Dünya üzerinde yaklaşık 40 çeşitli türü olan ıhlamur ağacı, ılıman ve yarı tropik kısımlarda yetişmektedir. Ihlamurgiller veya türlü bir deyiş ile Malvaceae familyasının Tilia türü şeklinde de tanımlanabilmektedir. Ağaç ya da çalı formunda görülebilir. Güzel kokusu sebebiyle birçok bölgede yetiştirilmekte olan ıhlamur ağacının çiçek ve yaprakları çay şeklinde tüketilebilmektedir. Ihlamurun faydaları konusundan evvel genellikle sorulmakta olan “Ihlamur nedir?” sorusuna cevap bulmak gerekir.
Ihlamur; ıhlamurgiller familyasına ait, ılıman iklimde yetişmekte olan, ağaç formunda bir bitki çeşididir. Ihlamur oldukça uzun ömürlü bir bitkidir ve 30 metre uzunluğa kadar uzayabilmektedir. Haziran ve Ağustos ayları içinde sarı renge dönük beyaz renkte çiçekleri ve yaprakları vardır, sonbahar döneminde olgunlaşır ve mevsimin son dönemlerine doğru toplanma gerçekleşir. Toplanmış olan yaprak ve çiçekler kurutulması ile elde edilmekte ürün, içinde bulunan uçucu yağlar sebebiyle hoş bir koku içerir. Bunun ile birlikte bitkinin içinde etkin maddeler bulunmaktadır. Bu etkili maddeler, birçok değişik sağlık probleminin tedavisine destek verebilir.
Toplanmış olan yapraklar ve çiçekler kurutulup ardından siyah çay gibi demlenip içilmesi oldukça yaygındır. Sakinleştirici, ateş düşürücü, bağışıklık sistemini güçlendirici ve spazm önleyici gibi birçok değişik yararı bulunmaktadır. Bunun ile birlikte ıhlamur çayı, kuvvetli balgam söktürücü özelliği ile solunum yolunun rahatlatılması nedeniyle de tüketilebilmektedir. Soğuk algınlığı ve gribal enfeksiyon hastalıklarında bireyin rahatlamasına katkı sağlar. Bu bitki antioksidan özelliği taşır, idrar söktürür ve terlemeye yardımcı olur. Bu özellikler ile birlikte ıhlamur, toksin ve iltihap düşürücü etkiye sahiptir.
Ihlamurun Yararları Nelerdir?
Ihlamur ağacındaki yapraklar, çiçekler ve kabuklarının kurutulmasıyla elde edilebilir. Bunun ile birlikte aktardan kurutulmuş şekilde veya marketlerden poşet çay formunda da tercih edilebilir. Ihlamur kurutmak isteyen kişiler, ıhlamurun çiçeklerini ve yapraklarını, dal ile birleşmiş olduğu yerden koparılması sağlanabilir. Koparılan yapraklar ve çiçekler, gölgelik bir alanda bez üzerine bırakılıp kurutulabilmektedir. Kurutulmuş olan bitkinin en geç 1 yıl içerisinde tüketilmesi gerekir. Ihlamur faydaları bakımından oldukça geniş bir yelpazeye sahiptir. Ihlamur çayı faydaları şu şekildedir;
- Özündeki uçucu yağların etkisi ile bireyin bedeninin ve zihninin gevşemesine katkı sağlar.
- Strese bağlı meydana gelen akne, sedef gibi bazı deri hastalıklarının iyi olmasına katkı sağlar.
- Solunum yollarına ait enfeksiyonda meydana gelen boğaz akıntısının yumuşatılmasına yardımcı olur.
- Öksürüğün azaltılmasında etkilidir.
- Hazımsızlık ve şişkinliğin giderilmesine yardımcı olur.
- Limon ile beraber tüketilirse bağışıklık sisteminin desteklenmesine katkı sağlar.
- Uykusuzluk sorunu yaşayan bireyler akşam vakti ıhlamur çayı tüketirse daha kolay uykuya dalar.
- Ödem ve toksinlerin beden dışına atılmasını sağlar.
- Ciltte meydana gelen lekelerin giderilmesine yardımcı olur.
- Saç derisine uygulanan ıhlamur çayı saçların parlak görünmesini sağlar.
Ihlamur çayı, soğutulup ardından bir pamuk yardımı ile göz kapaklarının üzerine konulursa göz altı morluklarının giderilmesini sağlar. Bundan dolayı ıhlamur çayına batırılan pamuk göz kapağının üstünde yaklaşık 15 dakika bekletilmesi gerekir. Bu işlem göz çevresinde gelişen bakterilerin de azalmasına yardımcı olur.
Ihlamur Çayı Nasıl Hazırlanır?
Ihlamur çayı, uzun dönemlerden beri geleneksel olarak grip ve soğuk algınlığı rahatsızlıklarından korunduğu bilinir ve bu rahatsızlıkların beden üzerinde meydana getirdiği etkenleri düşürmek için kullanılmaktadır. Fakat bu çay, medikal bir ilaç olarak kullanılmaz. Dolayısı ile rahatsızlıkların tedavisi için yalnız başına uygulanmaz. Ihlamur çayı, bazı hastalıkların tedavi edilmesinde destek görevi görebilir.
Ihlamur, oldukça güzel bir kokuya ve yumuşak bir içime sahiptir. Çaydanlıkta, cezvede veya french press içerisinde hazırlanabilmektedir. Ihlamur çayı hazırlanırken mutlaka direkt şekilde su ile beraber kaynatılmamalı, bunun aksine siyah çay gibi kaynayan su, ıhlamurun üzerine dökülmelidir. Bunların içerisine bir tutam kurutulmuş ıhlamur eklendikten sonra üzerine kaynayan su koyulabilir. Yaklaşık 10-15 dakika kadar demlenmeye alınmalıdır. Ihlamur çiçeği sarı-beyaz rengini suya bırakır bu durum çay olarak tüketilmeye hazır olduğunu gösterir. Çay bardağının içerisine veya kupa bardağa süzgeç yardımı ile dökülerek servise hazır duruma getirilir.
Grip gibi hastalıkların tedavisinde destek olarak tüketilecekse içerisine olan ıhlamura bal ve limon suyu eklenebilir. Böylece tüketildiği zaman ıhlamur çayı, bireyin boğazının rahatlamasına katkı sağlar. Klasik ıhlamur ile birlikte marketlerde satılmakta olan demlik çay formunda olan ürünler de tüketilebilir.
Bu çay rahatsızlıkların tedavi edilmesinde yalnız başına yetmez. Ihlamur çayının yoğun oranda tüketimi beklenmeyen etkilere neden olabilir. Bütün bitki çaylarındaki gibi ıhlamur da ilaçlar ile beraber tüketilirse ilaçla etkileşim içine girmesine neden olabilir. Bundan dolayı medikal tedavi esnasında bireyin, bitki çayı tüketilmesi konusunda kesinlikle uzmana danışması önerilmektedir.