CRP (C-reaktif protein) karaciğer üretilmekte olan bir protein çeşididir. Bedenimiz enfeksiyon, tümör, travma gibi olaylara karşı karışık bir cevap verir. Serum CRP konsantrasyonu durumunun çoğalması, beden sıcaklığının artması ve akyuvar sayısının çoğalması cevabın bir parçası haline gelir. Bu fizyolojik cevap enfeksiyona ya da enflamasyona yol açan etkeni ortadan kaldırmaya, doku zararını düşürmeye ve bedenin tamir işlevini harekete geçirmeye yönelik olmaktadır. Sağlığı yerinde olan bireylerde serum CRP yoğunlaşma seviyesi oldukça azdır. Burada bahsedilen yanıtın başlaması ile beraber serum yoğunlaşma oranı hızlı bir şekilde yükselerek 1 gün içinde bin kata kadar yükselebilir. CRP yükselişine yol açan etken yok olduğu zaman serumdaki CRP oranı 18-20 saat içinde azalarak tekrardan olağan düzeylere düşer. Kalp damar rahatsızlıkları öncelikli olmak üzere enflamatuvar ve enfeksiyöz rahatsızlıkların teşhis edilmesinde ve tedaviye verilen cevabın izlenmesinde CRP testi bir parametredir.
CRP Testi Nasıl Yapılır?
CRP kolay bir kan testi olarak tanımlanabilir. Bedenimizdeki belirli bir toplardamardan alınmakta olan örnek ile uygulanır. Özel bir hazırlık gerektirmez, günün herhangi bir saatinde, aç veya tok değişmeksizin alınabilir. Ancak eş zamanlı bakılan testlerin bazıları açlık gerektirdiğinden dolayı, genel olarak açken ölçülmektedir. Kullanılan bazı ilaçlar CRP düzeyinde değişim oluşturabileceğinden dolayı, uzmana kullandığınız ilaçlar ile ilgili bilgi vermeniz oldukça önemlidir.
CRP’nin Normal Değeri Nedir?
Yeni doğan bebeklerde düşük olur fakat birkaç günün ardından artarak erişkin seviyelerine ulaşır. Sağlıklı kişilerde serum CRP seviyesi ortalama olarak 1.0 mg/L’dir. Yaşlanma ile beraber CRP’nin ortalama seviyesi 2.0 mg/L’ye yükselebilir. Sağlıklı kişilerin %90’ında CRP oranı 3.0 mg/L’den düşüktür. 3 mg/L’den yüksek CRP oranlarının normal kabul edilmediği, belirgin rahatsızlık tablosu mevcut olmasa bile altta yatmakta olan bir rahatsızlık olduğu düşünülmektedir. Bazı laboratuvarlar CRP konsantrasyonunu mg/dL türünden vermektedir. Böylece sonuç mg/L’nin 1/10’u türünde değerlendirilebilir.
CRP Yüksekliği Belirtileri
Yüksek C-reaktif protein oranının semptomları, duruma ve ağırlığına bağlı şekilde değişiklik gösterir. CRP yüksekliği belirtileri şu şekildedir;
- Ateşlenme
- Yorgunluk
- Eklem ağrıları
- Titreme
- Baş ağrısı yakınması
- Mide bulantısı
- Yeme içme bozuklukları
- Mutsuzluk
- Uyku sorunları
- Kızarıklık
- Şişlik ve ağrı belirtileri ile kendini gösterir.
Akut enfeksiyon belirtileri ise; beden ısısının aşırı yükselmesi, kalp atış hızının yoğun hızlanma atakları, yoğun terleme, devamlı şekilde kusma durumu, soluk almada problem çekme, kurdeşen, ağız, dudak ve deride kuruluk, hafıza kaybı görülebilmektedir.
Kandaki CRP Nasıl Düşürülür?
C-reaktif protein, sağlığı yerinde olan kişilerde düşük oranlarda ilerler ve bu durum da kalp hastalıkları ve inme tehlikesinin düşük olması anlamına gelmektedir. Kanda olan yüksek C-reaktif protein düzeyini azaltmanın yöntemleri şöyledir;
- Zayıflamak
- Sigara kullanmamak ve dumanından uzak durmak
- Alkol tüketimini azaltmak ya da hiç içmemek
- Probiyotik ürün kullanmaya başlamak
- Sağlıklı besinler tüketmeye ve egzersiz yapmaya dikkat etmek
- Yüksek kalorili besinlerden uzak durmak ve daha az yağlı besinler seçmek
- Hayvansal gıdalar yerine tahıl, sebze gibi besinleri tercihe etmek
- İşlenmiş gıdalardan uzak durmak
- Sağlıklı pişirme teknikleri ile ürünleri tüketmek
CRP Testi (C Reaktif Protein Testi) Hangi Hastalıkların Tanısı İçin Yapılır?
CRP testi uygulanarak kanda olan iltihap değeri ölçülür. Türlü enfeksiyonlar, kanser, bağışıklık sistemi ve kalp rahatsızlıkları gibi pek çok sebepten dolayı bedendeki iltihap seviyesi yükselebilmektedir.CRP testi rahatsızlıkların teşhis edilmesine katkı sağlayan bir testtir.CRP seviyesinin yüksek olması bedende enflamasyon ya da enfeksiyon varlığına, inme ya da kalp krizi tehlikesine, yakın zamanda yaşanmış bir kalp krizine, doku kaybına ya da tümör varlığına işaret etmektedir.