, ünlü olma, imaj, maddi başarıdır.
Aşağıda yaşam amaçları ölçeğinin alt faktörleri ve kapsadıkları ölçek maddeleri ile birlikte gösterilmiştir.
|
İçsel Amaçlar | |
|
Kişisel İlişki |
1, 6, 14, 20, 28, 34 |
|
Topluma katkı |
2,8, 15, 22, 30, 35, 40 |
|
Fiziksel sağlık |
4, 11, 18, 25 |
|
Kişisel gelişim |
10, 16, 23, 31, 37, 47 |
|
Aileye katkı |
13, 27, 33, 38, 43, 46 |
|
Anlamlı yaşam |
41, 42, 45 |
|
Dışsal Amaçlar | |
|
Maddi başarı |
3, 9, 17, 24, 32, 36 |
|
İmaj |
5, 7, 12, 19, 26 |
|
Ünlü olma |
21, 29, 39, 44 |
İçsel amaçlara daha fazla sahip olmak, bireyin yeterlik, ilişkililik ve özerklik gibi temel psikolojik ihtiyaçların doyumuna ve öznel iyi oluşlarına katkı sağlar; dışsal amaçlara sahip olmak ise ihtiyaç doyumunun ve öznel iyi oluşun azalmasına neden olmaktadır.
Referans : İlhan T. Üniversite öğrencilerinin benlik uyumu modeli: yaşam amaçları, temel psikolojik ihtiyaçlar ve öznel iyi oluş (Doktora tezi). Ankara, Gazi Üniversitesi, 2009.