Hemen hemen hepimiz hayatta mutlu olmanın yollarını aramaktayız. Mutluluk hormonu, halk arasında bir tek hormon olarak bilinse de aslında mutluluğu etkisi altına alan 4 farklı hormon çeşidi vardır. Bu hormonlar; serotonin, endorfin, dopamin ve oksitosin hormonları olarak adlandırılır. Ruh halinden uyku düzenine, beslenme düzeninden, sindirim ve bağışıklık sistemine kadar birçok sağlık ve mutluluk göstergesi serotonin hormonu ile ilişkilidir. Mutlu olmak için dış uyaranlar kadar bedenimizdeki hormonları da oldukça etkilidir. Stres ve anksiyete gibi mutluluğa engel olan sorunlar da mutluluk hormonlarının yeteri kadar salgılanmaması ile direkt bağlantılıdır. Mutluluk hormonu tüm bu fonksiyonlar ile birlikte bütün yaşamımızı önemli ölçüde etkiler.
Mutluluk hormonu endorfin beynin ödüllendirme mekanizması ile direkt bağlantılıdır. Beden tarafından salgılanmakta olan ve türlü işlevlere sahip kimyasallar hormon olarak adlandırılmaktadır. Vücutta olan hormonların her biri hem organlar için hem de sağlıklı bir hayat için önemlidir. Mutluluk hormonu bütün bu fonksiyonlar ile birlikte, ruh halini, hayata bakış açısını ve duyguları önemli oranda etkiler. Bundan dolayı beslenme, stresten uzak durmak, düzenli uyku hormonun artmasında oldukça önemli bir yere sahiptir.
Mutluluğu Etkileyen Kaç Çeşit Hormon Vardır?
Mutluluk hormonu, tek bir hormon gibi algılansa da mutluluğu etkileyen 4 çeşit hormon türü vardır. İnsan hayatında büyük ölçüde önemli yer tutan mutluluk hormonlarını şu şekilde sıralayabiliriz;
Endorfin: Mutluluk hormonlarından biri olan endorfin, beyindeki ödüllendirme fonksiyonu ile direkt bağlantılıdır. Endorfin hormonu genellikle yemek yeme, içecek içme ya da egzersiz uygulama gibi ödüllendiren işlevlerin ardından kanda salgılanmaktadır. Bedenin olağan ağrı kesicisi olarak kabul edilmektedir ve herhangi bir ağrı durumu ya da hastalık sonrasında kendini belli eder.
Serotonin: Mutluluk hormonu olarak da adlandırılan bu hormon, endorfin ile sürekli olarak karıştırılmaktadır. Nedeni ise her iki hormon da enerji ve mutluluk seviyesi üzerinde direkt etki gösterir. Serotonin yalnızca ruh halini düzenlemek için çalışmaz, rahat uykuya, besinlerin kolay sindirilmesine katkı sağlar.
Dopamin: Bu hormon kişiye zevk veren duyguları, hafızayı, öğrenme seviyesini ve bedendeki diğer motor sistemler ile alakalı ilgili hormon olarak karşımıza çıkar. "Sağlıklı hissetme" hormonu olarak da bilinmekte olan dopamin hormonu, ruh halini birden arttırarak hızlıca mutlu hissettirmeye katkı sağlar.
Oksitosin: Oksitosin hormonu "aşk hormonu" olarak da adlandırılır. Bu hormon, doğum anından itibaren aile-çocuk arasında kuvvetli bir bağ kurmada etkilidir ve bunun ile birlikte sarılma ya da öpüşme sırasında da salgılanıp bir ilişki içinde güven ve sevginin çoğalmasına destek olur.
Mutluluk Hormonu Nasıl Artırılır?
Mutluluk hormonun salgılanması bilhassa da akşam vakitlerinde çok daha fazla gerçekleşir. Beynin herhangi bir efor göstermesi durumunda da artar. Hem beyni hem de bedeni harekete geçiren özelliği olan sahip spor aktivitelerinde, koşu yapma ve yüzme faaliyetler mutluluk hormonunun salgılanmasında etkilidir. Doğal yöntemler ile mutluluk hormonlarını arttırmanın yollarını şu şekilde sıralayabiliriz;
Dışarı çıkmak: Dışarı çıkmak bol miktarda oksijen almak ve güneş ışığından faydalanmak olduça etkilidir. Yapılan araştırmalara göre güneş ışığından faydalanmak bedendeki serotonin ve endorfin hormonlarının çoğalmasına yol açar. Bundan dolayı, her gün düzenli olarak yürüyüş yapmak etkili olabilir.
Egzersiz yapmak: Egzersiz insan sağlığı için fiziki yararların yanı sıra ruh hali üzerinde de oldukça yararlıdır. Düzenli bir biçimde egzersiz yapmak bedendeki hormon seviyelerini çoğaltır. Bundan dolayı, egzersiz yapmak mutluluk hormonlarını artırmak için iyi bir tercih olabilir.
Gülmek: Kahkaha atmak hormon seviyesinin artmasında oldukça etkilidir ancak kahkaha atmak devam eden sağlık problemlerini tam anlamı ile iyi yapmaz. Fakat her an iyi düşünmeye kitlenmek ve durumların komik tarafını görmeye çalışmak daha çok gülmek, hormon seviyelerini çoğaltır.
Yemek yapmak: Lezzeti yerinde bir şeyler tüketmenin vermiş olduğu keyif, bedendeki mutluluk hormonlarının salgılanmasını artırır. Bunun ile birlikte, sevilen biri ile beraber hazırlanan yemeği tüketmek hormonların çoğalması için önemlidir.
Müzik dinlemek: Müzik dinlemek veya müzik ile uğraşmak, mutluluk hormonlarının artmasında oldukça etkilidir. Bilhassa enstrümantal müzikler dinlemek, beyni dinlendirir ve salgılanmakta olan dopamin seviyesini çoğaltır. Bunun ile birlikte sevilen bir müzik çeşidini dinlemek ruh haline oldukça faydalıdır.
Sağlıklı uyku: Yeteri miktarda kaliteli uyku, sağlığı olumlu yönde etkiler. Bilhassa, yeteri miktarda uyku alınmadığı zaman bedende dopamin hormonunun dengesiz olmasına neden olabilir. Bundan dolayı, ruh hali ve fiziksel sağlık olumsuz etkilenmektedir. Mutluluk hormonunun dengelenmesi için günde 7-8 saat uyku uyunması gerekir.
Stresten olabildiğince uzak durmak: Belirli zamanlarda az da olsa stres yaşamak olağandır. Fakat devamlı stresli olmak bedenin ürettiği hormon seviyelerini düşürmektedir. Bu durum genellikle ruh halini ve beden sağlığını kötü yönde etkiler. Endorfin miktarının artması için olabildiğince stresten uzak durmak gerekir.
Duş almak: Mutluluk hormonlarının çoğalmasını sağlayan diğer yöntemlerden biri de ılık bir duş almaktır. Rahatlatan ve güzel kokulu bir sabun ile bütün bedene masaj uygulamak faydalıdır.
Mutluluk Hormonunu Arttıran Besinler Nelerdir?
Serotonin mutluluk hormonlarından biridir. Bu hormonun üretimi beden tarafından gerçekleştirilir ve üretimine destek olan besinlerde de kullanılmaktadır. Serotonin hormonunu sağlamakta olan madde, amino asit olan triptofan olarak bilinmektedir. Bundan dolayı triptofan açısından zengin besinlerin de tüketilmesi önerilmektedir. Triptofan bakımından zengin gıdalar; hindi ve kırmızı et, yumurta, süt, peynir gibi ürünlerdir. Bunlar ile birlikte; soya fasülyesi, ceviz gibi kuruyemişler de tüketilebilir. Mutluluk hormonunu artıran besinleri detaylı olarak şu şekilde sıralayabiliriz;
Yumurta: Serotonin hormonunu içeren besinlerden en önemlisi yumurtadır. Yumurta içinde zengin miktarda protein bulunmaktadır ve oldukça faydalıdır. İçeriğindeki zengin protein, triptofanın kan seviyesini önemli oranda çoğaltır.
Peynir: Mutluluk hormonu sağlayan gıdalar içinde önemli olan diğer besinlerden biri ise peynirdir. İçeriğinde bulunan zengin çinko, fosfor ve kalsiyum, mutluluk hormonunun bedendeki seviyesini yükseltir.
Ananas: Mutluluk hormonu salgılanmasında etkili bir meyvedir. Bu meyve mutluluk hormonu düzeyini çoğaltma açısından kuvvetli bir gıda desteği sağlar. Ananas içeriğinde bulunan C vitamini sayesinde bağışıklık sistemini kuvvetlendirir, bedeni olası rahatsızlıklara karşı korumaktadır.
Domates: Sebze ve meyvelerden daha düşük dopamin salgılamaktadır fakat domates, sebzelerin içinde en fazla düzeydedir. Domates likopenin ana besin kaynağı olarak biLikopen, kalp sağlığını korur, bağışıklık sistemini güçlendirir.
Ceviz: Serotonin içeren gıdalar arasında bulunur. Fındık ve öteki yağlı tohumlar, mutluluk hormonu için gerekli besinler arasındadır. Düzenli ceviz tüketimi içeriğindeki vitamin ve mineral seviyeleri sayesinde kanser hastalığı, kalp rahatsızlığı ve solunum sorunları tehlikesini azaltmaktadır.