Tiroid Kanseri Nedir? Belirtileri ve Tedavisi
Tiroid Kanseri Nedir, Belirtileri Nelerdir?
Tiroid kanseri, doğru teşhis ve tedavi uygulandığında, başarı oranı yüksek bir hastalıktır. Tiroid bezinde bulunan hücrelerin kansere evrilmesiyle meydana gelen bir kanser çeşididir. Tiroid kanseri çoğunlukla boyun bölgesinde bir kitle ya da tiroid bezi içerisinde bulunan bir nodül olarak ortaya çıkar.
Nodül; bir bezelye tanesinden bir ceviz büyüklüğünde olabilen, hücrelerin kümeleşerek topluluklar yaratmasıyla oluşan hastalığa verilen isimdir. Soğuk (hormon salgısı olmayan) ve sıcak (hormon salgılayan) olarak ayrılabiliyor.
Tiroid bezi hastalıkları toplumda oldukça sık rastlanan rahatsızlıklar olmalarına karşın tiroid kanserleri görülme sıklığına oranla son derece azdır. Tüm bu hastalıklar kendilerini büyük çoğunlukla tiroid bezinin yaygın ve düzgün şekilde büyümesi, nodül olarak tanımlanan tiroid yumruları olarak gösterilir.
Tiroid nodülünün normal popülasyonda görülme sıklığı %5-10 'dur. Elle anlaşılamayan 1-1.5 cm'den daha küçük nodüllerin saptanabildiği ultrasound çalışmaları ile bu oran -46'lara çıkmaktadır. Tiroid kanserli hastaların %70-90 kadarının tiroid nodülü ile başvurmaları önemlerini artıran en önemli belirti olarak gözükmektedir. Buna karşılık tiroid nodüllerinin ancak %5-10 gibi düşük bir kısmında tiroid kanseri saptanır. Büyük çoğunluğu iyi huyludur. Tiroid nodüllerinin büyük bir kısmı herhangi bir şikâyete sebep olmazlar. Genellikle hekim tarafından yapılan rutin muayene sırasında veya tıraş olurken, makyaj yaparken hasta veya yakınları tarafından tesadüfen fark edilirler. Tiroid nodülü belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz;
- Yaş
- Cins
- Başlangıç ve büyüme hızı
- Radyasyona maruz kalma
- Aile hikayesi
- Ses kısıklığı
- Öksürük
- Yutma güçlüğü sorgulanmalıdır.
Kanser açısından 15 yaş altındakiler ve 60 yaş üzerindekiler risk grubu içerisindedir. Çocuklarda tiroid nodülü çok nadirdir. O nedenle 15 yaş altında tiroid nodülü saptanması tirois kanseri olması açısından çok önemlidir. Tüm tiroid hastalıkları kadınlarda daha sık görülmektedir. Nodüllerin büyüme hızı, yaşlı veya ailede tiroid kanseri olan ya da çocukluk çağında radyasyona maruz kalmış hastalarda şüphe ile karşılanmalıdır. Radyasyona maruz maruz kalma tiroid patolojisi açısından çok önemlidir. Nefes darlığı, yutma güçlüğü ve öksürük, kilo kaybı, ellerde titreme, sıcaklık ve terleme sorgulanması gereken belirtilerdir.
Tiroid Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?
Tiroid bezi patolojisi ile gelen hastada klinik değerlendirme kapsamlı bir hikaye alınması ve fizik muayene en önemli başlangıçtır. Sonrasında gerekliliğine göre şu şekilde sıralanabilir;
Biyokimyasal tetkikler: TSH,T4 gibi fonksiyonel hormon tetkikleri, Antikor çalışmaları, Antitiroid peroksidoz(TPO), Tiroglobulini tutam antitiroglobulin antikor, tiroid uyaran immunoglobulin (TSI) veya tiroid uyaran antikor (TSA), Serum kalsitonin düzeyi, Serum tiroglabulin düzeyi (Tg), (CEA) Konsinoembriyojenik antijen olarak sıralanmaktadır.
Görüntüleme yöntemleri: Radyo izotop sintigrafi: Otonom bir nodülün tanınması, substernal guatr tanımlanması, gelişimsel anomalilerin tanınması amacıyla gerektiğinde yapılabilir. Radyolojik incelemeler, düz grafi ultrasongrafi ileri aşamalarda MR, CT Ultrosongrafi oldukça yüzeysel yerleşimli bir ogan olan tiroid bezini araştırabilecek ideal bir yöntem konumuna gelmiştir. Halo işaretinin kaybolması, solid lezyen veya hipoekojenite, hetrojen eko yapısı, irregüler kenarlar, kalfikasyon, bez dışına yayılım, tiroid bezle aynı eko ve kanlanma gösteren Lenfadenopati varlığı önemli USG bulgulardır.
Biopsi: (İnce iğne aspirasyon biyopsisi)Tiroid bezi patolojilerinin tanınmasında altın standarttır. Ciddi bir riski yoktur. Nodüller şu şekilde sıralanmaktadır;
- Sert veya fikse her nodül
- Radyasyon alanı içerisindeki her nodül
- Hızlı büyüme gösteren her nodül
- Mikst 3-4 cm'den büyük nodüllerde İİAB yapılması gerekir.
- İİAB 'nin sensivitesi %83 sipesifitesi %92 olarak saptanmıştır.
Tiroid Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?
Konulan tanı, evre, yayılım, yandaş hastalıklar değerlendirilerek gereken cerrahi müdahale yapılır. Tiroid hormonu ihtiyacı için günlük ilaç kullanımı planlanır.
Cerrahi harici gereken durumlarda (RAİ) radyoaktifiyot tedavisi artık tiroid dokusu ve mikrometastozlar ortadan kaldırma hedefiyle uygulanabilir.
Hastalar ömür boyu takip altına alınmalı kontrolleri yapılmalıdır. Fizik muayene ilk 3 yıl boyunca her 6 ayda bir, daha sonraki yıllar yılda bir defa yapılmalıdır. Serum troglobülm (Tg) değerleri ölçülmelidir. Gerekirse I131 ile vücut sintigrafisi yaptırılabilir.
