Çocuklarda Deprem Korkusu ile Nasıl Baş Edilir?

Deprem gibi doğal afetler gerçek bir tehlike durumlarıdır. Bu tehlikeli durumlara karşı erişkinler gibi çocukların da korkması ve etkilenmesi beklenir. Deprem korkusu ile baş edebilmek için öncelikle çocuğa ‘güven’ duygusunun kazandırılması ve bu konu hakkında doğru bir tutum sergilemek önemlidir. Ancak çocuklar yetişkinlere oranla daha çabuk etkilenirler ve daha çabuk unuturlar.

Depremin etkisi, depremin büyüklüğüne ve büyüklerin olay karşısındaki tutumlarına göre çocuktan çocuğa değişebilir. Deprem, kişide stres, kaygı, endişe ve korku gibi duygulara neden olabilir. Deprem korkusu ile baş edebilmek ve deprem olmadan kriz anlarına hazırlıklı olabilmek için birtakım önlemler alabilir. Ayrıca kişilerin alacakları bu önlemler yaşanan kaygıların azalmasına da fayda sağlayabilir.

Deprem Çocuklara Nasıl Anlatılmalıdır?

Depreme fiziksel olarak hazırlanmak kadar, psikolojik olarak hazırlanmak da önemlidir. Depremin özellikle çocuklarda ciddi olumsuzluklara neden olabilme ihtimali bulunduğundan bu konuda çocuklara doğru yaklaşım ve konu hakkında bilgilendirme yapmak önemlidir. Çünkü çocuklar deprem gibi haberleri izlerken veya deprem olduğu sırada anne ve babalarının hareketlerini gözlemler.
Anne ve baba ne kadar rahat ve soğukkanlıysa, çocuk da o kadar rahat ve soğukkanlı olur. Eğer ebeveynler çocuğun yanında değil ve uzaktaysa, çocuk daha çok korkabilir. Böyle durumlarda çocuğun yanında güven veren kişilerin olması önemlidir. Çocuk yanında güven duyduğu erişkinleri taklit ederek rahatlayabilir veya korkusunu giderebilir.

Çocuklar Yakınlarının Tepkilerinden Etkilenebilir
Çocuklar depremden hafif etkilense bile bu durumdan yayın araçları vasıtasıyla ve yakınlarının tepkileriyle aşırı etkilenmiş durumda olabilirler. Bu nedenle çocuklar deprem hakkında bilgilendirilmeli, cesaretlendirilmeli ve güven kazandırılmalıdır.

Çocuklar Korkmadığını Söylese de Kabus Görebilir
Çocuklarda uzun süreli tepkilerde uyku bozuklukları, alt ıslatma, anne ve babadan ayrılamama ve bu nedenle okula gitmek istemememe gibi belirtiler görülebilir. Ayrıca deprem sırasında korkmayan ve korkmadığını söyleyen çocuklar kabus görebilir. 

Çocuklar Korkuyu da Sakin Kalabilmeyi de Öğrenebilir
Çocuklar kendinin ve sevdiklerinin güven içinde olduğunu bildiğinde iyi hisseder. Evde ve okulda ‘güvenli yeri’ belirlemeli ve çocuğumuzla konuşmalıyız. Beklenmedik olaylarda yapılacaklara karşı uzman önerileri dinlemek, kriz anında nasıl bir yol izlenmesi gerektiğini bilmek korkuyu azaltır. Beynimizi nasıl tepki verilmesi gerektiği ile ilgili hazırlamazsak olumsuz ve istenmeyen sonuçlarla karşılaşabiliriz. Çocuklar korkuyu da sakin kalabilmeyi de öğrenebilirler. Kendini sakinleştiremeyen yetişkin bireyler psikolojik yardım almakta gecikmemelidir.

Çocuklarda Deprem Korkusu Nasıl Geçer?

Deprem korkusu, çocuklar üzerinde ciddi olumsuzluklara ve travmalara neden olabilir. Çocuklarda deprem korkusu, anne ve babanın tutumları ile kontrol altına alınabilir. Uzmanlar, çocukların yaşadıkları korkunun önüne geçilmesinde “güven” duygusunun önemli olduğunu ve bu konuda çocuğa güven duygusunun kazandırılması gerektiğini söylemektedir. 

Dış dünyaya güven duymanın her zaman kişiye iyi geldiğini belirten uzmanlar, evde ve okulda “güvenli yer belirlenmesi” ve çocukla mutlaka konuşulması gerektiğini vurguluyor. Deprem gibi doğal afetlerden sonra okula dönmek istemeyen çocuklara profesyonel destek sağlanması gerekebilir. Çünkü bazı çocuklarda ve kişilerde korkular travmaya dönüşebilir. 

Travma varoluş kaygısının daha şiddetli yaşandığı bir durumdur. Korku bastırıldığı için yoğun bir içsel gerilime neden olabilir ve iç dengesizlik dış dünyaya olan uyumu bozabilir. Günlük rutin işler yapılamaz hale gelebilir. Her korku, uygun bir baş etme şekli ile ele alınmalı ve görmezden gelinmemelidir. Çocuklar yaşadıkları korkuları bilgilenme ile yenebilir, ancak travmaya dönmüş korkuların iyileştirilmesi için psikoterapi tekniklerinin uygulanması gerekir.

Ancak ebeveynler kaygılıysa çocuk daha çok kaygılanabilir. Bu nedenle çocukları haberlerden ve bu gibi durumlardan uzaklaştırmak yerine depremin gerçekliğinin anlatılması ve bu konuda cesaretlendirilmesi önemlidir.

Bunların yanında çocuğun korkuları ve kaygıları hafife alınmamalıdır. Çocuk ile kaygıları yeterince konuşulmalı, kaygılar azaltılmaya çalışılmalı, küçümsenmemeli ve asla hafife alınmamalıdır. Sordukları sorulara gerçek yanıtlar vermeye çalışılmalıdır. Anne ve babasını yanında hissetmesi için çocuğa güven veren, psikolojik nesne olan bir eşya ya da bir oyuncağı okula götürmesi önerilebilir.