C vitamini, turunçgiller olarak bilinen portakal, mandalina, greyfurt ve limonda bulunmaktadır. Suda kolay eriyen bir yapıya sahip olan vitaminin güçlü bir antioksidan özelliği bulunmaktadır. Ayrıca bağışıklık sistemini güçlendirir ve bağışıklık hücrelerinin çoğalmasına destek sağlar. Kişilerde en sık görülen vitamin eksikliklerinden birisi de C vitaminidir. Bu eksikliğin çok fazla olduğu kişilerde; kansızlık, halsizlik, vücut ve eklem ağrıları gibi şikayetler meydana gelmektedir.
Aşırı bir vitamin eksikliğinin oluşması durumunda gelişen hastalık türüne ‘skorbüt’ adı verilmektedir. Bu durum; diş eti hastalıkları, cilt problemleri, enfeksiyon hastalıkları, yaraların uzun süre iyileşmemesi gibi sorunlara neden olabilir. Bu nedenle vitamin eksikliği göz ardı edilmemelidir. Bazı araştırmalara göre vitamin, vücuttaki dokuların gelişmesi ve iyileşmesi için gerekli görülmektedir. Vücuda olan faydası saymakla bitmeyen ve çok önemli bir besin olan C vitamini faydaları şu şekildedir:
Güçlü Bir Antioksidandır
Antioksidan özelliği ile hücreleri korur ve zarar görmelerini engeller. C vitamini alınması durumunda vücut daha genç kalır ve hastalıklara karşı korur. Yapılan bazı incelemeler, bu vitaminin kullanılması sonucunda kanda bulunan antioksidan oranının yüzde 40’a kadar çıktığı görülmektedir.
Kan Basıncını Düşürür
Su içerisinde kolay eridiği için böbrekleri çalıştırır ve idrar söktürücü özelliği bulunmaktadır. Kan damalarını rahatlatarak basınç düzeyinin azalmasına fayda sağlar.
Bağışıklık Sistemini Güçlendirir
Vücudu enfeksiyon oluşmasına karşı koruyucu özelliği bulunan vitamin bağışıklık sistemini korur ve güçlendirir. Ayrıca alerjik tepkimelerin etkisini azaltır.
Demir Emilimini Artırır
Gıdalar ile vücuda alınan demirin bağırsaklarda daha fazla emilebilmesine yararlı ortamı meydana getirir. Bu durumda emilim artarak kansızlığın önüne geçilir. Bu özellikten faydalanabilmek için içerisinde yüksek demir bulunan et, tavuk, balık ve baklagiller tüketilebilir.
Cilde Faydalıdır
Tazeleyici ve nemlendirici özelliği ile cildin genç kalmasını sağlar. Ciltteki suyu tutar, cildin kurumasını ve yağlanmasını engelleyicidir. Ayrıca cilt üzerinde oluşabilen bazı alerji problemlerinin de hafiflemesine katkı sağlamaktadır.
Yaraları Daha Hızlı İyileştirir
Vücutta kolajen üretilmesine katkı sağlar. Vitaminin eksikliğini yaşayan kişilerin vücutlarında kolajen üretimi azalırken yaraların iyileşmesi de daha yavaş bir şekilde ilerlemektedir. Vitamin, kolajen üretimine katkı sağlayarak yaraların hızla iyileşmesine etken olan askorbik asit içermektedir.
Psikolojik Sorunlara Karşı Yardımcı Olur
Çoğunlukla kalabalık şehirlerde yaşayan kişiler, yoğun iş hayatı ve sosyal çevre karşısında zihinsel ve duygusal yönden stres ve benzeri sorunlar yaşayabilir. Strese ve fizyolojik faktörlere karşı kişilere fayda sağlamaktadır.
C Vitamini Hangi Besinlerde Bulunur?
Yapılan birçok araştırmalara ve incelemelere göre birçok meyve ve sebzede bulunmaktadır. Ancak ısı, ışık, oksijen bıçak ve benzeri kesiciler gibi faktörlere maruz kalması durumunda hassas bir yapısı olan vitamin etkisini yüzde yüze kadar kaybedebilir. Bu vitamini meyve ve sebzelerden almak ve özelikle bekletilmeden tüketmek en iyi oranda fayda sağlayacaktır. C vitamini yönünden zengin besinler şu şekildedir:
- Portakal, mandalina, greyfurt ve limon
- Karnabahar, papaya, brüksel lahanası
- Brokoli, lahana ve ıspanak
- Patates ve tatlı patates
- Roka ve maydanoz
- Domates
- Karpuz
- Kavun
- Çilek
Kış Aylarında Güçlü Bağışıklık İçin C Vitamini
Kış aylarında ortaya çıkan soğuk hava koşulları bağışıklığı düşük olan kişileri daha çabuk etkilemektedir. Bu durumda gribal enfeksiyonlara neden olup kişilere hasta edebilmektedir. Hastalıklara karşı tedbir almak ve kış mevsimlerinde tüketmek önemlidir.
Bağışıklığı güçlendirdiği için hastalıklara karşı koruyucu bir duvar oluşturmaktadır. Birçok meyve ve sebzede bulunan vitamin, takviye olarak kapsül halinde ya da tabletlerle ağız yoluyla alınabilir. Özellikle meyve ve sebzelerden alınması önerilen vitamin, dış faktörler tarafından etkilenmeden alınması ve bekletilmeden yenilmesi daha fazla fayda sağlar.
C Vitamini Eksiliği Belirtileri Nelerdir?
Vitamin eksikliğinin oluşması durumunda kişilerde bazı belirtiler görülebilir. Ciddi oranda eksiklik olması durumunda ‘skorbüt’ adı verilen hastalık türü ortaya çıkmaktadır. Bu hastalık bazı sorunları da beraberinde getirirken ortaya çıkabilen bazı belirtiler bulunmaktadır. C vitamini eksikliği belirtileri şu şekildedir:
- Anemi (kansızlık)
- Diş eti problemleri, diş kaybı yaşanması
- Cilt problemleri
- Yaraların uzun süre iyileşmemesi
- Eklemlerde ağrı
- Halsizlik ve yorgunluk
- İştahsızlık ve kilo kaybı
- Bağışıklığın zayıflaması
C Vitamini Takviyesi Alınmalı mıdır?
Bağışıklığı güçlendiren ve hastalıklara karşı önleyici etkisi bulunan C vitamini, vücudun ihtiyaçlarını karşılayan önemli bir besin ögesidir. Sebzelerde ve meyvelerde bol miktarda bulunması nedeniyle sağlıklı ve düzenli beslenerek vücudun vitamin ihtiyacını tamamen karşılamak mümkündür. Kişi, sağlıklı ve dengeli beslenerek herhangi bir takviyeye ihtiyaç duymaz.
Bazı sağlık problemleri sonucu bu gıdaları tüketemeyenlerde, vitamin eksikliği çok fazla olanlarda ya da enfeksiyon hastalıkları gibi sorunlarla vitamin ihtiyacı fazla olan kişilerde C vitamini takviyesi doktor tarafından reçetelendirilebilir. Takviyeler, ağız yoluyla alınan kapsül, hap, suda eriyen tabletler biçiminde verilebilir. Bunların dışında doktora başvurmadan, kişinin kendi kendine alıp tüketmesi zararlıdır ve önerilmemektedir.
Günlük Ne Kadar C Vitamini Alınmalıdır?
Vitamin ihtiyacı, kişilerin yaşam tarzına göre değişiklik gösterebilir. Yetişkin bireylerde günlük ihtiyaç yaklaşık 80 mg olarak bilinmektedir. Fakat sigara kullanan kişilerde, hamilelik dönemlerinde ve emzirme dönemlerinde bu durum farklılık göstermektedir. Sigara tüketen erkeklerde vitamin ihtiyacı 120 mg, kadınlarda ise 110 mg olarak görülmektedir. Ayrıca hamilelik ve emzirme dönemlerinde kişiler daha fazla ihtiyaç daha fazladır. Çok fazla vitamin tüketimi kişinin sağlığına zarar verebileceği için doktor tavsiyesi ile ölçülü bir biçimde kullanılmalıdır.