Halk arasında kamburluk olarak da bilinen kifoz, omurganın olması gereken dereceden daha fazla derecede öne eğilmesini ifade eden durumdur. Kifozun duruş kötülüğünden doğumda meydana gelen hasara kadar birçok sebebi bulunabilmektedir. Belirtileri yetişkinlerde ve çocuklarda farklılaşabilen kifozun birçok türü bulunmaktadır. Kifoza sahip olduğunu düşünen bir kişi alanında uzman bir doktora başvurmalıdır. Doktor, kifozu tespit ettiği takdirde kifozun derecesine ve hastaya en uygun olan tedaviye göre karar verip uygulama aşamasına geçer.
Kifoz Nedir?
Halk arasında kamburluk da denebilen kifoz, omurganın normal olmayan bir şekilde öne eğilmesi durumuna denmektedir. Normalde omurga, vücudun sırt kısmında zaten eğik bir görünümde durmaktadır. Bu eğikliğin olması gereken derecenin yani yaklaşık 60 derecenin üstünde olması ve bu yüzden de bel kısmında olan çukurluğun da 15 dereceden düşük seviyeye gelmesine ya da tamamen çukurluğu yok etmesi durumuna kifoz denir. Kifozun derecesinin artarak hastalık hale gelmesine anormal kifoz denir.
Kifoz Sebepleri
- Duruşun kötü olması
- Omurların anormal bir şekle sahip olması (Scheuermann hastalığı)
- Doğumda hasar meydana gelmesi
- Yaşlanmak
- Omurganın yara alması
- Spondilolistezis (Disk kayması)
- Sırtın üst kısmındaki kasların güçsüz olması
- Kemik erimesi
- Kireçlenme
- Omurganın düzgün bir şekilde oluşum gösterememesi
- Osteitis deformans (Paget)
- Omurlarda oluşan ya da vücuttan omurlara sıçrayan kanser
- Omurgada iltihap oluşması
- Çocuk felci
Kifoz Belirtileri Nelerdir?
Yetişkinlerde Kifoz Belirtileri(H3): Sıklıkla rastlanılan belirtisi öne eğrilik olan kifozun bu belirtiyle birlikte eğriliğin şiddeti ve temel sebebiyle ilişkili olarak değişiklik göstermektedir. Bu belirtiler aşağıdaki gibi ifade edilebilir:
- Sırt ve omuz bölgesinde değişken şiddette ağrılar
- Yuvarlaklaşan omuzlar
- Kemiklerde meydana gelen eğrilik sonucu boy uzunluğunda gözle görülen kısalma
- Duruş bozukluğu ve dik durma güçlüğü
- Özellikle kaslarda aşırı yorgunluk hissi
- Nefes almada güçlük
Bebek ve Çocuklarda Kifoz Belirtileri:
Kifoz yetişkinlik döneminde ortaya çıkabilen bir rahatsızlık olduğu gibi nadiren de olsa bebeğin anne karnındaki gelişimi sürecinde de ortaya çıkabilmektedir. Bebeklerde omurga gelişimi başlarken ortaya çıkan bazı anormal durumlar da kifozun sebeplerindendir. Bebeklerde kifoz rahatsızlığının tespiti ebeveynlerin dikkatli yaklaşımı ile sağlanabilmektedir. Her hastalıkta olduğu gibi kifozda da erken teşhis önem arz etmektedir. Bebekler 1 yaşını geçtikten sonra kifoz ameliyat ile tedavi edilebilir. Bebeklerde kifoz belirtileri aşağıdaki gibi ifade edilebilir:
- Bacak ve kollarda gözle görülen anormal durumlar
- Vücutta boyut ve duruş oransızlıkları
- Denge bozuklukları
- Gözle görülmesi mümkün öne eğrilik
Kifoz Türleri
Postürel Kifoz
Kifoz türleri arasında en sık görüleni ve en hafif olanıdır. Çoğunlukla ergenlik döneminde görülmeye başlanır ve omurgada oluşan eğriliğin her zaman görülmesi mümkün değildir. Çünkü esnek bir yapıda olduğundan konumu değiştikçe eğrilik bazen kaybolabilmektedir. Duruş bozukluğundan ya da omurga etrafında bulunan bağ ve kasların zayıflamasından dolayı ortaya çıkabilir. Genellikle tıbbi tedaviye ihtiyaç duyulmaz. Birtakım özel hareketler ve fizik tedavi ile düzelmesi mümkündür. Belirtileri arasında düşük şiddetli ağrılar ve kaslarda güçsüzlük vardır.
Scheuermann Kifozu
Yapısal kamburluk olarak da bilinen scheuermann kifozu çoğunlukla ergenlik dönemindeki erken çocuklarda daha sık görülen kifoz türüdür. Genellikle eğrilik 55 derecenin üstündedir ve alttaki bir kemik ya da yumuşak dokuda oluşan bir soruna bağlı meydana gelir. Eğer scheuermann kifozu orta seviyede seyrediyorsa korse tedavisi uygulanabilir. Kullanılan korseler büyüme çağındaki çocuklarda eğriliğin artmasını önleme görevi üstlenirler. Bu korseler hastalığın tamamının geçmesini sağlamazlar, sadece kifozun o anki seviyesinde kalmasını ve daha fazla artmasını engeller.
Konjenital (Doğuştan) Kifoz
Bebek doğmadan önce yani anne karnındayken omurganın ön kısmında oluşan bir bozukluk nedeniyle ortaya çıkan kifoz türüdür. Bebek doğarken kambur ile birlikte doğar.
Dejeneratif Kifoz
Omurların arasında bulunan disklerin bozulması ve aşınması ile birlikte vücut öne eğilir ve kifoz oluşur. Bu kifoz türüne dejeneratif kifoz denir.
Nutrisyonel (Beslenmeye Bağlı) Kifoz
Çoğunlukla çocuk ve yaşlılarda gözlemlenen bu tür diğer yaş gruplarında da görülebilir ve özellikle D vitamini ile diğer vitaminlerin eksikliği sebebiyle oluşur.
İatrojenik Kifoz
Cerrahi işlemler sırasında ortaya çıkan komplikasyonlar sebebiyle oluşan kifoz türüdür.
Kifoz Tanısı Nasıl Konur?
Teşhis sürecinde doktorun uygun gördüğü ve hastanın tıbbi geçmişine uygun biçimde fiziksel kontrol gerçekleştirilmektedir. Bu muayene içerisinde boy kontrolü ve omurga eğriliği derecesi kontrolü de bulunmaktadır. Omurganın fizyolojik olarak bulunması gereken eğrilik açısı belirlidir. Eğer omurga eğriliği bu açıdan daha fazla ise hasta kifoz teşhisi alır. Teşhis sürecinde şu metotlardan yararlanılabilir:
- MR
- Solunum fonksiyon testi
- Grafi
- Sinir testleri
Kifoz Tedavisi
Kifoz tedavisinde temel amaç eğrilmenin daha fazla ilerlemesini ve deformasyon oluşmasını engellemektir. Kifoz tedavisi birçok etkene bağlı olarak belirlenmektedir.
- Kifoz çeşidi
- Eğrinin ne kadar şiddetli olduğu
- Hastanın tıbbi geçmişi ve yaşı
- Kalan büyüme yıllarının sayısı
Postürel kifoza sahip ve scheuermann kifozu olup eğrisi 75 dereceden daha düşük olan hastalara cerrahi olmayan tedavi seçenekleri daha çok önerilmektedir.
Gözlem
Özellikle çocuk hastalarda teşhis edilen kifoz için çocuk tamamen büyüyene kadar düzenli muayeneler gerçekleştirilir ve röntgenler incelenir. Mevcut eğri daha kötüye gitmedikçe ya da ağrı oluşturmadıkça diğer tedavilere genellikle gerek kalmaz.
Fizik Tedavi
Kifoz için özel olarak seçilen bazı egzersizler, sırt ve karın bölgesinde bulunan kasların daha da güçlenmesini sağlar ve böylelikle hem ağrıyı azaltır hem de duruşu düzeltmeye katkı sağlar.
NSAID’ler
İpubrofen, aspirin ve naproksen gibi steroid yapıda bulunmayan antiinflamatuar ilaçlar kifozun oluşturduğu sırt ağrısını azaltmaya katkı sağlar.
Destek
Büyümeye devam eden scheuermann kifozuna sahip kişiler için korse tedavisi mevcuttur. Korsenin tipi ve günde kaç saat takılması gerektiği eğriye göre belirlenmektedir.
Doğuştan kifoza sahip, scheuermann kifozuna sahip olup 75 dereceden daha yüksek eğriye sahip ve cerrahi olmayan tedavi uygulamasına rağmen bel ağrısının şiddeti azalmayan kişilere cerrahi tedavi uygulanmaktadır. Bu tedavi türlerinden en yaygını spinal füzyondur. Spinal füzyona basit bir dille kaynak işlemi denebilir; spinal füzyon eğriliğe sahip omurları birleştirip sağlam ve tek parça bir kemik haline getirmeyi amaçlar. Bu şekilde omurların kendi arasındaki hareketleri yok olacağından sırt ağrısı da azalabilir. Omurganın kaynaşma oranı eğrinin derecesi ile ilgilidir.