Tükenmişlik sendromu önlenebilir mi?

İş yaşamının yol açtığı tükenmişlik sendromunu, alınacak bazı tedbirlerle önlemek mümkün! Burada hem şirket yönetimi hem de çalışana önemli görevler düşüyor. İş yerinde görev tanımlarının açık ve net bir şekilde yapılması, sorun çözmede kalıcı mekanizmaların oluşturulması, çalışanların bireysel ihtiyaçlarının karşılanmasına önem verilmesi ve kolaylaştırılması, alınan kararlara katılımın sağlanması tükenmişlik sendromuyla mücadelede önem taşıyor.

Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Gülçin Şenyuva, iş hayatının sebep olduğu tükenmişlik sendromu ile baş etme yöntemlerine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Tükenmişlik sendromunu “profesyonel bir kişinin mesleğinin anlamı ve amacından kopması, hizmet verdiği insanlar ile artık gerçekten ilgilenemiyor olması” biçiminde tanımlayan Şenyuva, tükenmişliğin ana özelliklerinin; enerji kaybı, motivasyon eksikliği, diğerlerine karşı negatif tutum ve aktif olarak diğerlerinden geri çekilme olduğunu belirtti. 

İş yerinde bu önlemlere dikkat!

Tükenmişlik sendromuna etkili müdahalenin hem bireysel hem de örgütsel zeminde olması gerektiğini vurgulayan Gülçin Şenyuva, iş yeri yöneticileri düzeyinde yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:

• Görev tanımları açık ve net olmalıdır. 

• İşe yeni başlayan kişinin oryantasyon programına katılımı ve süpervizyon sağlanmalıdır. 

• İş ile çalışan arasında uyumu sağlamak için iş modifiye edilmelidir.

• Bölümlerin özelliklerine göre etkin personel planı yapılmalıdır.

• Düzenli ekip içi toplantıları ile öneri ve eleştirilerin alınması sağlanmalıdır.

• Sorun çözmede kalıcı mekanizmalar oluşturulmalıdır.

• Sorunların ilk ortaya çıktığı anında ele alınması gereklidir. 

• Yöneticilerin çalışanı destekledikleri ve çalışanların sıkıntılı bir durumda yöneticilerden yardım alabileceklerini bilmelidir.

• Personelin gereksinim duyduğu sürekli eğitim olanakları sağlanmalıdır.

• Sistemdeki ödül kaynakları çoğaltılmalıdır.

• Çalışanların bireysel ihtiyaçlarının karşılanmasına önem verilmesi ve kolaylaştırılması, alınan kararlara katılımın sağlanması gereklidir. 

• Hoşgörülü, esnek, adaletli, katılımcı bir yönetim anlayışlı ve dinleyen, değer veren bir yönetici, tükenmenin önlenmesi ve giderilmesinde son derece önemlidir. 

Bireysel olarak ne yapılmalı?

Tükenmişlik sendromuyla baş etmede bireysel düzeyde yapılması gerekenlere de dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog Gülçin Şenyuva, “Sağlık, moral ve enerjinin sürekliliğinin sağlanması en önemli yapılabilecekler arasındadır. Nefes egzersizleri, fiziki aktivite, gevşeme eğitimleri, meditasyon, hobilerin olması, zaman ve stres yönetimi, uzun veya kısa dönemli tatiller, kişisel gelişim ve danışmanlık gruplarına katılma, girişkenlik eğitimleri bireysel düzeyde yapabileceğimiz etkinlikler arasında yer almaktadır” dedi.

Gerçekçi hedef ve beklenti önemli!

Gülçin Şenyuva, tükenmişlik sendromuyla mücadelede işle ilgili gerçekçi beklenti ve hedeflerin içinde olmanın, olayların olumlu yanlarını görmeyi tercih ederek stres yaratıcı durumlardan uzak durmanın, monotonluğu kırma ve işin yapılış tarzını değiştirmenin de önemli olduğunu vurguladı.