Depremzedelere İlk Müdahale Nasıl Olmalıdır?

Depremden en çok etkilenen ve deprem sonrası fiziksel travmalara en fazla maruz kalan kişiler enkaz altından çıkarılan depremzedelerdir. Bu nedenle depremzedelere ilk müdahalenin doğru ve zamanında yapılması önemlidir. Enkazdan çıkarılan depremzedelerin hangi durumda olduğu, o kişinin yaşı, sağlık durumu ve karşılaşılan travmanın şiddeti ile bağlantılı olduğunu belirten Dahiliye Uzmanı Prof. Dr. Aytaç ATAMER, enkaz altından çıkarılan depremzedelere ilk müdahalenin nasıl olması gerektiğini ve bu kişilerde ortaya çıkabilecek birtakım organ yaralanmalarını ve deprem sonrası görülebilecek komplikasyonları anlattı.

Enkazdan çıkarılan depremzedelere ilk müdahalenin, enkazdan çıkarılmadan damar yolunun açılması ve hemen sıvı tedavisine başlanması gerektiğini belirten Prof. Dr. Aytaç ATAMER, boyun travmalarında kırıklardan kaynaklı felç gibi ciddi sorunların ortaya çıkmaması için boyunluk takılmasının önemini vurguladı.

Enkazdan Çıkarılan Depremzedelerin Sağlık Durumu

Enkazdan çıkarılan depremzedelerin organları ve sağlık durumlarının o kişilerin durumu ve kondisyonu ile ilgili bir durum olduğunu belirten Prof. Dr. Aytaç ATAMER, “Özellikle deprem gibi afetlerde organ yaralanmaları çok sık görülmekte ve yaralanmaların 4’te 3’ü kadarı da travma sonucu ortaya çıkmaktadır. Kafaya olan darbelerde, kafatası, omurga ve omurilik travmalarında hayati tehdit eden bir durum olmaktadır. Göğüs bölgesine olan darbelerde de kanamalar ve akciğer zarının delinmesi görülebilir.” diye konuştu.

Deprem Sonrası Görülebilecek Komplikasyonlar Nelerdir?

Enkazdan çıkan kişilerin ne kadar süre enkaz altında kaldığına bağlı olarak deprem sonrası görülebilecek bazı komplikasyonlar olabileceğini söyleyen ATAMER, “En önemlisi batın bölgesine olan yaralanmalarda ve darbelerde kanamalar olabilir. Buna bağlı olarak da hayati tehdit eden durumlar ortaya çıkabilir. 

Özellikle en önemlisi, kas ezilmelerine bağlı olarak “Crush Sendromu” dediğimiz ezilme sendromu ortaya çıkmaktadır. Kasta bulunan bazı enzimler ve proteinler kana salınmakta ve bunlara bağlı olarak da böbrek yetmezlikleri ortaya çıkmaktadır. Burada temel soru, kişilerin durumu, daha önceki sağlık durumu ve travmaya ne kadar maruz kaldığı ile ilgili olmaktadır.” dedi.

Uzun süre enkaz altında kalan kişilerde hayati tehlikenin arttığını belirten Prof. Dr. Aytaç ATAMER, “Enkaz altında ne kadar bir basınca maruz kalındığı ve sağlık durumu, kişiden kişiye değişmekle beraber en önemli problem enkazdaki ezilmeye bağlı gelişen bir durumdur. Enkaz altında sadece kas ezilmesine bağlı olmamakla beraber, sıkışmaya ve uzun süre yatmaya bağlı olarak kaslar ezilmekte ve kaslar ezildikten sonra kanama olmaktadır.

Acil müdahale edilmesi gereken bir durumdur. Enkazda uzun süre kalan ve çıkarılan kişilerin büyük bir bölümü akut böbrek yetmezliği ve diyaliz tedavisi görmektedir. Uzun süre sonra enkazdan çıkan kişilere ilk olarak damar yolu açılması, sıvı tedavisi ve solunum yolunun sağlanması gerekmektedir.” dedi.

Enkaz Altından Çıkan Kişiye Nasıl Müdahale Edilir?

Enkazdan çıkarılan kişiye yapılacak ilk müdahalenin çok önemli olduğunu ve bu müdahalenin enkazdan çıkarılmadan önce başlaması gerektiğini söyleyen ATAMER, “Depremzedenin enkaz altından çıkarılmadan önce damar yolunun ve solunum yolunun açılması ve hemen sıvı tedavisine başlanması gerekmektedir. 

Özellikle boyun travmalarında kırıklara bağlı olarak ani omurilik zedelenmeleri ve yaralanmalarına bağlı olarak felç ortaya çıkmaktadır. Bu gibi durumlarda boyunluk takılması önemlidir. Kişinin çıkarılmasının ardından ilk müdahalesinin yapılarak genel muayenesi ile birlikte sıvı tedavisi ve beraberinde acilen daha ilgili bir hastaneye gönderilmesi gerekmektedir.” tavsiyesinde bulundu.

Enkaz Altında Hayati Tehlike Ne Zaman Başlar?

Enkaz altında hayati tehlikenin, kişinin karşılaştığı travmanın şiddetine ve enkaz altında kaldığı ortama bağlı olarak değişebileceğini belirten Prof. Dr. Aytaç ATAMER, “Bu olaylarda klasik bilgilerimizin çok ötesinde bir durum söz konusu olmaktadır. Olmaz dediğimiz şeyler de olabilmektedir. Bu durum tamamen kişiye ve kişinin enkaz altında hangi ortamda kaldığına bağlıdır. Bu nedenle kesin bir süre vermek mümkün değildir. 

Enkaz altında kalan kişi, yaşlı ve beraberinde birtakım ek hastalığı bulunuyorsa hayatta kalma ihtimali düşebilir. Küçük bebeklerin ve yaşlıların enkaz altında hayati tehlikesi daha yüksektir. Ancak, genç ve sağlıklı bireyler enkaz altında daha uzun süre kalabilir. Bu durum da enkaz altında kalının duruma bağlı olarak değişir. İlk 3 gün çok önemli, ilk 3 gün içinde müdahale etmek başarı şansını yükseltmektedir. Fakat mucize kurtuluşlar da olmaktadır. O yüzden İlk 72 saate çok önem vereceğiz.” dedi.