Makat çevresi deri ile bağırsaklar arasında oluşan bir tüneldir. Genelde Kalın bağırsakların son kısmıyla anüs çevresindeki cilt arasında oluşan anormal geçiş yollarına tünelciklere anal / perianal fistül denilir. Çoğunlukla bu bölgedeki enfeksiyonların kronikleşmesiyle ortaya çıkan içi cerahat dolu apse yapısının kendine yol bulmasıyla oluşur. Yani tam iyileşmeyen apseler nedeniyledir. Eğer fistül çıkışında tıkanma olursa yineleyen kronik apseler oluşur.
Anal / Perianal Fistül Belirtileri Nelerdir?
Anal/ Perianal fistül belirtileri o bölgede oluşan hassasiyet ve kızarıklık ile ilk belirtileri verebilmektedir.
- Anüs bölgesinde; hassasiyet,
- Anüs bölgesinde ağrı, apse gelişirse ele gelen sıcak şişlik,
- Ciltte kızarma,
- Akıntı ve pis koku,
- Tahriş ve kaşıntı olabilir.
- Eğer vücuda iltihap yayılması olursa ateş ve titreme ortaya çıkabilir.
- Fistül ağzının genişliğine göre dışkı ve gaz gelebilir.
- Eğer mesaneyle bağlantılıysa idrar akabilir. Vajinaya uzanım olursa vajinadan gaz ve gaita gelebilir.
Anal / Perianal Fistül Tanısı Nasıl Konulur?
Öncelikle hastanın anlattıkları ve iyi bir bölgesel muayene önemlidir. Muayene esnasında gerekirse anuskop * rektoskop denilen ve içeriyi görebileceğimiz aletler kullanılabilir.
Ayrıca Fistülografi / MR fistülografi tesbit ve lokalizasyon, yükseklik be tip tayininde önemlidir.
Anal / Perianal Fistül Tedavisi Nasıl Yapılır?
İlaçlarla tedavisi yoktur, ancak başlangıçta enfeksiyon için antibiyotikler biraz kurutulmasında faydalı olabilir ama ortadan kaldırmaz.
Tedavi cerrahi olarak yapılabilir. Fistül tipi, yerleşimi ve bırakmış olduğu hasar tedavi türünü belirler. Amaç yeterli boşaltımın sağlanması, enfeksiyonun önlenmesi ve iyileştirmeyi gerçekleştirmektir.
- Peri anal Fistülektomi : Fistül yolu belirlendikten sonra yüzeyselse yolun açılması veya çıkarılması şeklindedir. Genellikle derin ve komplike (zor) olmayanlarda uygundur.
- Yolun Bağlama / Seton yöntemi: Fistül kanalı boyunca cilt açıldıktan sonra kauçuk ip veya naylon iplikler geçirilip bağlanır daha sonra iplerin ucuna ağırlık bağlanır (100-150gr) ve ipler zamanla sıkılır. Zamanla ipler kasları bir taraftan kendi kendine keserken bir taraftan da iyileşmesini sağlar. En sonunda işlem kendiliğinden sonlanır ve fistül yolu ortadan kalkar. Bu yöntemin başarı oranı yüksektir (%80-85 ).
- Fistül Tıkaçları ve Yapıştırıcılar: Fistül yolu boyunca kazıma işlemi sonrası özel maddeler yerleştirilir ve bu sayede yapışma sağlanır. (%50-60 başarı şansı)
- Fistüle Flep Kaydırma: Fistül dokusu çıkarıldıktan sonra defektin kapatılması özel yöntemle çevre dokuların kaydırılmasıdır.
- Lazer Uygulaması: Fistül yolu kazındıktan sonra lazer içeri girilerek yakılarak kapanma sağlanması şeklinde yapılır. Başarı oranı %50 - 60 civarındadır. Çok defa uygulama yapılabilir.
- Kolostomi: Eğer perianal / anal fistül yüksek ve komplike ise o zaman belli süre dışkının aşağıya geçmesi önlenip tali yoldan çıkması sağlanmalıdır, bunun ismi kolostomidir. Yani bağırsaklar özel yöntemle karın duvarına ağırlaştırılır ve dışkı buradan çıkar. Alttaki tedavi bitince yeniden geçiş için kolostomi kapatılır.
