Kumar Bağımlılığı; daha fazla kazanç sağlama umuduyla her hangi bir şeyi gözden çıkarma, riske atma eylemine denir. Kumar bağımlılığı, işlevsellikte bozulmaya neden olmaktadır. Kumar bağımlısı olan kişi kendine zarar vermekle birlikte ailesine ve çevresine de zarar verir. Büyük maddi kayıplara neden olan kumar bağımlılığı aile kurumunu parçalayabilmektedir. Kumar bağımlılığı tedavisi patolojik vakalarda sıklıkla madde bağımlılığı tedavisi yöntemi kullanılmaktadır. Bu bireyler madde bağımlılığı tedavi bölümlerine yönlendirilmelidir. Kişiye göre uygulanan tedavi yöntemiyle yüksek oranda başarı elde edilebilmektedir.
Kumar Bağımlılığı Nedir?
Kumar bağımlılığı, fonksiyonel olarak bozulmaya neden olan ve sürekli bir şekilde kumar oynama davranışına denir. Kumar bağımlılığı hem kişiye hem ailesine, hem de çevresine zarar verir. Ciddi maddi hasarlara sebebiyet vermesi ile birlikte ailelerin parçalanmasına neden olur. Kumar bağımlılığı gelişen teknoloji ile birlikte maalesef artış göstermiştir. Kumar bağımlılığı, ahlaki zayıflık veya irade eksikliği değildir.
Kumar bağımlılığı %3 oranında görülür. Her gelir grubunda görülebilir. 40-50 yaş arasında erkeklerde daha sıktır. Gençler arasında da giderek yaygınlaşmaktadır.
Kumar Bağımlılığı Nasıl Oluşur?
Kumar bağımlılığı genellikle heves ile başlamaktadır. Fakat bu heves zamanla yerini daha çok kazanma hırsına bırakmakta ve kişiyi kumar oynamaya bağımlı hale getirmektedir.
Aşağıdaki maddelerden 5 tanesi ya da daha fazlasının bulunması ile sürekli ve yineleyen uygunsuz kumar oynama davranışı kumar bağımlılığı rahatsızlığı tanısına yatkın olunduğunu göstermektedir. Fakat tanıyı koymak için kişiyle ilgili uzmanların görüşmesi gerekmektedir.
- Kumar oynama üzerine aşırı kafa yormak (geçmişteki kumar tecrübelerini yeniden yaşamak, bir sonraki oyunu tasarlamak ya da engellemeye çalışmak)
- İstediği heyecanı tatmin için giderek artan miktarlarda para ile kumar oynama ihtiyacı duymak.
- Başarısızlıkla sonuçlanan; kumar oynamayı azaltma, kontrol altına alma ya da bırakma girişimleri
- Kumar oynamayı azaltma ya da bırakma girişimleri sırasında huzursuz hissetmek
- Sorunlardan kaçmak ya da mutsuz ve keyifsiz bir duygu durumdan, çaresizlik, suçluluk, kaygı veya depresyondan kurtulmak için kumar oynamak
- Parayla kumar oynayıp kaybetmesinin ardından başka bir gün kaybettiklerini yerine koymak için geri gelmek (kaybettiklerini kovalamak)
- Oynadığı kumar miktarı hakkında aile üyelerine, terapistine ya da başkalarına yalan söylemek
- Kumar bağımlılığı olan kişiler kumar oynamak için para sağlamak üzere sahtekarlık, dolandırıcılık, hırsızlık gibi yasadışı eylemlerde bulunmak
- Kumar bağımlılığı olan kişiler kumar yüzünden önemli bir ilişkisini, işini, eğitimi ya da mesleği ile ilgili fırsatları tehlikeye atmak ya da kaybetmek
- Kumar nedeniyle içine düştüğü maddi sorunlardan kurtulmak için başkalarına güvenmek
Bir maddenin veya davranışın bağımlılık yapma özelliği o maddenin kişide ne kadar hızlı ve yüksek oranda dopamin salgılattığı ile ilişkilidir. Bu anlamda son yıllarda internet aracılığı ile oynanan bahislerin yaygınlığı artmaktadır. Yapılan bahislerin 1-2 dakika içinde sonucunun alınması daha hızlı ve fazla hazza yol açmaktadır. Bu nedenle özellikle üniversite gençleri ve yüksek eğitimli kişiler bu alanda yalancı bir kendine güvene de kapılarak bu davranışa eğilim gösterirler. Özellikle her an her yerde bu sitelere ulaşımı sağlayan akıllı telefon gibi araçlar bu davranışın pekiştirilmesini ve bağımlılığa dek uzanmasına yol açmaktadır.
Kumar Bağımlılığı Riskleri Nelerdir?
Kumar bağımlılığı kişiyi ve çevresini olumsuz yönde etkilemektedir. Kumar bağımlılığının birçok riski vardır. Bu risklerden bazıları şöyledir;
- Kumarbazlar kaybettiklerini bir seferde geri almayı umarlar. Bu gerçekleşmeyince davranışlarını ve kayıplarını yalanlarla örtmeye çalışırlar.
- Kumar oynamak için gereken parayı sağlamak üzere, sahtekârlık, dolandırıcılık, hırsızlık, zimmetine para geçirme gibi yasa dışı eylemlerde bulunur.
- Kumar oynama yüzünden önemli bir ilişkisini işini ya da eğitimi ile ya da mesleğinde başarı kazanması ile ilgili bir fırsatı tehlikeye atar ya da kaybeder.
- Kumarbaz sinirli ve sır saklar hale gelince ilişkileri bozulur. Kayıplarını telafi edemeyeceğini fark ederler.
- Depresyon, intihar düşünceleri ve girişimleri olur. Bu aşamada ilişki problemleri ya da patolojik kumarbazlarda alkol ve madde bağımlılığı sıktır.
- Kumar oynama üzerine aşırı kafa yorma (Geçmişteki kumar oynama yaşantılarını yeniden yaşamak, bir sonraki oyunu engellemek ya da tasarlamak ya da kumar oynamak üzere para sağlamanın yollarını düşünmek)
- İstediği heyecanı duymak için giderek artan miktarlarda para oynama gereksinimi duyar.
- Birçok kez başarısızlıkla sonuçlanan, kumar oynamayı kontrol altına alma, azaltma ya da bırakma çabası olmuştur.
- Kumar oynamayı azaltma ya da bırakma girişimlerinde bulunurken huzursuzdur.
- Sorunlarından kaçmak için ya da disforik bir duygu durumdan (çaresizlik, suçluluk, anksiyete, depresyon duyguları) kurtulmak için kumar oynar.
- Parayla kumar oynayıp kaybetmesinin ardından bir başka gün kaybettiklerini yerine koymak için çoğu kez geri gelir (kişinin kaybettiklerini kovalaması)
- Ne denli kumar oynadığını saklamak için aile üyelerine, terapistine ya da başkalarına yalan söyler.
- Kumar oynamak için gereken parayı sağlamak üzere, sahtekarlık, dolandırıcılık, hırsızlık, zimmetine para geçirme gibi yasa dışı eylemlerde bulunur.
- Kumar oynama yüzünden önemli bir ilişkisini işini ya da eğitimi ile ya da mesleğinde başarı kazanması ile ilgili bir fırsatı tehlikeye atar ya da kaybeder.
- Kumar oynama nedeniyle içine düştüğü korkunç parasal durumdan kurtulmak için para sağlamak üzere başkalarına güvenir.
Kumarbazlar kaybettiklerini bir seferde geri almayı umarlar. Bu gerçekleşmeyince davranışlarını ve kayıplarını yalanlarla örtmeye çalışırlar. Kumarbaz sinirli ve sır saklar hale gelince ilişkileri bozulur. Kanun dışı yollara başvururlar, sahte çekler yazarlar, tasarruflarını tüketirler ve borçlanırlar. Sonuçta depresyon, intihar düşünceleri ve girişimleri olur. Hasta kayıplarını telafi edemeyeceğini fark eder. Ancak heyecan ve uyarılma için kumarı sürdürür. Hastalar genelde son aşamada ilişki problemleri ya da yasal sorunlar nedeniyle tedavi arayışına girerler.
Kumar Bağımlılığı Nasıl Tedavi Edilir?
Kumar bağımlılığı, tedavisi mümkün olan bir rahatsızlıktır. Öncelikle bu tedavi belirli bir süreci gerektirir. Kişi ilk önce bağımlı olduğunu kabul etmelidir. Daha sonra kişi ailesinden ve uzman bir hekimden destek almalıdır. Tutum ve davranışlarını kontrol etmekte güçlük çeken kişinin içinde bulunduğu durum ailenin yardımıyla kontrol edilebilir. Aile, bağımlı kişinin maddi ilişkilerini kontrol altında tutmaya çalışır. Kişinin kumar bağımlılığından kurtulması için gerekli desteği sağlar. Patolojik olarak görülen kumar bağımlılığının tedavisinde genellikle madde bağımlılığı tedavi modeli uygulanmaktadır. Bu yüzden kumar bağımlısı hastalar madde bağımlılığı tedavi bölümlerine yönlendirilmelidir. Kişiye göre düzenlenen program ile bu bağımlılıktan kurtulmak mümkün hale gelebilir.
