Boza, en eski Türk içeceklerindendir. Binlerce yıldır devam eden bu geleneğin geçmişi ise Mezopotamya'ya kadar gitmektedir. Doğru şekilde tüketildiği zaman iyi bir ara öğündür. Özellikle kış aylarının vazgeçilmez içeceklerinden biri olan bozanın faydaları arasında bağışıklık sistemini ve sindirim sistemini güçlendirmesinin yanında, insan sağlığına yararlı birçok özelliği de bulunmaktadır. Fermente edilmiş bir içecek olan boza; demir, fosfor, sodyum, A, B1, B2 ve E vitaminleri açısından da zengindir.
Özellikle kış aylarında çok sık tercih edilen, bağışıklığı destekleyen ve vücudu hastalıklara karşı koruyan boza; mısır, çavdar, yulaf, buğday ve pirinç gibi tahılların öğütülmesi ile birlikte hazırlanmaktadır. Besleyici özelliği yüksektir ve B grubu vitamini içermektedir.
Bozanın Sağlığa Faydaları Nelerdir?
Sindirim Sistemini Destekler
İçeriğinde yer alan aktif mayalarla ve laktik asit ile sindirimi kolaylaştırır. Ancak dikkat edilmesi gereken nokta ise aşırı tüketilmesi halinde gaz ve ishal biri rahatsızlıklara yol açabilir. Bu nedenle ölçülü tüketilmesi gerekmektedir.
Bağışıklık Sistemini Güçlendirir
Boza içerisinde bulundurduğu güçlü antioksidan özelliği ile bağışıklığı destekler ve güçlendirir. Böylece grip ve nezle gibi soğuk algınlığı hastalıklarına ve kanser hücrelerine karşı koruyucudur. Antimikrobiyal özelliği sayesinde farklı enfeksiyonların tedavisinde de etkilidir. Özellikle çocuklarda öksürük problemleri bakımından da etkili olduğunu düşünülmektedir.
Cilt ve Saç Sağlığını Korur
İçerisinde yer alan B12 vitamini ve mineraller ile cilt ve saç sağlığına karşı oldukça faydalıdır. Saç dökülmesini karşı önleyicidir, cildi nemlendirir ve kurumasını önler, cildi yumuşatır ve cilde daha parlak bir görünüm kazandırır.
Anne Sütünü Artırıcı Etkisi Vardır
Özellikle emzirme dönemlerinde anne sütünü artırıcı etkisinin bulunmasının yanı sıra bu dönemlerde gerekli olan enerji ve sıvı ihtiyacını da karşılar.
Gelişimi Destekler ve Kemik Sağlığını Korur
Çocukların gelişimi bakımından ihtiyacı olan enerji gereksinimi karşılar ve kemik yapısını güçlendirir. Metabolizmadaki işleyiş için gerekli olan vitamin ihtiyacını da karşılar. Hafızayı güçlendirerek konsantrasyon ve odaklanmayı kolaylaştırır.
Enerji İhtiyacını Karşılar
Yoğun egzersiz ve spor yapan kişilerin düzenli olarak tükettiğinde enerji ihtiyaçlarını karşılamada faydalıdır. İçerisinde bulunan B grubu vitaminleri, karbonhidrat yakımı sağlayıp enerji açığa çıkmasını sağlar. Ayrıca probiyotik özelliği ile bağışıklık sistemini destekler.
Depresyonu Önler ve Sinir Sistemini Korur
B grubu vitaminleri ile depresyon ve anksiyete gibi psikolojik problemlerin gelişmesini önlemede etkilidir. Bağırsak florasını destekler ve sinir sistemi üzerinde olumlu bir etkisi bulunur. Yıpranın sinirleri rahatlatır ve sakinleşmesini sağlar.
Bozanın Zararları ve Yan Etkileri Nelerdir?
Boza, vitamin deposu olmasının yanında bir karbonhidrat kaynağıdır. Her gıda ve besinde olduğu gibi bozanında aşırıya kaçmadan tüketilmesi önemlidir. Çok fazla tüketildiği durumlarda birtakım yan etkilere ve zararlara yol açabilir. Aşırı tüketilen bozanın zararları arasında; gaz, şişkinlik ve ishal gibi sorunlar yer alabilir. Ayrıca kalori değeri yüksek olan bu besini özellikle hamile ve diyabet hastalığı bulunan kişilerin tüketmeden önce bir doktora başvurması önemlidir.
Bozanın Besin Değeri Nedir?
1 su bardağı boza yaklaşık 300 kalori içerir. Enerjisi ise içerisinde bulunan karbonhidrattan gelmektedir. Karbonhidrat oranı yaklaşık yüzde 85’dir. Ayrıca yüzde 9 protein ve yüzde 6 yağ bulundurur. Boza, içerisinde pek çok vitamin ve mineral bulundurur. Bu özellikleri ile pek çok fayda sağlar. Bozada bulunan vitamin ve mineraller ise; B grubu vitaminleri (B1, B6, B12 vitaminleri), A ve E Vitaminleri ve demir, fosfor ve sodyum minerallerinden zengindir.
Boza Nasıl Yapılır?
Boza yapımında dikkat edilmesi gereken önemli noktalardan biri de kullanılacak ekipmanların hijyen koşullarını karşılamasıdır. Boza fermantasyon işlemi esnasında kirli kaplar ya da ekipmanlar daha fazla mikro üremesine yol açabilir. Boza yapılışı için öncelikle (su bardağı olarak) 7 bardak su, 3 bardak kalın bulgur, 1 bardak pirinç gerekir. Kıvamı için; 6 bardak su, 1,5 bardak toz şeker gereklidir. Maya karşımı için; 1 kaşık toz şeker ve 1 tatlı kaşığı yaş maya ile birlikte 1 bardak ılık süt gerekiyor.