Uyku; bebeklerin ve çocukların fiziki ve psikolojik gelişimi için önemli bir yerdedir. İki yaşına kadar ortalama uyku zamanı on dört saat olurken, iki yaşından sonra beş yaş aralığına kadar ortalama süresi on bir ile on üç saat arasındadır. Okul çağına gelmiş çocukların ise en az ihtiyaç duyduğu uyku 10-11 saattir. Bebeklerde uyku bozuklukları; uykuya geçme sırasında güçlük, uykuyu devam ettirememe, gündüz uykuya dalma ya da devamlı uyuklama olarak meydana gelir.
Bebeklerde uyku bozukluğu, sık görülen bir durumdur. Bu zamandaki uzman başvurularının önemli bir bölümünü oluşturur. Altta oluşabilecek olası bir rahatsızlık korkusu sebebi ile, birincil uyku bozukluğunda ailede genel olarak beklenmekte olandan daha çok kaygı ve stres oluşmaktadır.
Çocukların uykuya olan gereksinimi ve uyku zamanı büyüme evrelerine göre farklılık göstermektedir. Çocuğun yeterli büyüme ve gelişim göstermesi için gece vakitleri düzenli uyku alması gerekmektedir.
Uyku Bozuklukları Nedenleri Nelerdir?
Çocuklarda uykusuzluğun sebepleri içinde; astım, reflü, otizm, geç vakit bslenme, yetersiz beslenme, diş çıkarma, uyku apnesi, hiperaktivite bozukluğu, obezite, aile içinde yaşanan problemler şeklinde sayılabilir.
Uyku problemleri zamanına göre çeşitli şekillerde meydana gelmek ile beraber, genellikle ilk 2 yılda görülür, 5'nci aya kadar geçen zamanda sancı, düzensiz beslenme gibi nedenler ile uyku bölünür; ardından ise yoğunbir biçimde uykuya dalma ve devam ettirme de problemler olur.
Bu ve buna benzer uyku sorunu olan çocuklarda önemli bir neden ya da altta yatan hastalıklar olabilir. Bilhassa uykunun bölünmesi sorunu ya da uykuyu engelleyen ağrılarda daha özenli olunmalıdır. Bu şekilde gerçekleşen olaylarda ebeveynlerin çocuklarının takibini yapması ve kesinlikle bir uzmandan destek almaları gerekmektedir.
Bebeklerde Uyku Hijyeni İçin Neler Yapılmalıdır?
Bebeklerin uyku sorunlarının tedavisinde iki önemli yaklaşım vardır. Bebeğin mümkün olduğu sürece anne-baba gayreti ile kendisini yatıştırıp uykuya dalması ve yeniden uyanma durumunda ağladığında fiziki olarak temastan kaçmasıdır. Bunun ile birlikte uyku zamanındaki rutinler ve masaj uygulaması da uyku sorunlarının düzeltilmesinde uygulanan tekniklerdir. Bebeklerde uyku hijyeni için yapılması gerekenleri şu şekilde sıralayabiliriz;
- Belirli uyku vakti ve uykudan önce rutinler
- Bebek aç karnına uyumamalı
- Emzirmekte olan annelerin kafein içerikli ürünleri tüketmeye devam etmesi
- Sigara kullanılmamalı
- Yatak odasının sessiz ve karanlık şekilde ayarlanması
- Yatak odasının uygun ısıda olması
- Yatak odasında televizyon, bilgisayar gibi teknolojik aletler bulundurulmamalı
- Bebeğe ılık bir banyo yaptırmalı
- Kitap ya da masal okumalı
- Uykuya dalması için ninni söylemeli
- Hafif bir müzik dinletilmeli
- Memede uyuma alışkanlığı kazandırılmamalı
Bebeklerin uyku zamanının biyolojik saat zamanına göre düzenlenmesi gerekir. Bebeğin geç bir vakit yatırılması uyku zamanının daha fazla olacağı anlamı taşımaz ve bebek bu yüzden yorulursa uyku düzeninde bozulma yaşanır, uykuya geçmekte ve uyumakta zorlanır, bir süre sonra da kronikleşen uykusuzluk gelişim gösterir. Bundan dolayı bebeğin yorgunluğundaki semptomlar iyi gözlemlenmelidir. Bebeğin yorulması ancak bu yorgunluk yoğunlaşmadığı an çok önemlidir.