Mide şişkinliği genellikle yemek sonrası çok fazla gaz üretimi ya da sindirim sistemi kaslarında yaşanan hareket bozukluğu nedeniyle ortaya çıkan bir durumdur. Erkeklere oranla kadınlarda daha sık görülürken, yaşam kalitesini de olumsuz yönde etkileyebilen bir rahatsızlıktır. Belirtileri arasında karın bölgesinde gözle görülür bir şişkinlik yer alırken, tedavisi altta yatan nedenlere bağlı olarak yapılabilir.
Şişkinlik genellikle bir sindirim sistemi sorunudur, ancak bu duruma hormonlar ve stres gibi faktörler de yol açabilir. Bunların yanı sıra bazı durumlarda altta yatan neden bir hastalık da olabilir.
Mide Şişkinliği Neden Olur?
Şişkinlik, sindirim sisteminin hava veya gaz ile dolması sonucu ortaya çıkar. Bazı kişilerde besinlere karşı olan hassasiyet sonucu görülebilir. Mide şişkinliği, ağrılara ve rahatsızlığa neden olur. Bunların yanı sıra şişkinlik nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
- Yiyecek ile birlikte yutulan hava, şişkinliğe yol açabilir. Besinleri hızlı tüketmek midede aşırı hava birikimine neden olabilir.
- İçeriğinde yüksek miktarda lif barındıran besinler sindirim sisteminde yüksek oranlarda gaz üretilmesine yol açtığından şişkinliğe neden olur.
- Besin alerjileri ve intoleransları bir şişkinlik sebebidir. Sindirim sisteminin tahammülsüz olduğu besinler tüketildiğinde çok fazla gaz üretimi nedeniyle şişkinlik ve farklı belirtiler ortaya çıkabilir.
- Çok az hareket etme ve hareketsiz yaşam tarzı, şişkinliklere yol açabilir.
- Stres gibi etkili faktörler de şişkinliği önemli nedenlerinden biridir. Sindirim sisteminde yer alan organlarda yaşanan işlevsel bozukluklar şişkinliğe yol açabilir.
Bunların yanı sıra mide şişkinliğine neden olan bazı besinler bulunmaktadır. Bu besinler şu şekildedir:
- Gazlı ve fermente içeceklerin tüketimi sırasında aşırı hava yutulması olabilir ve bu durum da midede şişkinliğe neden olabilir.
- Fasulye, nohut ve mercimek gibi baklagiller ile bazı tam tahıllı gıdalar midede aşırı gaza sebep olduğu için şişkinlik görülebilir.
- Yağlı besinler, sindirimi ve midenin boşalmasını yavaşlatabilir. Bu durum bazı kişilerde şişkinliğe neden olabilir.
- Sarımsak ve soğan gibi besinler de gaz üretimi sağladığı için midede şişliğe neden olabilir.
- Bazı besinlerin sindirimi zor olduğundan bu gibi durumlar yaşanabilir. Sindirimi zor olan besinler arasında brokoli ve lahana gibi gıdalar yer alabilir.
- Süt ve süt ürünleri, içeriğinde laktoz barındırdığı için şişkinlik hissine ve gaz üretimine yol açabilir.
- Portakal, kayısı ve elma gibi besinler, içeriğinde yüksek oranda lif bulunduran gıdalar şişkinlik yapabilir.
Bunların yanında mide şişkinliğine neden olabilecek bazı hastalıklar da bulunmaktadır. Sindirim sistemi hastalıkları arasında;
Çölyak, huzursuz bağırsak sendromu, kabızlık, ülser, safra kesesi hastalıkları, mide ve bağırsak kanseri ve gastrit gibi hastalıklar da şişkinliğe neden olabilir.
Mide Şişkinliğine Ne İyi Gelir?
Mide şişkinliğine iyi gelen ve midede gaz oluşumunu engelleyen yollardan biri de özellikle yeme esnasında yutulan hava miktarının azaltılmasıdır. Bunun için yapılması gereken en önemli yöntem yemek yeme sırasında yavaş hareket etmek, yemeklerin yavaş yenmesi ve ağızda uzun süre çiğnenmesi önerilir. Yiyeceklerin tüketilmesi sırasında konuşmak yutulan hava oranını artıracağı için yemek esnasında konuşmamak önemlidir.
Ağrıların ve şişkinliğin en önemli nedenlerinden biri de stres faktörü olduğu için uzun süre strese maruz kalma sonucu gastrit, ülser ve spazm gibi sorunların görülme ihtimali daha fazladır. Strese neden olabilecek etkenlerden kaçınmak ve uzak durmak bu gibi sorunların görülmesini azaltır ve midede şişkinliğe iyi gelen faktörler arasındadır. Ayrıca kişi kendi bu gibi durumlarla baş edemiyorsa profesyonel bir destek almalıdır.
Mide Şişkinliği Önlenebilir mi?
Mide şişkinliğini önlemenin ve bu durumdan kaçınmanın bazı yolları bulunmaktadır. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:
- Gaz oluşumuna neden olan besinlerden kaçınmak
- Sakız çiğnemekten kaçınmak
- Sıvı veya gazlı içecekleri pipet yardımıyla tüketmek
- Gazlı içecek tüketimini sınırlandırmak
- Yavaş yemek
- Sigarayı bırakmak ve kullanmamak
- Alkolden kaçınmak
- Gaz sorununa neden oluyorsa süt ve süt ürünlerinden kaçınmak
Mide Şişkinliği Nasıl Teşhis Edilir?
Mide şişkinliği, genellikle uzman doktor tarafından yapılan fiziki muayene ile teşhis edilebilir. Doktor, hastaya belirtileri hakkında birtakım sorular yöneltir. Bu sorular şişkinliğin ara sıra mı yoksa her zaman mı ortaya çıktığını belirlemek içindir. Geçici şişkinlik genellikle ciddi bir sorun yaratmaz.
Ancak bazı durumlarda rahatsızlığın altında farklı etkenler ve nedenler vardır. Ayrıca altta yatan farklı bir hastalık durumunun olup olmadığını belirlemek için birtakım testler istenebilir. Mide şişkinliği tanısı için röntgen ya da ultrason ile görüntüleme yapılabilir. Tam bir sonuca ulaşılamadığı durumlarda uzman endoskopi ve Kolonoskopi yöntemlerinden faydalanabilir.
Mide Şişkinliği Tedavisi
Diğer bütün hastalık ve rahatsızlıklarda olduğu gibi mide şişkinliği tedavisi de altta yatan nedenlere bağlı olarak yapılmaktadır. Şişkinliğin nedeninin belirlemek için uzman doktor tarafından farklı yöntemler kullanılır. Teşhis sonucu altta yatan sebebe bağlı olarak uzman doktor tarafından ilaç tedavisi uygulanabilir.
Hastaya probiyotik kullanması önerilebilir. Yaşam tarzında ve yeme alışkanlığından birtakım değişikliklere ve düzenlemeye gidilebilir. Tuvalet alışkanlığının kazanılması için su tüketiminin artırılması önerilebilir. Ayrıca kişilere egzersiz, spor, yürüyüş ve yüzme gibi fiziksel aktiviteler yapmaları da önerilebilir.