Glutatyon Nedir?

Glutatyon, vücuttaki her hücrede doğal olarak bulunan bir antioksidan maddedir. Merkezi sinir sisteminde karaciğer ve sinir hücreleri tarafından üretilir. Glisin, L-sistein ve L-glutamat gibi 3 temel amino asitten oluşur. Glutatyon, toksinleri metabolize etmeye, serbest radikalleri parçalamaya ve bağışıklık sistemini desteklemeye yardımcı olur.

Glutatyon, antioksidan etkileri de dahil olmak üzere vücutta çeşitli rollere sahiptir. Vücuttaki düşük glutatyon seviyeleri birçok kronik durum ve hastalıkla ilişkilidir.

Glutatyonun Faydaları Nelerdir?

Yaşlanmanın etkilerini azaltmak, alkol kullanımını azaltmak, karaciğer hastalıklarını tedavi etmek, kalp ve nörolojik hastalıklar dahil olmak üzere kronik hastalıkları kontrol altına almak için glutatyon tedavisi önerilebilir. Glutatyon birçok hastalığın tedavi uygulamasında yer alsa da hastalıklara karşı kanıtlanmış bir etkisi yoktur. Bunların yanı sıra glutatyonun faydaları arasında aşağıdakiler yer alabilir:

Oksidatif Stresi Azaltma

Oksidatif stresin ciddiyeti birçok hastalığın temelini oluşturmakta ve mevcut hastalıkların kötüleşmesine neden olabilmektedir. Bu hastalıklar arasında; romatoid artrit, periferik arter, kanser ve diyabet yer alır. Bu nedenle glutatyonun içerisinde yer alan antioksidan özelliği oksidatif stresi azaltır ve bu tür hastalıkların etkisini azaltmaya fayda sağlar. 

Karaciğer Yağlanmasında Hücre Düzeyinde Hasarın Azaltılması

Glutatyon eksikliği durumunda karaciğerde hasar artabilir ve karaciğer hücreleri ölebilir. Bu durum karaciğer yağlanmasına yol açabilirken, alkoliklerde daha şiddetli olmakla birlikte alkolik olmayanlarda da görülür. Karaciğer yağlanması olan hastalarda en etkili glutatyon takviye yöntemi serum glutatyon tedavisidir.

İnsülin Direncinde İyileşme

Yaşlanma ile birlikte vücuttaki glutatyon seviyesi ve glutatyon sentezi azalmaktadır. Yapılan bazı çalışmalar sonucu glutatyon seviyesinin düşük olması yağ yakımının azalması ve yağ depolanmasının artması ile ilişkilendirilmiştir. Glutatyon takviyesi insülin direncini ve yağ yakımını artırabilir.

Periferik Arter Semptomlarının Hafifletilmesi

Uzman kontrolünde alınan glutatyon takviyeleri vücuttaki eksikliği tamamlayarak damarlardaki kan dolaşımını düzeltir ve periferik arter hastalığının yol açtığı ağrıları azaltabilir.

Parkinson Hastalığı Belirtilerini Yatıştırma ve Azaltma

Parkinson hastalığı merkezi sinir sistemini etkileyerek; hareketlerde yavaşlama, titreme ve bilişsel bozukluklara yol açar. Hastalığın tam olarak bir tedavisi bulunmamaktadır. Ancak Parkinson semptomlarını hafifletmek ve kontrol altına almak, glutatyon takviyeleri ile mümkün olabilir.

Bağışıklık Sistemini Güçlendirme

Otoimmün hastalıklarla birlikte gelişebilen kronik inflamasyon, oksidatif stres seviyesinin artmasına neden olabilir. Romatoid artrit, lupus ve çölyak hastalığı, bu duruma neden olan yaygın otoimmün hastalıklar arasında yer alır. Glutatyon, vücuttaki bağışıklık tepkisini artırarak oksidatif stresi azaltmada etkili olabilir. Glutatyon vücuttaki serbest radikallerin yok edilmesini sağlar ve hücrenin en önemli organellerinden biri olan mitokondriyi korur.

Diyabetin Etkilerinin Azaltılması

Uzun yıllar boyunca devam eden yüksek kan şekeri seviyeleri, vücuttaki glutatyon seviyelerinin azalmasıyla yakından ilişkilidir. Glutatyon eksikliği sonucunda oksidatif stres artar ve dokular hasara açık hale gelir. Bu nedenle glutatyon takviyelerinin diyabetin etkilerini azalttığı ve iyileşmeye yardımcı olduğu düşünülür.

Solunum Yolu Hastalıklarında Semptomların İyileşmesi ve Azaltılması

Glutatyon yan ürünlerini arasında bulunan N-asetilsistein, astım, KOAH ve kistik fibrozis gibi solunum yolu rahatsızlıkların tedavisinde sıklıkla uygulanmaktadır. N-asetilsistein mukusu inceltmek ve akışkan hale getirmek gibi işlevlere sahiptir. Mukusun akışkanlığının artmasıyla birlikte solunum yollarındaki daralma azalır ve solunum yolları hastalıklarında bariz bir iyileşme sağlanır.

Glutatyon Hangi Hastalıklara İyi Gelir?

Glutatyon birçok hastalığın tedavi planında yer alsa da hastalıklar üzerinde kanıtlanmış bir etkisi bulunmamaktadır. Bununla birlikte birçok hastalığın tedavisinde de glutatyon tedavisi önerilmektedir. Glutatyonun faydası olduğu düşünülen hastalıklar şunlardır:

• Parkinson,
• Damar tıkanıklığı,
• Yüksek kolesterol,
• Diyabet,
• Kalp hastalıkları,
• Karaciğer hastalıkları,
• Alkol tüketimi kaynaklı bozukluklar.

Glutatyon Hangi Besinlerde Bulunur?

Glutatyon amino asitlerle birlikte büyük oranda kükürt içerir. Kükürt oranı yüksek gıdaların tüketilmesi, vücutta doğal glutatyon sentezine katkıda bulunabilir. Kükürt açısından zengin bazı yiyecekler şunlardır:

• Soğan,
• Sarımsak,
• Baklagiller,
• Karnabahar ve brokoli gibi turpgillerden sebzeler,
• Tavuk ve balık gibi az yağlı protein kaynakları.

Glutatyon seviyelerini artırma potansiyeline sahip diğer besinler arasında keten tohumu, süt proteini, patates, biber, havuç, avokado, ıspanak ve kavun yer alabilir.

Glutatyon Yan Etkileri ve Riskleri Nelerdir?

Doğal yollardan glutatyon almak ve onu organik gıdalarla desteklemek çoğu durumda bir risk oluşturmamaktadır. Ancak bu takviyeler herkes için aynı uygunlukta olmayabilir, bu nedenle uzman kontrolü altında alınması önemlidir. Vücuttaki glutatyon seviyesi tam olarak ölçülemediğinden glutatyon seviyesi düşük olan kişilerdeki etkileri net olarak gösterilememiştir. 
Glutatyon seviyesinin düşüklüğünü önlemek veya kronik hastalık sürecini kontrol altına almak için glutatyon takviyesi uzman bir doktor tarafından planlanmalıdır. Bununla birlikte, glutatyon takviyelerinin kullanılmasının kramp, şişkinlik veya kızarıklık gibi semptomlarla alerjik reaksiyonlara neden olabileceği düşünülür.