Wechsler Çocuklar için Zeka Ölçeği-IV (WISC-IV), 6 yaş 0 ay ile 16 yaş 11 ay arasındaki çocukların zihinsel becerilerini ölçmeye yarayan zekâ testidir. Test, zekâ düzeyinin yanı sıra çocuğun güçlü ve zayıf zihinsel becerileri hakkında ipuçları sunmaktadır. Çocuğun yeterli veya geride olduğu tüm zihinsel yeteneklerin keşfedilmesiyle birlikte güçlü becerileri daha ileriye taşıyabilmek veya zayıf becerileri desteklemek mümkün olmaktadır. WISC-IV sonucu elde ettiğimiz veriler, çocuğun zihinsel faaliyetlerinin yaşıtlarının ne kadar gerisinde veya ilerisinde olduğunu öğrenmemize yardımcı olmakla birlikte üstün zihinsel potansiyele sahip çocuklar üzerinde farkındalık oluşturma işlevi taşımaktadır. Diğer yandan geliştirilmesi gereken zayıf zihinsel becerilere yönelik uygun destek programlarının vakit kaybetmeden hazırlanması sağlanabilmektedir.
Wechsler Çocuklar İçin Zekâ Ölçeği ailesinin dördüncü üyesi olarak WISC-IV, 2008 yılında ticari ve bilimsel telif hakları Türk Psikologlar Derneği (TPD) tarafından alınarak Öktem ve ark. (2008-2012) tarafından uyarlanmıştır. Türkiye’de geçerlilik ve güvenilirlik çalışmaları 2013 yılında tamamlanan en güncel çocuk ve ergen zekâ ölçeği olma özelliği taşımaktadır
WISC-IV Hakkında Genel Bilgiler
WISC-IV, 4 zihinsel beceri kümesine dağılmış olan 10 temel ve 5 yedek olmak üzere toplam 15 alt testten oluşmaktadır. Çeşitli sebeplerle temel alt testleri uygulamanın uygun olmadığı durumlarda yedek alt testlerden yararlanılmakta olup her çocuk için önerilen uygulama 10 temel alt testin tamamıdır. Tahmini uygulama süresi çocuğun çalışma hızına bağlı olarak 90 ila 120 dakika arasında değişmektedir.
Uygulamanın tek oturumda tamamlanması tercih edilmekle birlikte çocuğun süreçteki ihtiyaç ve performansına bağlı olarak kısa bir mola verilebilmektedir. Aynı çocuğun ikinci bir WISC-IV değerlendirmesi için en az 1 yıl beklemek gerekmektedir.
Test dört ana bölümden oluşmaktadır:
1.Sözel kavrama (5 ayrı alt testten oluşur): Akıl yürütme, kavrama, kavram oluşturma, sözel bilgi ve sözel ifade yeteneği kullanılır. Her görev, işitsel uyaranı anlama, uzun süreli bellekte sözel olarak kodlanmış bilgiye ulaşma, tepkileri sözel olarak ifade etme yeteneği gerektirir. Sözel bilgi yanı sıra öğrenilmiş, bilgi ve yetenekleri yansıtan kristalize akıl yürütmeyi temsil eder. Lisan ve kültür yeterliliğini, okul başarısını yordar.
2.Algısal akıl yürütme (4 ayrı alt testten oluşur): Akıcı ve algısal akıl yürütme ve algısal organizasyonu ölçer. Her görev, görsel algı ve organizasyon, görsel olarak sunulan sözsüz materyali kullanarak akıl yürütme, idare etmeye-yönetmeye ilişkin işlevlerde kullanılan yetenekleri gerektirir.
3.Çalışma belleği (3 ayrı alt testten oluşur): Kısa süreli işitsel bellek, dikkat, konsantrasyon, çalışma belleğini ölçer. Her görev, seçme ve izleme dikkati, zihinsel manipülasyon, yetenekleri gerektirir.
4. İşlemleme hızı (3 ayrı alt testten oluşur): Zihinsel işlemleme hızı, harf-motor işlemleme hızını ölçer. Her görev, görsel algı ve organizasyon, görsel tarama, dikkatin yetkin kontrolü, gayretin sürdürülmesi, hız gibi çoklu motor tepkilerin verimli üretimini gerektirir. WISC-4 zeka testi uygulamasına girecek olana bir çocuğun uygulamaya başlamadan önce gerekli bazı koşullarının sağlandığından emin olunmalıdır. Dinlenmiş, uykusunu almış, karnı tok ve motivasyon anlamında normal bir gününde gelmesi önerilir. Rahat kıyafetler tercih edilmelidir. Ayrıca kaygı, gerilim, endişe ve tehdit algısına neden olabileceğinden çocuğa zeka testine götürüldüğü de söylenmemelidir. Çocuk uygulamaya getirilirken “test, zeka testi, sınav” gibi terimler duymamalıdır. Bunun yanında çocuğa “İyi yap, dikkatli yap, iyi dinle” gibi kaygı arttırıcı komutlar verilmemelidir. Çocuğa gerekli olan açıklamalar uygulama öncesinde psikolog tarafından yapılır.