Sünnet, ülkemizde çocuklara en sık uygulanan cerrahi işlemdir. Glans penisi saran sünnet derisinin kesilerek uzaklaştırılması şeklinde yapılır.
Hangi Durumlarda Sünnet Yapılır?
Sünnet derisinin ucunun dar olması sünnetin en sık tıbbi gerekçeleri arasındadır. Yeni doğan çocuklarda sünnet derisi çoğunlukla kapalı gibi görünür. Asıl sorun çocuğun idrar yapma zorluğudur. Yani çocuk idrar yaparken zorlanıyor hatta sünnet derisi balon gibi şişiyorsa bu durumda sünnet gereklidir. Böyle durumlarda sünnet derisinin ucunun genişletilmesi ya da geriye sıyrılarak açılması kesinlikle önerilmemektedir. Çünkü bu oldukça ağrılı bir işlemdir ve deride çatlaklar oluşturarak bölgenin enfeksiyonuna neden olabilmektedir.
Sünnet derisinin geriye sıyrıldıktan sonra ödem ve darlık nedeniyle tekrar düzeltilememesi acil sünnet gerektiren durumlardandır. Bu, çocuk için oldukça ağrılı bir durumdur ve sünnetle rahatlatılabilir.
Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlarında eğer neden bulunamamışsa sünnet yapılması önerilmektedir. Sünnet derisi mikroorganizmalar için kaynak oluşturuyorsa tedavi edici sonuç verebilmektedir. Mesaneden böbreklere idrar kaçağı ya da böbreklerde genişleme olan çocuklarda yapılan sünnetin idrar yolu enfeksiyonunu azalttığı gösterilmiştir.
Hangi Durumlarda Sünnet Yapılmamalıdır?
Penisteki yapısal hastalıklarda sünnet asıl ameliyatla birlikte yapılır ve bundan önce yapılmaması gerekir. İdrar deliğinin penis altında olduğu tespit edilen çocuklarda sünnet yapılmaz, çünkü sünnet derisi ameliyat sırasında kullanılabilir, sünnet işlemi de bu sırada yapılmış olur. Bunun dışında idrar deliğinin penis üstünde olması, gömülü penis, penisin torbaya yapışık görünümü önceden sünnetin yapılmayacağı diğer hastalıklardır.
Erken doğmuş bebekler ve kanama hastalığı olan çocuklarda sünnet, ancak uygun zaman ve şartlarda yapılmalıdır.
Sünnetin komplikasyonları:
Sünnet ehil ellerde ve uygun şartlarda yapıldığında riski çok düşük, kolay tolere edilen bir cerrahi işlemdir. Ancak her cerrahi işlem gibi bunun da küçük ya da büyük komplikasyonları vardır.
Küçük komplikasyonlar:
- Kanama
- Enfeksiyon (iltihap oluşması)
- Yetersiz sünnet
Büyük komplikasyonlar:
- Penisin kesilmesi
- Penis nekrozu (dolaşım bozukluğu ile çürümesi)
- Glans (penis başı) yaralanmaları
- İdrar deliği daralması
- Orantısız kesilmeye bağlı eğrilikle
- Fistül oluşumu (idrar kanalı yaralanması)
Sünnet Öncesinde Neler Yapılmalıdır?
Sünnet öncesinde çocuğun mutlaka doktor tarafından muayene edilmesi gerekir. Çünkü gözden kaçabilecek pek çok hastalığın tespit edilmesi mümkün olabilir. Penisteki yapısal anormallikler, fıtık, inmemiş testis sadece bunlardan en sık görülenleridir. Ayrıca lokal anestezi ile yapılacak büyük çocuklarla doktor arasında pozitif bir iletişim sağlanır ve böylece çocuğun sünnet sırasındaki stresi azaltılabilir. Ancak muayene sırasında görülmeyip sünnet sırasında tespit edilebilen hastalıklar da vardır. Sünnet derisi kapalı olup, sünnet sırasında açıldıktan sonra tespit edilebilen hipospadias (idrar deliğinin altta olması) nadiren görülebilir. Bu durumda ailelere bilgi verilir ve işlem hipospadias onarımı ameliyatı ile birlikte sünnete dönüştürülür.
Sünnet Hangi Anestezilerle Yapılır?
Lokal anestezi sünnette alışılagelmiş anestezi türüdür ve penis etrafına iğne ile anestezik ilaç verilmesi şeklinde uygulanır. Bu, çoğu aile tarafından yeterli görülmekte ve lokal anestezi ile sünnet yapılması istenmektedir. Bu yöntemin avantajı kanama bozukluğunu sorgulama dışında hiçbir ön işlem gerekmemesidir. Ancak dezavantajı çocuğun hem cerrahi stres yaşaması hem de henüz belki de ölçemediğimiz ömür boyu sürecek psikolojik travma yaşamasıdır. Yeni doğan sünnetlerinde ve büyük yaşta, uyumlu, kendini hazırlamış çocuklarda bu olumsuz etkilerin minimal olduğu kabul edilir.
Sedasyon ile sünnet, sedasyon yapıcı yani uyku veya uyuşukluk verici ilacın genellikle şurup şeklinde verilmesi ile yapılır. Çocuğa yine lokal anestezi uygulanır ancak bu işlemler sırasında çocukta stres, huzursuzluk olmaz. Sünnet sonrasında ise, verilen ilacın etkisinin geçmesi için bir saat kadar çocuk gözlem altında tutulur. Bu yöntemi bir yaş altı çocuklarda tercih edilmektedir, büyük çocuklarda ilaç yüksek doz verileceğinden bunun yerine genel anestezi daha uygun olmaktadır. Sedasyon yapan ilaç bazı çocuklarda geçici ajitasyona yani bilinçsiz ağlama ve huzursuzluğa neden olmaktadır. Bu ilaç etkisiyle birlikte sona ermekte ancak ailelerde çocuğun ağrı çektiği hissi yüzünden korkuya neden olmaktadır.
Genel anestezi ile sünnet, çocuk tamamen uyutularak yapılır. İşlem sırasında yine lokal anestezi yapılır. Bu şekilde çocuk cerrahi işleme ya da ameliyathane ortamına bağlı stres, sıkıntı ve huzursuzluk yaşamaz. İşlemi yapan cerrah ise çocuk rahat olduğu için cerrahi işlemi daha rahat ve özenle yapabilir. Yani bu aslında çocuk için en konforlu olan yöntemdir. Sanıldığı gibi çocukta riski gereksiz artıran bir yöntem değildir. Ancak çocuğun kan tahlili ve sünnet öncesi yaşa göre değişen 3-6 saat kadar aç olması gerekmektedir.
Yenidoğan Sünneti Nedir?
Doğum sonrası ilk bir hafta ya da bir ay içinde yapılan sünnetlere yeni doğan sünneti denir. Bu sünnetin diğer yaşlarda yapılan sünnetlere göre avantajları vardır. bu avantajları ise, sadece lokal anestezi ile yapılabilmesi, çabuk iyileşmesi, ameliyat sonrası hem ağrı kontrolü hem de bakımı çok kolay olması ve belki de çocuğun en az stres yaşayacağı zaman olmasıdır. Zorlukları ise sünnetin beklide en nazik olarak yapıldığı yaştır ve kesinlikle bu işlemi sık yapan bir uzman doktora yaptırılmalıdır. Çünkü yeni doğan dönemi sünnetin komplikasyona en açık olduğu zamandır.
Sünnetin Yararları Nelerdir?
Sünnetin çocuklarda idrar yolu enfeksiyonunu azalttığını bildiren çok çalışma vardır. Bunun yanında ileri yaşlarda zührevi hastalıkların görülme sıklığını azalttığı, penis karsinomu ve rahim ağzı kanseri riskini azalttığı bilinmektedir.
