Siyatik Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Siyatik vücutta bulunan en büyük sinirin adıdır. Siyatik hastalığı kalça arkasından başlayan ve dizin arkasına kadar uzanan şiddetli bir ağrı ile kendini belli eder. İlk belirtilerden biri olan bel ağrısı kalçada da hissedilir. Ağrılar sinir boyunca yayılma gösterir. Kişiler ağrılarında şiddetlenme görürse bir doktora başvurmalıdır. Postür bozukluğu, hareketsizlik, ağır yük kaldırmak, obezite ve yaşlılık gibi etkenlerin yanı sıra fıtık ya da omurda oluşan hasarlar da siyatik ağrısına yol açabilir.

Siyatik Nedir?

Siyatik insan vücudunda bulunan en uzun ve en kalın sinirdir. Tıpta bilinen ismiyle nervus ischiadicus, bacaktaki motor fonksiyonlarını düzenlemede görevlidir. Kalçadan başlayarak topuğa kadar uzanan siyatik sinirin görevi, bacaklardaki kuvvet ve hareketi sağlayan liflere sinyal göndermektir. Sinir sıkışmasından kaynaklanan ağrılar siyatik olarak adlandırılır. Siyatik ağrı, siyatik sinirin gerilmesi, sıkışması veya zarar görmesi sonucunda meydana gelir.

Siyatik ağrısı çoğunlukla tek taraftan hissedilmeye başlar, belirtiler başlangıçta hafifken giderek şiddetlenir. Siyatik ağrısı, 20-60 yaş aralığında, sporsuz bir yaşam tarzı olan ya da ağır işler yapan kadın ve erkeklerde görülme sıklığı aynıdır.

Siyatik Belirtileri Nelerdir?

Şiddetli ağrılar ile meydana gelen bir hastalıktır.

• Harekete bağlı şiddetlenen ağrı
• İdrar kaçırma
• Ayak parmaklarında hissedilen karıncalanma ve batma
• Bacak bölgesinde halsizlik ve yorgunluk hissi
• İleri seviyede görülen hareket kaybı

Ağrılarda azalma yerine şiddetlenme hisseden kişiler zaman kaybetmeden bir uzmana başvurmalıdır. Durumu ciddileşen kişilerin hissedeceği belirtiler ise şu şekildedir:

• Sırt ağrısı ve bacak ağrılarında aniden şiddetlenme
• Travma kaynaklı şiddetli ağrılar
• Bacaklarda hissizlik ve güçsüzlük
• Mesane ve bağırsakları kontrol edememe

Siyatik Nedenleri Nelerdir?

Siyatik çoğunlukla fıtığa dönüşen bir disk nedeniyle meydana gelir. Omurgadaki kemikler çeşitli sebeplerden siyatik sinirini baskılayabilir. Bu durum 3 grupta toplanan siyatik ağrılarına neden olur. Siyatik belde kalçada dizin arka kısmında ve ayak bölgesinde oluşan ağrılar olarak gruplandırılır. Siyatiğe yol açan farklı sebepler de bulunmaktadır. Siyatik oluşmasının nedenleri şu şekildedir:

Hareketsiz kalmak

Kişilerin gün içinde uzun süre oturması ya da hareketsiz kalması siyatik ağrısına neden olabilir.

Ağır yük kaldırmak

Kişilerin egzersiz yaparken ya da çalışırken dengesiz şekilde yük kaldırması siyatiğe yol açabilir.

Yaş

Yaş ilerledikçe kemik ve kemiği çevreleyen dokularda oluşan zayıflık siyatik ağrısını etkileyen bir diğer faktördür.

Travma

Siyatik ağrısı, sinirin yer aldığı bölgeye alınan darbe ve düşme gibi travmalardan kaynaklanabilir.

Obezite

Obezite olan kişilerde omurgaya aşırı yük binmesi vücudu zorlar, bu durum sonucunda siyatik ağrısı oluşur.

Diyabet

Şeker hastalığı, siyatik sinirlerin daha kolay zarar görmesine neden olur.

Gebelik

Hamilelik döneminde alınan kilolar siyatik sinirler üzerinde baskı oluşturarak ağrı oluşturabilir. Aynı zamanda, hamilelerde salgılanan hormonlar omur çevresinde yer alan bağları genişletebilir bu durum disklerde kayma oluştur ve siyatik ağrı meydana gelir. 

Siyatik Tanısı Nasıl Koyulur? 

Siyatik ağrıları bazı vakalarda müdahale gerektirmeden geçebilir. Fakat uzun süre seyreden ve giderek şiddetlenen ağrı yakınmasıyla gelen hastaların refleksleri fizik muayene kontrol edilir. Doktor kişilerden bazı egzersizler yapmasını ister ve ağrıya eden olan hareketleri belirler. İlk adım olan fizik muayene sonrasında bazı tetkiklere de başvurulur. Hastalığın nedeni genellikle MR ve bilgisayarlı tomografi görüntüleme yöntemleri ile anlaşılır.

Siyatik Tedavisi Nasıldır?

Siyatik ağrısı her kişide aynı şiddette gerçekleşmez. Ağrının şiddeti tedavi sürecini yönlendirir. Bazı hafif vakalarda ağrı kesici ve antienflamatuar ilaçları yeterli olurken, ciddileşen siyatik vakalarında epidrural steroid enjeksiyonu gerekebilmektedir. Fizik tedavi siyatik hastalığının tedavisinde kullanılan yöntemler arasında yer alır. Fizyoterapistler eşliğinde gerçekleşen egzersizler (siyatik egzersizler), duruşu düzeltmeye ve kasları güçlendirmeye yardımcı olur. Cerrahi operasyon yöntemi hastalığın ilerlediği durumlarda uygulanır.

Mesane ve bağırsaklarda kontrol kaybı, bacak kaslarında zayıflık, nörolojik bozukluklar gibi belirtilerin görüldüğü ve cerrahi olmayan tedavi yöntemleriyle sonuç alınamayan durumlarda cerrahi operasyon ile fıtıklaşan kısım çıkarılarak sinir üzerindeki baskı yok edilir.

Siyatik tedavisinde uygulanabilecek diğer yöntemler:

• Yoga, pilates benzeri egzersizler siyatik tedavisi için yararlı olacaktır. Esneme hareketi içeren egzersizler hastayı rahatlatır, sinir kökündeki sıkışmaları azaltır. Düzenli egzersiz yapan kişilerde salgılanan endorfin ağrılara iyi gelir.
• Uzun süre oturmak, ağır yük kaldırmak gibi ağrıya neden olabilecek aktivitelerden kaçınmak siyatik ağrılarını azaltacaktır.
• Sıcak kompres uygulaması, ağrı hissedilen bölgeye uygulandığında rahatlama sağlar. Bu uygulama deride yanıklara sebep olabileceği için dikkatli olunmalıdır.
• Akupunktur da tedavi için önerilen alternatif yöntemler arasında yer alır.