Kalça ağrısı neden olur, ileriki yaşlarda sıklıkla görülebilen kalça ağrısı, kemik ya da eklem rahatsızlıkları eşliğinde ya da olası bir kemik/eklem travması sonucu görülen yaygın bir rahatsızlıktır. Kalça, vücuttaki en büyük ve en hareketli eklemdir ve bu yapı vücutta yük taşıma görevi de gördüğünden ağrılı olduğu durumlarda kişinin yaşamında büyük ölçüde olumsuz etki edebilecek niteliğe sahiptir. Kalça yürümek, oturmak gibi günlük yaşamda yapılabilecek en basit fiziksel aktiviteler için kullanılan önemli bir fonksiyondur. Kalça ekleminde oluşabilecek bir ağrı zamanla kişinin günlük yaşamında daha büyük sorun teşkil edebileceğinden dolayı dikkate alınmalıdır ve kişide iki hafta boyunca geçmeyen kalça ağrıları varsa bir ortopedi doktoruna muayene edilmesi tavsiye edilmektedir.
Kalça Ağrısı Nedir?
Kalça eklemi uyluk kemiği ve leğen kemiği arasında köprü görevi görür. Kalça bölgesinde oluşan ağrılar; kalçada bulunan eklem rahatsızlıkları, kalça etrafında yer alan yumuşak doku rahatsızlıkları ya da kalça dışında diz ya da bel temelli ağrıların kalçaya yansıması sebebiyle de oluşabilmektedir. Kalça eklemi zamanla fiziksel aktiviteler sonucu aşırı kullanıldığında kıkırdak yapısı zarar görebilir ya da yumuşak yapılar aşınabilir. Bununla beraber kalça kemiğinde, kemik erimesi olan kişilerde oluşabilecek yaralanmaların etkisiyle kırıklar ya da çatlaklar görülebilmektedir. Bu sebeplerden ötürü kalçada ağrı oluşması muhtemeldir. Kalça ağrıları zaman zaman kasık bölgesinde, ön uylukta, üst baldırda ve dizlerde hissedilebilir.
Kalça Ağrısı Neden Olur?
Kalça eklemi dayanıklı bir yapıya sahip olmasına rağmen bazı hareketlere, travmalara bağlı olarak ya da zaman zaman fazla kilolar sebebiyle incinebilir. Kalça ağrısının oluştuğu yerin net bir şekilde belirlenmiş olması ağrının kaynağının belirlenmesi yönünden faydalı olacaktır.
Kalça ağrısına en sık sebep olan rahatsızlıklar ve durumlar şu şekilde sıralanabilir:
- Aşırı kullanılması dahilinde ya da herhangi bir travma sonucu kas ve tendonlar zarar gölebilir. Bu da kalça ağrılarına sebep olabilmektedir.
- Bursa adı verilen, kas ve tendonların korunmasını sağlayan yastıkların aşırı kullanım sebebiyle aşınması inflamasyon oluşumuna önayak olabilir ve bu inflamasyon oluşumu kalça ağrısına zemin hazırlar.
- Kalçada ağrılarında en sık görülen ağrı sebebi kireçlenmedir. Kireçlenme, doğuştan gelen kalçada gelişim bozukluğu, artritler yani iltihaplı romatizmal hastalıklar ve geçirilmiş travmalar ya da kırıklar sonucu oluşabilmektedir.
- Romatiod artrit gibi iltihaplı romatizmal hastalıklar sonucu kalça ağrıları oluşabilmektedir.
- Kalçada bulunan ve yuvarlak bir yapıya sahip başın yapı gereği kalın olması ya da sığ olması sonucu oluşabilen kalça sıkışma sendromu, kalçada ağrıya sebep olan bir başka rahatsızlıktır ve sıklıkla genç bireylerde görülmektedir.
- Yaş arttıkça kemiklerde oluşan kırılganlık ve hassasiyet; düşme, darbe alma gibi sebeplerden ötürü kalçada kırığa sebep olabilmektedir.
- Doğuştan var olan; kalçada çıkığı ya da kalçada oluşmuş yapısal deformasyonlar yaş ilerledikçe kalça ağrılarını oluşturabilmektedir.
- Kalça kemiğinde oluşan kanser ya da vücudun herhangi bir bölgesinde oluşan başka bir kanserin, kalçaya yayılması durumunda bu bölgede ağrı oluşabilmektedir.
- Kalça etrafındaki yumuşak dokularda ve kalça eklemlerinde kan dolaşımı sıktır. Bu sebeple bu bölge enfeksiyon oluşumuna oldukça müsait olabilir.
- Kalça kemiğindeki kan akışının aksamasına bağıl olarak gelişen kemik hücrelerinin ölümü, kalça ağrılarının oluşmasını sağlayabilir. Uzun süre boyunca kortizon kullanan kişilerde ve benzeri birçok farklı durum eşliğinde gerçekleşen bu olay kalçada ağrı oluşmasına neden olur.
- Vücudun kalçaya yakın bölgelerinde, örneğin; bel, kuyruk sokumu ya da diz rahatsızlanmalarında oluşan ağrı kalçaya vurabilmektedir. Aynı zamanda leğen kemiği organlarının hastalanması sonucu da kalçada ağrı oluşturabilmektedir.
- Kalça eklemine yakın bulunan damar ve sinirlere bağlı rahatsızlanmalar kalçada ağrıya sebep olan bir başka etken olabilir.
Kalça Ağrısı Belirtileri Nelerdir?
Kalça ağrısının belirtilerinden bahsetmek gerekirse, kalça eklemlerinde ve kalçaya yakın; diz, bel, kuyruk sokumu gibi bölgelerde oluşan ağrının kalçaya etki etmesi durumunda oluşur. Kalça bölgesinde oluşan ağrı sebebiyle hareket kısıtlılığı ve rutin, basit fiziksel aktivitelerin ağrı sonucu engellenmesi ya da ağrının hareketsizken bile kendini hissettirmesi kalça ağrısının başlıca belirtilerindendir. Zaman zaman kalça eklemi haricinde bir bölgede oluşan bir rahatsızlık etkisini kalçada ağrı yaparak da gösterebilir. Bu durumda rahatsızlığın hekim tarafından teşhis edilmesi için ağrının detaylı bir şekilde tarif edilmesi gerekmektedir. Sorunun kaynağına inmek için radyolojik görüntülerden yardım alınabilir.
Kalça Ağrısı Nasıl Teşhis Edilir? Kalça Ağrısı Tanısı Nasıl Konur?
Hekimin kalça ağrısına yönelik doğru bir tanı koyması için hastanın şikayetlerini iyi ifade etmesi önemlidir. Toplumda sıkça rastlanan kalça ağrısı tanısını koymak zordur. Çünkü hasta başka bir bölgede oluşan ağrıyı tanımlar ya da kalça ağrısı olarak tanımladığı ağrı aslında başka bir bölgenin kalçayı etkilemesiyle oluşmuş bir ağrı olabilmektedir. Bu durumda hastaya tanı koymak için tetkikler yapılması gerekir ve hastanın rahatsızlığı ve belirtileri iyi tanımlaması hem tanı sürecinde hem de tedavi sürecinde kolaylık kazandıracaktır.
Hekim hastanın tıbbi öyküsünü dinleyip fiziki muayenesini yaptıktan sonra birtakım test ve filmlere ihtiyaç duyulur. Ağrının kemiklerde oluşan bir hasar kaynaklı olup olmadığından emin olmak için hastaya röntgen filmi çekilebilir. Ağrının eklem ya da eklem birimlerindeki bir hasar sebebiyle oluşup oluşmadığını öğrenmek için tomografi vasıtasıyla kalça ekleminin üç boyutlu görüntüsü alınır. MR filmi çekilmesi dahilinde kas ve tendon üzerine araştırma yapılarak yumuşak dokularda oluşabilecek sorunlar incelenebilir. Bununla beraber olası hastalıklardan şüphelenilmesi durumunda kan testlerinden yardım alınabilir.
Kalça Ağrısı Nasıl Tedavi Edilir?
Kalça ağrısı tedavisinde, kaynağı ve sebebi bulunmuş ağrıya göre bir tedavi yöntemi belirlenir. Çoğunlukla hareket halinin kısıtlanması için hastaya istirahat verilir. Kireçlenmeye bağlı kalça ağrılarında ağrının azaltılması için hastaya anti-inflamatuar ilaçlar, ağrı kesiciler ya da kas gevşeticiler verilir. Aynı zamanda yine rahatsızlığa göre değişecek tedavilerin bazılarında hastanın iyileşme odaklı egzersizler yapması önerilir. Hastalığın ya da ağrının ciddiyetine göre hasta fizik tedaviye yönlendirilebilir. Fizik tedavi ve egzersizlerin düzenli yapılması iyileşme sürecinde önem taşır. Kemik erimesi kaynaklı kalça ağrılarında hasar almış kemiklerin güçlendirilmesi için kalsiyum ve D vitamini gibi destekleyicilerden yardım alınabilir. Kas, tendon gibi yumuşak doku hasarına bağlı ağrılarda tedavi yöntemi olarak lokal anestezik enjeksiyon ya da kortizon tedavisi uygulanabilir. Doğuştan kaynaklı gelişen patolojik rahatsızlıklarda cerrahi operasyon gerekebilmektedir.
Uyarı: İki haftayı aşkın bir süredir kalça ağrısı yaşanıyorsa en kısa süre içerisinde bir sağlık kuruluşuna müracaat edilmesi gerekmektedir.
Kalça Eklemi Koruyucu Öneriler
- Baston kullanımı sayesinde kalçaya ağırlık yapılması önlenebilir.
- Hastalar olabildiğince yokuş aşağı ve yokuş yukarı yürümemeye çalışmalıdır.
- Yürümede zorlanma varsa ya da yürümek ağrı yapıyorsa yüzme gibi kalçaya ağırlık yapmayan sporlar yapılabilir.