Eozinofil sayısı bedendeki eozinofil oranını tespit eden bir kan testidir. Normal olmayan eozinofil değerleri genel olarak rutin tam kan sayımı (CBC) testinin parçasıdır. Eozinofil, bir çeşit hücre olarak bağışıklık sisteminde görevlidir. Kemik iliğinde üretilmekte olan eozinofiller, bedendeki dokularda depolanırlar. Yetişkin bireylerde, anormal olmayan kan örneği okuması, mikrolitre kanı başına 500 eozinofil hücresinden daha azdır. Çocuklarda eozinofil seviyeleri yaşa göre değişiklik gösterir.
Bir eozinofil, bir tür beyaz kan hücresi olarak tanımlanır. Eozinofiller bedende dokularda saklanırlar ve birkaç hafta yaşamlarını sürdürürler. Ancak alerji rahatsızlıklarında ve bazı mikrobik rahatsızlıklarda EOS oranlarının net olarak arttığı gözlemlenmiştir. Mikrobik rahatsızlıklar ile mücadele etmeye katkı sağlayan eozinofiller iltihabın fazlalaşmasına neden olur. Bununla beraber eozinofiller değişik parazitlere karşı bedenin kendini korumasında da etkili olmaktadır. Eozinofil oranının büyük ölçüde yükselmesi bedenin kendi yapılarında da probleme neden olarak otoimmün şartlarının gelişmesine zemin hazırlar. Kronikleşmiş alerjik ve otoimmün rahatsızlıklarında bu durumun engellenebilmesi için eozinofillerin baskılanmasında kortikosteroidlerden faydalanılabilir.
Eozinofil Düşüklüğü Nedir?
Eozinofil düşüklüğünün tıbbi anlamda bir karşılığı bulunmamaktadır. Tersine, sağlığı yerinde olan kişiler için kanda bulunan EOS değerinin düşüklüğü istenen bir olaydır. Bazı olgularda ise eozinofil düşüklüğü uzman tarafından iyi olmayan bir şey olarak görülebilir. Bu durum eozinopeni olarak isimlendirilir. Eozinofil düşüklüğü nedenlerini şu şekilde sıralayabiliirz;
- Fazla alkol tüketimi
- Aşırı stres
- Doğum kontrol haplarını uzun süre kullanmak
- Hormon yapan farklı ilaçlar kullanmak
- Vücutta çok fazla kortizol üretilmesi
- Böbrek, karaciğer rahatsızlıkları ile farklı bazı kronikleşen rahatsızlıklar
Bazı durumlarda alınan ilaçlara ya da kişinin genel sağlığına bakılarak kan durumlarındaki ufak yükseliş ve inişler normal görülebilir. Bunun tam tersine bazı hasta olan kişilerde ise EOS oranındaki ufak yükselişin bile dikkate alınması gerekir. Bundan dolayı kan sayımı testi uygulanan bütün hasta kişilerin test sonuçlarını uzmana ileterek ilgili uzmanın değerlendirmesine göre ilerlemesi gereir.
Eozinofil Yüksekliği Nedir?
EOS değerinin fazla olması, kanda bulunan eozinofil oranının herhangi bir nedenle yükselmiş olabileceği anlamına gelir. Değerin fazla olması eozinofili olarak da tanımlanır. EOS oranındaki yükseliş farklı durumlardan olabilir. Eozinofil yüksekliği nedenlerini şu şekilde sıralayabiliriz;
- Alerjik rahatsızlıklar
- Mikrobik hastalıklar
- Astım
- Crohn rahatsızlığı
- Çeşitli kanser türleri
- Çölyak rahatsızlığı
Alınan farklı bazı ilaçların yan etkileri vardır. Bundan dolayı EOS oranında yükseliş olabilmektedir. Bu yüzden sonuçlar incelenirken hasta olan kişinin aldığı ilaçlar detaylıca öğrenilmelidir. EOS seviyesinin normalden fazla olması farklı sağlık etkileyebilir. Alerjik reaksiyonların yükselmesi, bedenin kendi yapılarına zaraı dokunması ve bağışıklık sisteminin zayıflaması bu duruma neden olan olumsuzluklardan bir kaçıdır. Bilhassa hafif artışlar normal olarak görülür ya da belirli zaman dilimleriyle takibi istenir. Önemli seviyedeki EOS artışında uzman önerileri doğrultusunda gerekli daha ileri gözlemler de uygulanarak bu olayın sebebinin araştırılması gerekir.
Eozinofil Normal Değeri
EOS yüksekliği gözlemlenen hasta kişilerde değerlerin normale ulaşması için ilk olarak altta yatan sağlık problemlerine bakılmalıdır. Hasta olan kişinin detaylıca geçmiş öyküsünün dinlenmesi ile mevcutta var olan rahatsızlıkların bilinmesi bazı EOS yüksekliğine cevap bulabilir. Bununla birlikte kişinin almış olduğu ilaçlar da mutlaka dikkate alınmalıdır. Alerjik rahatsızlıkların neden olduğu eozinofili durumunda antihistaminik ya da kortikosteroid tedavinin uygulanması kan sayımı seviyelerinin dengede olmasına katkı sağlar. Enfeksiyondan kaynaklı olduğu gözlemlenen EOS artışlarında ise mikrobun türü ve gelişmiş olduğu bölgenin tespitinin yapılması gerekmektedir. Enfeksiyona sebebiyet veren durumun tespitinden sonra antibiyotik, antiviral gibi ilaçların alınması ile EOS seviyeleri normale dönebilir. EOS yüksekliği bazen daha önemli rahatsızlıklardan da olabilmektedir. Hastalıklardan da kaynaklanabilir. Bu gibi olaylarda ise bu duruma sebep olan sağlık probleminin teşhisinin ardından ayrı bir tedavi yöntemi uygulanabilir.
Eğer siz de kan değerleriniz sonucunda EOS seviyesinde artış ya da azalma gözlemlediyseniz uzman doktorunuza danışabilirsiniz. Doktorunuz gerekli görürse ileri tanı testlerine de başvurabilir.
