İnsanlar, yaşantıları boyunca pek çok sağlık sorunları ile karşılaşabilir. Hormonlarda yaşanabilecek olan bazı problemler ile birlikte farklı sağlık sorunları ortaya çıkabilir. Vücut için önemli hormonlardan biri olan parathormon, PTH ya da paratiroid hormon olarak da adlandırılır. Parathormon, kan ve vücut sıvısında bulunan kalsiyum ve fosfor dengesinin düzenlenmesinde rol almaktadır. Ayrıca, kalsiyumun kemiklerden kana iletilmesini sağlamaktadır.
Vücudun sürdürdüğü pek çok işlevde görev alan ve önemli bir yeri bulunan bu hormon, sindirilmiş besinlerin içerisinde bulunan kalsiyum iyonlarının kana emilimini de sağlamaktadır. Ayrıca, böbreklerdeki fosfor dengesini koruyarak kandaki fosfor miktarının artmasını sağlar.
Parathormon Görevi Nedir?
Vücut için hayati önem taşıyan hormonlardan biridir. Vücuda birçok farklı görevi ve faydası bulunan ayrıca, C hücreleri adı verilen hücreler aracılığı ile sentezlenen ve salgılanan bir hormon olarak da bilinmektedir. Parathormon görevi şu şekilde sıralanabilir:
- Kalsiyumun kemiklerden kana iletilmesini sağlar
- Kan ve vücut sıvılarında bulunan fosfor ve kalsiyum dengesini düzenler
- Kalsiyum seviyesinde azalma olması ile birlikte bu hormon ortaya çıkar ve kalsiyum seviyesini artırır.
- Kalsiyum miktarının fazla ya da normal olması durumlarında PTH salınımı azalır
- Kalsiyum seviyesini düzenleyerek kemik, kalp ve böbrek sağlığını korur
Parathormon Yüksekliği Belirtileri
İnsan sağlığı ve vücut bakımından çok fazla önem taşıyan bu hormon yukarıda verilen maddelerde görüldüğü gibi bazı dönemlerde ve durumlarda yükselebilir. Bu hormonun yükselmesi durumunda kişide birtakım sağlık problemleri ve rahatsızlıklar görülebilir. Maddeler halinde sıralamak gerekirse parathormon yüksekliği belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
- Eklemlerin ve kasların şiddetli ağrıması
- Sırt ağrısı ve mide yanması
- Yorgunluk ve halsizlik
- Depresyon ve psikolojik sorunlar
- Yeme problemleri (iştahsızlık)
- Bulantı ve kusma
- Böbrek taşı ağrıları
- Deri kaşıntısı
- Çok fazla su içme ve sık idrara çıkma
- Pankreas iltihaplanması
- Sürekli uyku halinde olma
- Kemik kisti
- Kalp ritim bozukluğu
- Yürüme ve denge bozuklukları
Parathormon Yüksekliği Nedenleri
Bazı durumlar bu hormonun yükselmesine ve vücutta birtakım sorunlara neden olabilmektedir. Bazı durumlarda ise bu hormon yükselerek vücutta eksik olan durumları dengelemektedir. Parathormon yüksekliği nedenleri şu şekildedir:
- Böbrek yetmezliği ve böbrek hastalıkları
- Kalsiyum eksikliği
- Magnezyum eksikliği
- Paratiroid bezi problemleri (büyüme ve tümör durumları)
- D vitamini eksikliği veya vücutta olması gerekenden çok daha fazla D vitamini bulunması
- Fosforlu besinlerin tüketimi
- Hamilelik dönemi
- Vücutta bulunan kalsiyumun fazla olması
- Kandaki düşük kalsiyum oranı
- Vücuttaki fosfor oranının artması
- Böbreklerde görülen ciddi sağlık sorunları
- Bireyde bazı ciddi bulaşıcı hastalıkların bulunması
- Ağır egzersizler yapmak ve kaslara zarar vermek
Parathormon Yüksekliği Tedavisi
Bu durum hiperparatiroidi olarak da bilinmektedir. Paratiroid hormonunun bir nedene bağlı olarak daha çok salgılanması sonucunda meydana gelen ciddi bir durumdur. Yüksekliğin üç farklı türü bulunmaktadır. Bunlar; primer, sekonder ve tersiyer hiperparatiroidi olarak bilinmektedir.
Bu durumda primer hiperparatiroidinin tedavisinde en etkili yöntem cerrahi müdahale olarak görülmektedir. Sekonder hiperparatiroidi ve tersiyer hiperparatiroidinde ise cerrahi müdahalenin yanında ameliyatsız tedavi yöntemleri de bulunmaktadır. Pek çok kişi cerrahi müdahale istememektedir. Bu gibi durumlarda ameliyatsız yöntem olan etanol ablasyon ile tedavi seçeneği söz konusu olabilir.
Cerrahi müdahalede iyileşme daha hızlı olurken hasta aynı gün içerisinde taburcu olabilmektedir. Cerrahi operasyonların başarılı ve olumlu sonuçlar doğurabilmesi için bazı durumlar gereklidir. İlk olarak bu hastalığın laboratuvar ortamlarda incelenip netleştirilmesi gerekmektedir. Daha sonra görüntüleme uygulamaları ile sorunun kaynağı belirlenmeli ve ameliyat uzman bir cerrah tarafından yapılmalıdır.
Parathormon Yükselince Ne Olur?
Bu hormonun yükselmesi durumunda kanda bulunan kalsiyum seviyesi artar. Kalsiyum seviyesi ile birlikte yükselmesi durumunda kemik erimesi veya zayıflama gibi sorunlar ortaya çıkabilir. Ayrıca kalsiyumun artması durumunda böbreklerde birikebilir, kum ve taş oluşmasına neden olabilir.
Bu hormonda yaşanan yükselme durumu kişide denge ve yürüme bozukluklarına yol açabilir. Kişi sürekli su içme ihtiyacında bulunabilir ve bu duruma bağlı olarak çok sık tuvalete çıkma problemi ile karşılaşabilir. Özetlenecek olursa yükselme durumu, kişinin genel vücut sağlığı bakımından olumsuz etkilere yol açmaktadır.
Parathormon Düşünce Ne Olur?
Bu hormonun seviyesinde azalma ve düşme olması durumunda kan kalsiyum seviyesinde de azalma olur. Bu duruma bağlı olarak kişide birtakım rahatsızlıklar ve belirtiler ortaya çıkar.
Bu belirtiler; bireyin parmak uçlarında ve ağız etrafında karıncalanmalar ve uyuşmalar ortaya çıkar, şiddetli kas ve eklem ağrıları oluşur, elde kasılmalar görülebilir. Kalsiyum miktarının azalması durumunda nefes borusunda kasılma durumu ortaya çıkabilir ve bu durum hayati önem taşımaktadır.
Parathormon Düşüklüğü Belirtileri
Hormon düşüklüğünü yaşayan kişilerin vücudunda pek çok belirti durumları meydana gelebilir. Parathormon düşüklüğü belirtileri şu şekildedir:
- Kaslarda ağrı, kasılma ve kramplar
- Ağız çevresinde karıncalanmalar
- Ayak ve ellerde uyuşma ve karıncalanma durumları
- Ellerin kasılması
- Nefes borusunda ve bronşlarda kasılma durumları
Parathormon Düşüklüğü Nedenleri
Vücuttaki kalsiyum miktarını dengeleyen ve düzenleyen bu hormon bazı nedenlere bağlı olarak düşebilir. Parathormon düşüklüğü nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
- Kanser çeşitleri
- Vücutta çok fazla kalsiyum birikmesi sonucu
- Radyasyon etkisi altında kalan paratiroid bezleri
- Vitaminlerde ve minerallerde oluşan dengesizlik durumu
- Ameliyat sırasında paratiroid bezlerinin zarar görmesi
Parathormon Düşüklüğü Tedavisi
Kişinin kendisinde veya çevresindeki bireylerde yukarıda verilen belirtiler görülüyorsa vakit kaybetmeden bir uzman tarafından muayene edilmelidir. Doktor tarafından yapılan muayene sırasında kişiye durumla ilgili sorular sorulabilir. Doktor, gerekli gördüğü tetkiklerin yapılmasını isteyebilir. Sonraki aşamada ise bu durumun altında yatan nedene bağlı olarak kişiye tedavi uygulanmaktadır.