Aniden, şiddetli olarak ortaya çıkan ve şiddeti artan karın ağrısı durumudur. Karın içindeki organlar veya karın duvarı kaynaklı olabilir. İltihabi bir durum, organ delinmesi veya damarlarda tıkanmalar veya organın bir yerde sıkışmasından oluşabilir. Bazen de karın dışı hastalıkların yansıması olarak ortaya çıkar. (Örneğin kalp krizinin mide ağrısı sanılması)
Akut Karın Ağrısı Nedenleri Nelerdir?
- Apendiks İltihabı: Akut Appandisit
- Safra Kesesi İltihabı: Akut Kolesistit
- Safra Kesesi ve Böbrek Taşları
- Bağırsak Tıkanması / Düğümlenmesi: İnce bağırsak / kalın bağırsak
- Pankreas İltihabı: Akut Pankreatit
- Safra Kanalları İltihap, taş ve diğer durumlar
- Periton İltihabı: Peritonit
- Dış Gebelik
- Bağırsak Divertikülleri: Mechel, kolon vs
- Karın Fıtıklar: Boğulma vs
- Ülserler: Mide, on iki (duodenum) parmak bağırsağı kaynaklı.
- Kanserler
- Damarlara Bağlı Hastalıklar: Anevrizma, Tıkanma
- Üreme Sistemi (over torsiyonu, PID) ve Üriner sistem nedenli (piyolonefrit, taş, yetmezlik gibi)
- Ailesel Akdeniz ateşi: FMF.
- Kansızlık: Anemi
Akut Karın Ağrısı Belirtileri Nelerdir?
Ağrı özelliği aniden başlamasıdır. Keskin veya delici bir ağrı olabilir. Delinme veya damar tıkanması nedenliyse çok şiddetlidir. Hatta Tahta karın dediğimiz karın duvarında sertleşme olur. Bazı ağrılarsa yemek sonrası veya uykudan kaldıran tarzda olabilir.
Bazen yavaş yavaş başlar ve en sonunda bir bölgeye lokalize olur. ( McBurney / Murphy gibi) Bulantı ve kusma olabilir.
Delinme olursa şiddeti artar ve ateş oluşabilir.
Ancak şeker hastalarında duyu azalmasından bazen belirti vermeyebilir. Bu çok tehlikelidir.
Akut Karın Ağrısı Başka Hastalıklar İle Karıştırılır Mı?
Başka organların yansımaları olabilir. Kalp ve akciğer hastalıklarının ağrısı karışabilir. Bu gibi durumlarda öncelikle hayati organ hastalıkları ayırt edilmelidir.
Akut Karın Ağrısı Tanısı Nasıl Konur?
Öncelikle hasta iyi sorgulanmalı ve özellikli sorular sorulmalıdır. Sonrası bilgiler iyi analiz edildikten sonra ön tanıya yönelik tetkikler istenilmelidir.
- Kan ve idrar tahlilleri
- Radyolojik Tetkikler: Ultrason, Bilgisayarlı Tomografi
- İdrar Testleri
- Gebelik testi
- Tanısal Laparoskopi
- Ayırıcı tanıda: Kalp ve Akciğer tetkikleri
Akut Karın Ağrısı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Tedavi nedene yönelik olmalıdır. Akut karın ağrılarında tanıdan sonra büyük çoğunluğu ameliyatla tedavi edilebilir.
- Laparoskopik veya açık Appandektomi, kolesistektomi, Ülser perforasyon tamiri
- Fıtıklardaki boğulma giderilmesi ve tamir.
- Dış gebelik sonlandırılması. Over torsiyonu müdahalesi.
- Damarlara yönelik açma veya bypass
- Bazı iltihabi durumlarda hastanede yatış ve ilaçla tedavi
Akut Karın Ağrısında Doktora Gitmek Gerekir Mi?
Basit karın ağrılarında belli bir süre sonrasında rahatlama görülür ancak akut karın ağrılarında yalancı rahatlama anı sonrası daha şiddetlenir. Hasta ne yapacağını bilemez. Örneğin böbrek taşları krizinde o kadar şiddetli olur ki hasta duvarı tırmanmak ister. Ya da bir organ delinmesinde bıçak saplanır gibi bir ağrı olur. Huzursuzluk ne yapacağını bilememe durumu olur ve basit ilaçlar işe yaramaz. B durumda hiç tereddütsüz mutlaka en yakın sağlık kuruluşuna gidilmelidir. Asla ihmal edilmemelidir çünkü çok ağır durumlar ortaya çıkıp ölüm bile olabilir.