Duygudurum Bozuklukları Ölçeği
Evet ve hayır cevaplarını içeren, kökenini DSM-IV’den (Amerikan Psikiyatri Birliği 1994) alan özbildirime dayalı bir kağıt-kalem ölçeğidir. Ölçek üç sorudan oluşmaktadır. 13 alt maddeden oluşan birinci soru yaşam boyu manik ya da hipomanik belirtilerin öyküsü, yükselmiş duygudurum, irritabilite, girişkenlik, uyku, libido, düşünce, dikkat, enerji ve davranış gibi göze çarpan öznel değişiklikleri irdeler. “Hiç kendinizin doğal halinizde olmadığınızı hissettiğiniz bir dönem ve … oldu mu?” ile başlayan bu sorularda “.... çok çabuk kızıp insanlara bağırdığınız ya da kavga veyatartışma çıkardığınız oldu mu ?”, “... her zamankinden daha fazla kendinize güvendiğiniz oldu mu?” “….normalden çok daha az uyuduğunuz halde yine de uyku ihtiyacı hissetmediğiniz oldu mu?” gibi sorularla hastalık belirtileri sorgulanmaktadır. İkinci soruda “evet” olarak işaretlenen belirtilerin eşzamanlı olarak bir arada olup olmadığını sorgulamaktadır. Üçüncü soru da ise bu belirtilerin işlevsellik üzerine etkisi sorgulanmaktadır. Ölçeğin taramada pozitif sonuç alma ile doğrudan ilişkili olmadığı gösterilen (Hirschfield ve ark. 2000), 4. (ailede bipolar bozukluk öyküsü) ve 5. (daha önce bipolar tanısı konmuş olma) soruları da bulunmaktadır.
Ölçeğin özgün formunun geçerlik çalışmasını yapan araştırmacılardan kullanım izninin alınmasının ardından DBÖ, iyi İngilizce bilen iki psikiyatrist tarafından Türkçe’ye çevrilmiş. Dört farklı öğrenim ve sosyoekonomik düzeyden, iki farklı coğrafi bölgeden farklı kişiler üzerinde uygulanan çeviri en uygun Türkçe karşılıklar üzerinde uzlaşma sağlanarak uyarlanmıştır. Profesyonel çevirmenler aracılığıyla tersine çeviri (back-translation) işlemi yapılmış iki farklı versiyon, özgün formun geçerliğini çalışan Dr. Hirschfeld tarafından birleştirilip aslına uygunluğu onaylandıktan sonra çalışmada kullanılmış.
Structured Clinical Interview for DSM IV Axis I Disorders, Clinical Version (SCID-CV) (First MB ve ark. 1996) Türkçe çevirisi ve geçerlik-güvenirliliği Çorapçıoğlu ve arkadaşları (1999) tarafından yapılmış yarı yapılandırılmış tanısal görüşme çizelgesi olup DSM-IV tanılarını içerir.
Bulgular DBÖ’nün kesim noktası 7 ve üzeri değerlerden biri alınarak, bipolar bozuklukta tarama amacıyla kullanılabileceğini düşündürmektedir. Taranan gruplarda DBÖ’nün pozitif olması, bipolar bozukluk tanısı anlamına gelmese de bu kişilerin bipolar bozukluk riski nedeniyle daha detaylı değerlendirilmesinin gerekliliğini vurgular.
Duygudurum Bozuklukları hakkında detaylı bilgi için tıklayınız
