Panik Agorafobi
Panik Bozukluğu tanısı almış hastalarda panik ataklarını, fobik kaçınmayı, beklenti anksiyetesini, sosyal ilişkilerdeki kısıtlanmayı, bedensel hastalık inancını göz önüne alarak alt bölümler halinde hastalığın şiddetini belirleyen test, B.Bandelow tarafından 1995 yılında geliştirilmiştir. Agorafobili ya da agorafobisiz panik bozukluğu olan hastalara uygulanır. Özellikle klinik ilaç çalışmalarını izlem amacıyla geliştirilmiş olmakla beraber, psikolojik tedavilerin etkinliğini ya da bu bozukluğun hangi boyutunun hangi sağaltım biçimine yanıt verdiğinin saptanmasında kullanılmaktadır. Tanısal değerlendirmede kullanılan bir araç değildir. Ölçeğin aynı sorulardan oluşan klinik gözlemci ve hasta öz bildirim formları vardır. Beş alt birimi vardır. Her bir soru 0–4 arasında puanlandırılır. Gerek gözlemci ve gerekse öz bildirim formlarından her biri beşer başlıkta toplam 14’er soru içermektedir.
Başlıklar ve kapsadıkları soru sayıları sırasıyla;
A başlığı: panik atakları ve özellikleri (3+1): 3 derecelendirme yapılan (A1-A2-A3) ve derecelendirilmeyen bir soru (U)
B başlığı: agorafobi/kaçınma davranışı (3): (B1- B2-B3)
B.2.Başlığı: Tüm korkulan durumları ekleyin
Korkulan durum yoksa= 0 puan
1 durum= 1 puan
2–3 durum= 2 puan
4–8 durum= 3 puan
8 durumdan çoksa= 4 puan
C başlığı: beklenti anksiyetesi(2): (C1-C2)
D başlığı: yeti yitimi(3), (D1-D2-D3)
E başlığı: organik hastalık inancı(2) ve klinik çalışmaların haftalık değerlendirmesi amacıyla kullanılmıştır. (E1-E2)
Toplam Puan= (U hariç tüm başlıklara ait puanları toplayın). “U” maddesi (atakların kendiliğinden mi yoksa beklenen durumlarda mı ortaya çıktığı) toplam puanlamaya katılmayarak, geriye kalan 13 maddenin aritmetiksel toplamı ölçeğin toplam puanını oluşturur. B.2. puanlaması yukarıda açıklandı.
Her iki ölçekte de her bir başlığın başlık puan toplamı, o başlık puanını ve tüm başlıklar toplamı toplam panik bozukluğu ve bileşenleri şiddet puanını verir. Ölçeğin Türkçe geçerlik ve güvenilirliğini, Tural ve arkadaşları tarafından yapılmıştır. Ülkemizde yapılan çalışma sonucunda kesme noktası 11/12 puan arasında alındığında en yüksek özgüllük (%92.94) ve duyarlılık (%92.00) sağlanmaktadır. Cronbach alfa katsayısı, gözlemci formu için 0.88, hasta formu için 0.86 olarak bulunmuştur. Test-tekrar test güvenilirliği, gözlemci formu için r = 0.82, hasta formunda r=0.70 bulunmuştur. Sonuç olarak “Panik ve Agorafobi Ölçeği” ihtiyaç duyulan standardize panik bozukluğu şiddet ölçüm aracı özelliklerini taşımaktadır.
