Perianal Apse ve Fistül Nedir, Neden Olur?

Perianal apse nedir,anüs / makat bölgesinde bulunan salgı bezlerinin iltihabı sonucu iltihabın birikmesiyle oluşur.

• Şişman / aşırı kilolularda  
• Kadınlarda
• Hijyen sorunlularda ( aşırı temizleme veya çok pislik)
• Uzun ishaller, alkol ve bölgesel tahrişlerde daha sık oluşur.

Perianal fistül nedir, Kaçak yol demektir. Olmaması gereken yerde anatomik yapı haricinde bir kanal oluşmasıdır. Özellikle anüs / makat çevresinde en sık olur. Bu fistüllere Perianal Fistül denilir. Eğer daha fistül oluşmamışsa Perianal Apse diye adlandırılır. Anal bölgenin en istenilmeyen hastalığıdır. Dış ve iç delik olmak üzere 2 çıkışı vardır; Dış ağız anüs / makat çevresine ve iç ağız genelde bağırsak boşluğuna açılır.

Çeşitli nedenlerle anüs çevresinde oluşan bir apsenin kendiliğinde yeterince boşalamaması veya iltihabın tam iyileşmemesiyle zayıf dokular arasında kendine bir yol bulmasıyla ortaya çıkar. Dış delik erken kapanırsa devamlı yenileyebilir.

Bazen de Kanser, Bağırsağın iltihaplı hastalığı ( crohn ), Tüberküloz, immün sistem baskılanması, lokal travma / yaralanma  gibi durumlarda ortaya çıkabilir.

Perianal Apse ve Fistül Belirtileri Nelerdir?

Perianal apse belirtileri, anal bölgede Ağrı, sertlik, kızarıklık, sıcaklık yani apsenin 4 belirtisi görülür. Hasta şiddetli ağrıdan ne yapacağını bilemez, oturamaz. Eğer patlarsa pis kokulu akıntı olur.

Apse zamanla fistüllere neden olabilir. Bu oran %25-30 civarındadır.

Perianal fistül belirtileri,

• Anüs bölgesinde ağrı, şişlik ve dolgunluk hissi.  
• Lokal hiperemi / kızarıklık ve yanma hissi. 
• İltihaplı, pis kokulu akıntı ve tahriş. Bazen kanlı bir akıntı olabilir.  
• Yüksek ateş. Bazen titremeler olabilir.   
• Fistül dış deliğinden dışkı ve gaz çıkması.  
• Yeniden Apse oluşması durumunda Ağrı, sertlik olur ve ateş yapar. Apse baskısıyla anüs bölgesinde dolgunluk hissi hissedilip dışkılamada ağrı artar.

Bazen de dışkı zorluğu yanında idrarda yanma ve hassasiyetin bacaklara yayılması görülebilir. 

Perainal Apse ve Fistül Tanısı Nasıl Konur? 

Peranal apse tanısı, İyi bir muayeneyle tanı konabilir. Ancak bazen ayırıcı tanı ve detay için MR gerekebilir

Perianal fistül tanısı,

• İyi bir hasta analizi ve fizik muayene
• Fistülografi
• MR yapılır. Bu tetkiklerle aynı zamanda fistülü ortaya çıkaran neden ve ne tür fistül olduğu ( Basit/ kompleks / crohn bağlantılı…) da ortaya konulmaya çalışılır. 
• Ayrıca Rektoskopi / kolonoskopi ayırıcı tanıda kullanılabilir.

Perianal Apse ve Fistül Tedavisi Nasıl Yapılır?

Perianal apse tedavisi, lokal anesteziyle cerrahi olarak boşaltılmasıdır. Ayrıca antibiyotik ve ağrı kesicide alınmalıdır. Tedavi yapılsa bile ilerde fistül gelişebilir.

Sigara kullanan ve şeker hastalarında iyileşme geç olabilir.

Ayrıca şeker hastalarında anal bölge apseleri Gangren Fournier dediğimiz çok tehlikeli durumlar ortaya çıkararak hayatı tehlike oluşturabilirler. 

Perianal fistül tedavisi, perianal fistül kendiliğinden iyileşmez, sadece durgunluk dönemleri olabilir. Cerrahisiz iyileşmez. Cerrahiyle beraber gaz ve dışkı kaçırmaya yönelik tedavi programı da uygulanmalı. Hasta eğitimi ve egzersizleri de yapılmalıdır.

Cerrahide: Fistülotomi / Fistülektomi, Seton uygulaması ve Lazer (kısa fistül) uygulanabilir. Komplike fistülde tedavi uzundur. 

Ayrıca, kilo verme, hijyeni düzeltme ve lokal bakım önemlidir.

ÖNEMLİ NOT: Tedavi olmazsa fistüllerde uzun vadede Kanser gelişebilir.