Niktofobi Nedir?

Niktofobi, insanlar arasında en yaygın görülen fobidir. Fobiler, özellikle spesifik fobiler, bir tür kaygı bozukluğudur. Belirli bir durum, nesne veya faaliyetten duyulan kalıcı bir korkudur ve genellikle kontrol edilemez ve irrasyoneldir. Bu fobiler genellikle onları yaşayan kişiyi bunaltabilir ve kişinin bu irrasyonel korkulardan kaçınmak için aşırı uçlara gitmesine neden olabilir. Bu korkularla kişi yüzleşirse panik atak ortaya çıkabilir. Bu ataklar genellikle birkaç dakika sürebilen ani ve yoğun korkulardır. Tedavi edilmediği takdirde panik ataklar ve fobiler yaşam kalitesini etkileyebilir.

Karanlıkta kalma korkusu, (niktofobi) bazen skotofobi veya ligofobi olarak adlandırılır. Nyctophobia'nın kendisi Yunanca gece kelimesinden türemiştir. Adından da anlaşılacağı gibi, niktofobi yaşayanlar karanlıktan korkarlar. Özellikle çocuklarda yaygın bir fobidir. Çocukların %45 kadarı fobi yaşar ve niktofobi, özellikle 6 ila 12 yaş arasındaki çocuklarda en yaygın olanlardan biridir. Pek çok çocuk niktofobiyi aşar, ancak bazıları geçmez. 

Nyctophobia, karanlıktan korkmaktan daha fazlasıdır. Nyctophobia, görsel bir neden olmaksızın karanlıkta duyulabilen seslerle daha da kötüleşebilir. Nyctophobia'nın şiddeti değişebilir. Bazı çocuklar karanlıktan o kadar korkarlar ki karanlıkta yatmak istemezler veya ebeveynlerinden yanlarında kalmalarını isterler. Bazı çocuklar karanlıkta gizlenen şeylerden korkabilir.

Niktofobi Belirtileri Nelerdir?

Fobiler çocuklukta ve yetişkinlikte ortaya çıkabilir, ancak çoğunlukla 15 ila 20 yaşları arasında görülür. Pek çok fobi bilinmektedir. Yapılan araştırmalara göre dünya üzerinde yaklaşık 19 milyon kişi, hafif ila şiddetli arasında değişen bir veya daha fazla fobi yaşamaktadır. Fobiler, bakteri korkusundan insan, hayvan, yükseklik, uçma, araba ve daha fazlasından korkmaya kadar değişebilir. İnsanlar arasında yaygın bir fobi, niktofobidir.  

Niktofobisi olan bir kişi karanlık yerlere girerken, yatarken, güneş batarken, karanlığı düşünürken veya gece sahneleri olan bir dizi ya da film izlerken aşırı kaygı yaşayabilir. Bir kişi ayrıca aşırı terleme, korku, panik ataklar, yoğun duygular, nefes darlığı, artmış kalp hızı, kardiyak olmayan göğüs ağrısı veya kalp çarpıntısı yaşayabilir. Diğer Nyctophobia semptomları şu şekildedir;

• Yutma güçlüğü
• Baş dönmesi
• Baş ağrısı 
• Mide bulantısı
• Kusma

Niktofobi Nedenleri Nelerdir?

Karanlık fobisi her yaştan insanı etkileyebilir, ancak yaygın olarak çocuklarda görülür. Karanlıkta travmatik deneyimler yaşayan kişiler, niktofobi geliştirmeye daha yatkındır. Örneğin, başka bir kişi karanlıkta birine fiziksel olarak zarar verdiyse, karanlığı o anı ile ilişkilendirebilir.

Niktofobi, travmatik bir deneyimin sonucu olduğunda, genellikle travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) ile ilişkilidir. Niktofobinin diğer yaygın nedeniyse, bir korku filmi izledikten veya üzücü bir hikaye duyduktan sonra ortaya çıkar. 

Aşağıdakiler de dahil olmak üzere belirli bir rahatsızlığı bulunan kişilerde niktofobi geliştirme riski artabilir;

• Depresyon
• Madde bağımlılığı bozukluğu
• Yaygın anksiyete bozukluğu
• Obsesif kompulsif bozukluk
• Zihinsel sağlık sorunları 
• Panik bozuklukları veya atakları 
• Fobilerin aile öyküsü

Niktofobi Tedavisi 

Nyctophobia, doktorlar ve terapistler aracılığıyla tedavi edilebilir. Niktofobi; uykusuzluğa neden olabilir. Panik atak ve depresyon ilgili doktor tarafından reçete edilebilecek ilaçlar ile tedavi edilebilir. Niktofobiye travmatik bir deneyim neden oluyorsa, doktor bir terapist veya danışmana başvurmanız önerebilir. Terapistin aşağıdakiler de dahil olmak üzere belirli tedavi planları şu şekildedir; 

• Bilişsel davranışçı terapi 
• Maruziyet terapisi
• Psikoterapi
• Farkındalık egzersizleri

Bunlar ile birlikte olumlu düşünceler ile bu fobinin ilerlemesini engeller. Fobiye verilen tepki değişebilir. Örneğin, karanlığın zararlı olmadığını düşünebilir ve kendinize güvenebilirsiniz. 

Ebeveynler Nasıl Yardımcı Olabilir?

Fobileri olan çocuklar için bir tedavi planı olmalıdır. Öncelikle ebeveynler çocuklarının fobisi ile yüzleşmelerini sağlamalıdır. Bu tedavinin işe yaraması için ebeveynlerin çocuklarını korkularıyla yüz yüze getirmeleri önerilir. Ancak burada uzman desteği de önemlidir. Uzman ve anne-babanın bu süreçte iş birliği yapması gerekir.

Bu tedaviyi etkili kılmak için, çocuğunuz birlikte derin nefes almalı ve olumlu olumlamaları tekrarlama gibi baş etme yöntemlerini uygulamanız önemlidir. Bu olumlamalar, "Ben cesurum, ben güvendeyim" gibi cümleler olabilir. Çocuğunuz derin nefes alıştırması yaparken şu adımları izlemesini sağlamalısınız;

• Yavaş ve derin bir şekilde burundan nefes alın.
• Nefes alırken karnınızın hava ile dolduğunu hissedin. 
• Nefesini tut ve yavaşça beşe kadar say.
• Sanki bir mumu üfler gibi yavaşça nefes vermek için ağzınızı kullanın. 
• Nefes verirken tekrar beşe kadar sayın.

Ebeveynlerin niktofobi yaşayan çocuklarına yardım etmesinin bir başka yolu da gece ışıklarını kullanmak veya koridor ışığı açıkken kapıyı açık bırakmaktır. Bu, niktofobisi olan yetişkinlere bile yardımcı olabilir.