Ülkemizde Kombu adıyla bildiğimiz Kombucha, mantarların ve bakterilerin ortak yaşam kültürüdür. Kombu çayı, şekerle revize edilmiş siyah çay ile kombu çayının 7-10 gün boyunca mayalanmasıyla hazırlanır. Elde ettiğimiz çay hafif karbonatlanmış ve asidik bir yapıya sahiptir. Kombu çayı, şeker, kafein ve B vitaminleri yönünden oldukça zengin bir besindir; içindekilerden dolayı sağlık açısından oldukça sağlıklı olduğu belirtilmiştir.
Kombucha Nedir?
Kombucha (Kombu Çayı) maya ve bakterilerden meydana gelen fermente olmuş bir çaydır. Çinliler aracılığıyla 2000 senedir sağlık iksiri olarak bilinmektedir. Kombu çayının içindekiler Kombucha adı verilen çay mantarından oluşur. Kombu çayı, kombu mantarı ismi verilen organizmadan elde edilir. Bu mantar, düz bir disk şeklindedir ve zarı jelatine benzemektedir. Detoks etkisi bulunan bu mantar, çay ve şekerden oluşan besleyici bir sıvı içerisinde olgunlaşır ve sık sık üreme gerçekleştirir.
Kombucha’nın Faydaları Nelerdir?
Kombucha’nın sayısız faydalarından bazıları aşağıdaki gibidir:
- İçerisindeki probiyotikler sayesinde bağırsakları düzenler ve vücuttaki toksinleri atmak için yardımcı olur.
- Bağırsak sağlığını ve aynı zamanda sindirim sistemini düzenler.
- İçerisindeki polifenoller nedeniyle çok güçlü bir antioksidan kaynağıdır.
- Yağ yakımını hızlandırması sebebiyle fazla kiloların daha hızlı bir şekilde yok olmasına yardımcı olmaktadır.
- Yeşil çay sayesinde kolestrolü ve kan şekerini dengelemede oldukça yararlıdır.
- Kalp sağlığını onarma konusunda yardımcıdır.
- Karaciğer sağlığı açısından oldukça faydalı bir besindir.
- Safra kesesini yeniler.
- Anti kanserojen özelliği vardır.
- Ödem atmada oldukça etkilidir.
- Enerji verir ve kronik yorgunluklarla başa çıkar.
- Depresyona karşı savaşır.
- Cilt hastalıklarında tedavi görevi görür.
- Vücudun çeşitli bölgelerinde meydana gelen iltihaplanmalara karşı vücudu onarır ve iltihaplı yerlerin daha hızlı bir şekilde onarılmasına yardımcı eder.
- Kişinin vücut ağırlığını dengeler, vücuttaki yağları yok etmede faydalıdır.
- Susuzluk hissini yok eder ve egzersiz esnasındaki gücü artırır.
- Türlü enfeksiyonlara karşı savaşmaya yardımcıdır.
- Cinsel isteği uyandırır.
- Menapoz rahatsızlığını dengeye sokar.
- Kanı temizler.
- Sinir sistemini düzenler.
- Kan dolaşımını dengeleyerek tansiyon sorunu yaşayanlara yardımcı olur, özellikle yüksek tansiyonu dengeler.
- Peklik (kabızlık) problemini giderir.
- Akciğerlerdeki bronşiti, öksürük ve balgamı giderir.
- Adale ağrılarını gidermeye yardımcı olur.
- Uykusuzluğu gidermeye yardımcı olur.
- Saçın uzamasına yardımcı olur, kellik oluşumunu engeller.
- Göz sağlığını destekler.
- İçmek yerine cildinize sürdüğünüzde cildinizin yaşlanmasını engeller, cildinizi nemlendirir ve kırışık karşıtı bir etki elde edilir.
Kombucha’ yı (Kombu Çayı) Kimler İçebilir?
Sağlıklı bir bedene sahip yetişkin bireyler ve 3 yaşını doldurmuş çocuklar da Kombucha çayını rahat bir şekilde içebilirler. Fakat şöyle durumlarda tüketmeden önce mutlaka doktorunuza danışarak kullanmanızı öneriyoruz:
- Kronik bir rahatsızlığı olan veya hastalığı olan,
- Hamile veya emziren annelerde,
- 3 yaşın altındaki çocuklarda,
- Kemoterapi gören hastalarda
Kombucha’nın (Kombu Çayı) Kullanılmaması Gereken Durumlar Nelerdir?
İmmünsupresif durum: Çeşitli hastalıkların veya kullanılan ilaçların etkisi ile bağışıklık sisteminiz güçsüzleştiyse, kombu içecekleri enfeksiyona yol açabilir.
Mide PH seviyelerine duyarlı ilaçları kullanıyorsanız: Kombucha bu ilaçların kana emilimini düşürebilir.
Yaşlara Göre Kombucha’nın (Kombu Çayı) Kullanım Miktarları Aşağıda Şöyle Sıralanmaktadır:
18 yaş ve üzeri için 200 ml (1 su bardağı)
15-17 yaş aralığı için 150 ml (3/4 su bardağı)
10-14 yaş aralığı için 100 ml (1/2 su bardağı)
5-9 yaş aralığı için 75 ml (1 çay bardağı)
3-4 yaş aralığı için 50 ml ( ½ çay bardağı)
1-2 yaş aralığı için 20 ml ( 1/3 çay bardağı)
Kombucha (Kombu Çayı) Mantarı Nerelerde Bulunur?
Demleme işlemini tamamladıktan sonra Kombucha çayını Scoby’den ayırmak gerekir. Bu işlemi bir kahve filtresi ya da plastik bir süzgeç kullanarak yapmalısınız. Kesinlikle metal kullanmayınız. Metal, Kombucha kültürü için zararlıdır. Süzdüğün Kombucha kültürünü bir bardak çay ile birlikte saklayın. Kombucha mantarı artık hep seninle olacak ve onu yaşatmak için düzenli aralıklarla bu işlemi yinelemeniz gerekecektir.
Kombucha (Kombu Çayı) Nasıl Kullanılmalıdır? / Kombucha (Kombu Çayı) Tüketim Şekli Nasıl Olmalıdır?
Kombucha sağlıklı ve faydalı bir içecek seçeneğidir ve günün her saati rahatlıkla kullanılabilir. Probiyotik alımını daha da arttırmak için ise sabah aç karnına içerseniz daha faydalı olacaktır. Ancak gün boyu içebileceğiniz sağlıklı bir içecek alternatifi olarak da kullanılabilir. Faydalarını en iyi şekilde gözlemleyebilmek için düzenli olarak tüketmek en önemli etkenlerden biri olarak karşımıza çıkar.
Kombucha soğuk olarak tek başına oldukça lezzetli olsa da yeni tatlar keşfetmek ve beslenmeniz de daha fazla yer vermek için frozen'lara katılabilir, farklı meyve suları ile karıştırılabilir veya çeşitli kokteyllerle birlikte rahatlıkla kullanabilirsiniz. Isıtmadığınız sürece Kombucha'yı faydalı oluşundan dolayı istediğiniz gıdalara ekleyebilir alkollü ya da alkolsüz kokteyller yaratabilirsiniz.
Kombucha (Kombu Çayı) Nasıl Yapılır Ve Malzemeleri Nelerdir?
- 5000 ml su
- Kombu çayı mayası
- 300 gram toz şeker
- 5 litrelik kavanoz
- Kuru çay koymak için pamuklu kese
- Karıştırmak için cam pipet, cam çubuk ya da tahta kaşık
- 10- 11 poşet siyah çay ya da 30 gram siyah çay (tercihen yeşil çay da tüketebilirsiniz)
Öncelikle 5 litrelik cam kavanozumuzu sıcak su ile sterilize ediyoruz. Daha sonra bu cam kavanozumuzun içerisine 1 litreye 100 gram gelecek şekilde 300 gram şekeri koyuyoruz ve üzerine 1 litre kaynar suyu ilave ediyoruz. Çubukla ya da kaşıkla karışımın içindeki şekeri eritiyoruz. Pamuklu kesemizin içine koyduğumuz 5 yemek kaşığı siyah çay veya yeşil çayın üzerini bezle kapatıyoruz. Bu çay 15-20 dakika arası dinleniyor. Süre dolduktan sonra keseyi sıkıp çıkarıyoruz ve bu demlenmiş çayın üzerine 2 litre içmelik soğuk suyu ilave ediyoruz. Daha sonra bu oluşan ılık çayın içerisine 200 ml su bardağıyla, önceden yaptığımız kombuchayı karıştırıyoruz. Daha sonra kombucha anamızın parlak kısmı üstte kalacak şekilde koyuyoruz ve ağzını bezle kapatıyoruz. Direkt güneş ışığı almayan bir yerde 23 derece oda sıcaklığında 15 gün boyunca mayalanmaya bırakılması gerekiyor. 15 gün boyunca mayalandıktan sonra tüketmeniz çok daha sağlıklı ve faydalı olacaktır.
Kombucha (Kombu Çayı) Nasıl Saklanır? / Kombucha Saklama Koşulları Ve Raf Ömrü Nedir?
Kombucha’larınızı soğuk ve güneşin olmadığı bir bölgede korumanızı tavsiye ederiz. Kombucha’yı açtıktan sonra 5 gün içinde tüketmeniz gerekmektedir. 2-3 haftadan daha fazla süre bekleyeceklerse, zaman aralıklarıyla kavanozların kapaklarını açıp içinde oluşan fazla havayı çıkarmanız gerekir.
Mayalanan bir besin olduğu için Kombucha'nın ömrü oldukça uzun bir süredir. Bu nedenle Kombucha’nın son kullanma tarihlerini şişeleme tarihinden sonra 5-6 ay olarak tavsiye ediyoruz.
Kombucha (Kombu Çayı) Neden Küflenir?
Kombucha kültürünün ilk kez çoğaldığı ortamın pH’ı çok önemlidir. Başlangıç kültürünün üreme ortamında küfle mücadele için yeterince asit olduğundan emin olmalısınız. Çünkü Scoby’nin beslendiği demlenmiş çayın içine koyduğun şeker ve diğer tatlandırıcılar aynı zamanda küf sporları için de besindir. Kombu çayı mayası yeteri kadar şekeri aside dönüştürene kadar çayında küf oluşabilir.
Peki, doğru asitlik dengesini yakalayarak nasıl faydalı hale getireceksiniz? Öncelikle kombucha’nın fayda sağlaması için önerilen tarifteki oranlara dikkat etmelisiniz. Bir diğer önemli konu da kullandığınız suyun kalitesi. Çeşme sularında klor bulunur ve fayda sağlamaz. Klor hem kültürünü bozar hem de asitliği değiştirir. Yani Kombu çayı yaparken mutlaka arıtılmış veya şişelenmiş klorsuz su kullanmanız gerekiyor. Bir de tabii doğru ısı çok önemli. Unutmayın, kombu mantarı en iyi 24 - 32 derece arasında büyür ve bu ortamda faydası artar.
Dikkat!
Çocuklarda, emziren anne veya hamilelerde kullanım hakkında kesin bir bilgi olmayıp, kişisel tercihe bırakılmıştır. Kombucha normal şartlarda faydalı olmasının yanı sıra bu durumlarda kesinlikle doktorunuza danışmanızı öneririz. Kemoterapi tedavisi sırasındaki gibi bağışıklık sistemindeki ağır düşüklük yaşanan durumlarda Kombucha kesinlikle doktorunuza danışmanızı öneririz.