Deprem gibi doğal afetlere maruz kalan kişilerde deprem sonrası birtakım fiziksel, ruhsal ve davranışsal tepkiler ortaya çıkabilir. Bu tepkiler kişiden kişiye farklılık gösterebilirken, genellikle uykusuzluk, iştahsızlık, panik hali, yaşanılan olayın sürekli göz önüne gelmesi, kapalı ortamda uzun süre kalamama ve huzursuz hissetme gibi tepkiler görülebilir. Bu tepkiler, Travma Sonrası Stres Bozukluğu tepkileri olarak da adlandırılır.
Deprem ve afet gibi olaylarda aile bireylerinin ve yakınların ani kaybı ve bu durumların kişi tarafından özellikle güvenli olarak kabul edilen bir ortamda yaşanması, kişilerde ortaya çıkan bu tepkilerin uzun süre devam etmesine ve kişide ciddi travma bozukluklarına neden olabilir. Bu tepkilerin genellikle iki hafta gibi bir süre devam etmesi beklenirken, bazı kişilerde bu durum daha uzun sürebilir ve uzan bu süreç travma sonrası stres bozukluğu olarak adlandırılabilir.
Depremzedeler ile Nasıl İletişim Kurulmalıdır?
Deprem gibi doğal afetler, her zaman yalnızca belli kişileri değil, geniş toplumları da etkileyebilir ve yaygın etki oluşturabilir. Depremzedelerin bu gibi afetlerden sonra ilk olarak beklentisi anlaşıldıklarını hissetmektir. Bu nedenle bu kişilere güven duygusunu kazandırmak ve nasıl iletişim kurulması gerektiğini bilmek çok önemlidir.
Uzmanlar, depremzedelerin bu dönemlerde en çok empatiye ihtiyaç duyduğunu belirtiyor. Bu nedenle bu kişilerin yakınları, onların üzerine çok fazla gitmeden duygularını ifade etmelerini ve yaşadıkları korkuyu paylaşmalarını sağlayabilir.
Deprem travmasını yaşayan kişiler bu durumun bir doğal afet olduğunu, her zaman karşılaşılabileceğini ve hayatın devam ettiğini kabullenmesi önemlidir. Araştırmalar, kabullenme davranışının, travma yaşayan kişilerin hayata daha erken odaklanabilmesini sağladığını göstermektedir.
Deprem Korkusunu Azaltmak İçin Neler Yapılmalıdır?
Deprem korkusunu azaltmak için ilk olarak kişinin bu konuda istekli olması gerekir. Yaşanan kaygı ve korku durumlarının uzun süreli devam etmesi halinde psikolojik destek alınması da önemlidir. Korkunun neden olduğu çaresizlik hissi ve travmatik stres belirtileri arasında bağlantı olduğunu bilinmektedir. Bu sebeple korkulardan kaçmak yerine, korku ile yüzleşmek korkuların azalmasına fayda sağlar.
Deprem Korkusu yaşayan kişiler, korkunun azalmasını sağlamak için birtakım yöntemler uygulayabilir. Kişi, günlük yaşantısına mümkün olduğunca devam etmeli ve normal rutinini sürdürmelidir. Zihni meşgul eden ve kaygıya neden olan düşüncelerden kurtulmak için farklı aktivitelere yönelmelidir. Yaşanan korkuları aile veya yakın çevre ile paylaşarak, bu korkuların azalmasını sağlayabilir.
Ne Zaman Destek Alınmalıdır?
Bazı kişilerde olması beklenen depremlere karşı panik hali oluşabilir. İnsan beyni tehlikelere karşı savaş ya da kaç tepkisi verir. Bu tepkiler; kalp çarpıntısı, sık nefes alma, terleme gibi fiziksel reaksiyonlardır. Kişinin zihni, sürekli olması beklenen bu tehlikeyle meşgul olursa, vücut devamlı bir alarm halinde olur ve bu tepkiler devam eder. Yaşanılan konut güvenli olup, deprem çantası gibi hazırlıklar yapılmasına rağmen bir kaygı yaşanıyorsa, Kaygı Bozukluğu (Anksiyete) şüphe edilmelidir. Bu durumda bir uzman tarafından yardım alınması önemlidir.