Kalsiyum, tüm canlıların ihtiyaç duyduğu önemli bir mineral türüdür. Kemik sağlığı ve gelişimi bakımından hayati önem taşıyan bu mineral, vücut tarafından üretilemediği için besinlerle beraber dışarıdan alınarak kemik içerisinde depolanır. Bu nedenle sağlıklı beslenme, vücuda yeterli kalsiyum alımında anahtar rol oynamaktadır. Özellikle çocukların büyüme dönemlerindeki kemik gelişimine katkı sağlayan kalsiyum, büyüme evresi tamamlandığında kemik sağlığını korumada görev alır.
Vücuttaki kalsiyumun yaklaşık %99'u kemiklerde depolanır ve kalan %1'lik kısım kan, kas ve diğer dokularda bulunur. Kalsiyumun yetersiz olması, kalsiyumun kemiklerden çekilmesine, kemik yapısının bozularak sağlıksız ve kırılgan bir yapıya dönüşmesine neden olur. Bu sebeple kalsiyum eksikliğinin uzun süre devam etmesi, kemik ve eklem hastalıklarına yol açabilir.
Kalsiyum İçeren Besinler Nelerdir?
Kalsiyum, birçok besin türünün içerisinde farklı oranlarda yer almaktadır. Bununla birlikte, bazı kalsiyum içeren gıdalar, kalsiyumun ana kaynaklarıdır ve diğer gıdalara oranla yüksek kalsiyum içeriği bulundurur. Bu grupta sayılabilecek kalsiyum içeren besinler şunlardır:
- Et,
- Balık,
- Süt,
- Yumurta,
- Yoğurt,
- Peynir,
- Yeşil yapraklı sebzeler,
- Brokoli ve lahana,
- Badem, fındık (yağlı tohumlar),
- Baklagiller,
- Soya sütü,
- Güçlendirilmiş meyve suları ve besinler yer alır.
Kalsiyum Nedir?
Kalsiyum, vücuttaki birçok farklı mekanizmada kilit rolleri olan önemli bir mineral türüdür. Kalsiyum ne işe yarar sorusunun cevabı olabilecek kalsiyumun önemli görevlerinden bazıları şu şekildedir:
- Kemiklerin doğal yapısını oluşturarak kemik yoğunluğunu korur, kemiklerin güçlü ve sağlam olmasını sağlar.
- Kas proteinlerinin kasılma görevini gerçekleştirmesine katkı sağlar.
- Kalp kasının işlevini yerine getirmesinde ve kalp sağlığının korunmasına önemli rol oynar.
- Damarları çevreleyen düz kasları gevşeterek tansiyonun (kan basıncının) dengelenmesinde görev alır. Bu sayede yüksek tansiyonun (hipertansiyon) önlenmesine yardımcı olur.
- Kan pıhtılaşma mekanizmalarında çeşitli görevleri vardır.
- Kolesterol seviyelerini dengelemeye ve iyi huylu bir tümör türü olan kolorektal adenom riskini azaltmaya yardımcı olabileceğini gösteren çalışmalar vardır.
Kalsiyum İhtiyacı Ne Kadardır?
Kalsiyum ihtiyacı, 19-50 yaş arası yetişkin kadınlar ve 19-70 yaş arası yetişkin erkekler için günde 1000 mg'dır. 51 yaş ve üstü kadınlarda ve 71 yaş ve üstü erkeklerde menopoz ve andropoz nedeniyle artan kalsiyum ihtiyacı nedeniyle önerilen günlük alım miktarı 1200 mg'dır.
Hamile ve emziren kadınlar için önerilen günlük alım miktarı, minimum 1000 mg olmak üzere 1000-1300 mg aralığındadır. 9-18 yaş arası bireyler için önerilen günlük alım miktarı 1300 mg'dır.
Kalsiyum Eksikliğinin Belirtileri Nelerdir?
Kalsiyum eksikliği sonucunda kalsiyumun rol aldığı mekanizmalarda ya da yapısına katıldığı dokularda çeşitli problemler ortaya çıkmaya başlar. Hipokalsemi olarak da bilinen bu kalsiyum eksikliğinin belirtileri şunlardır:
- Vücutta yorgunluk ve halsizlik,
- İştah kaybı,
- Kötü ağız kokusu,
- Kas ağrısı ve spazmları,
- El ve parmak uyuşukluğu,
- Tırnakların kolay kırılması,
- Bilişsel problemler,
- Nöbetler,
- Kalp ritim bozukluğu,
- Kemik erimesi (osteoporoz),
- Kemik mineral yoğunluğunun azalması (osteopeni),
- Ciltte kuruma, pürüzlenme ve soluklaşma gibi cilt problemleri görülebilir.
Yukarıdaki semptomların görülmesi halinde kalsiyum eksikliği ya da farklı bir sağlık problemi olabilir. Bu sebeple belirtilerin ortaya çıkması halinde kişinin bir uzmana gidip muayene olması ve gerekli kontrolleri yaptırması önemlidir.
Kalsiyum Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?
Kalsiyum yüksekliği, kalsiyum eksikliğinden çok daha az ve nadir görülen bir durumdur. Ancak kalsiyum takviyesinin bilinçsiz kullanımı ya da çeşitli sağlık problemleri nedeniyle vücuttaki kalsiyum seviyesi normal aralığın üzerine çıkabilir. Hiperkalsemi adı verilen yüksek kalsiyum belirtileri arasında şunlar yer alabilir:
- Yorgunluk ve uyuşukluk,
- Depresyon,
- Kafa karışıklığı,
- Kemik ağrıları ve kas zayıflığı,
- Mide bulantısı veya kusma,
- Aşırı susama veya sık idrara çıkma,
- Mide rahatsızlığı ve kabızlık gibi sindirim sorunları yer alabilir.
