Hamilelik planlayan kişilerin yakından bildiği Beta HCG, insan koryonik gonadotropini şeklinde isimlendirilen bir hormon türüdür. Hamileliğin hızlı bir biçimde teşhisine olanak sunan bu hormon, hastanelerde hamilelik testi şeklinde yapılan kan sıvısı testlerinde ve evde uygulanabilen idrar testinde, hamilelik testlerinde ölçülebilen hormondur ve halk deyimiyle hamilelik hormonu şeklinde de isimlendirilmektedir. Hamilelik ile özdeşleştirilse de bazı zamanlarda türlü rahatsızlıklara bağlı olarak da yükseliş gösterebilir. Bundan dolayı Beta HCG hormonunda artış gözlemlenen kişilerde hamileliğin mevcut olmasına yönelik daha detaylı inceleme ve takiplerinin de yapılması gerekmektedir.
Beta HCG hormonu, alfa ve beta şeklinde iki alt çeşidi olan insan koryonik gonadotropin hormonuna ait beta türdür. Hamileliğin meydana gelmesine yönelik en erken seviyelerde bile HCG hormonu önemli oranlarda yükseldiğinden dolayı hamilelik testi şeklinde en sık kullanılmakta olan parametreler dendendir. Kanda ve idrarda kolay bir şekilde testi uygulanabilir. Kanda uygulanan ölçüm, idrar testine kıyasla daha hızlı zamanda ve daha net sonuç verme özelliğine sahip olmaktadır. Kan sıvısı testleri çok kısa bir zamanda net verilerin elde edilmesini sağlamaktadır, eczanelerden reçete olmadan da temin edilebilmektedir. Kolay idrar testi uygulaması ile de hamilelik testi uygulanabilir. Ancak idrar ile uygulanan bu testler; sıvı kaybetme, testin uygulandığı saat gibi birçok etkenden kolay bir şekilde etkilenebildiği için güvenli olma durumu kan testlerine oranla oldukça düşük olmaktadır. Buna İlave olarak kan testleriyle henüz idrar testlinin tespitinin yapılamayacağı seviyedeki HCG hormonu artmaları da tespit edilebilmektedir. Bu hormon döllenmenin meydana gelmesiyle gebeliğin başlamış olduğu evrede plasenta hücrelerince salgılanmaya başlamaktadır. Plasenta, döllenmiş olan yumurtanın rahim duvarına tutunup, hamilelik süresince bebek ile anne arasında gelişen kan alışverişini sağlamakta olan yapıdadır. Buradan salgılanan HCG hormonu döllenmenin ardından 12 gün sonra kan sıvısında, birkaç gün sonraysa kolay uygulanabilen idrar testinde saptanabilmektedir. Kan testlerinde elde edilmekte olan seviyenin yüksek olması, hamileliğin ne kadar süredir varlığına ilişkin belirli bir bilgi verebilmektedir.
Beta HCG Testi Nasıl Yapılır?
Beta HCG testi, kolay bir kan testi uygulayarak yapılabilmektedir ve laboratuvar ortamlarına göre farklılık göstermek beraber genel olarak aynı gün içerisinde sonucu alınabilir. Beta HCG testine ek olarak farklı testlerin de uygulanması gerekmiyorsa, tek tüp kan örneğinin alınması yeterlidir. Kan testinden evvel bireyin dikkat etmesi gerekli belirli bir konu yoktur. Günün belirli bir zamanında test uygulanabilir. Uzman sağlıkçılar tarafından kan numunesi alınması için ilk olarak kan damarlarını rahatlıkla görmek için kolun üst tarafına sıkan bir elastik bant geçirilmektedir. Kolun üst kısmı alkol ile temizlenip ardından iğne yardımı ile kan numunesi alınmaktadır. Şişlik ve morluk oluşması ile kan sızıntısını engellemek için işlemin ardından 15 dakika süresince temiz bir pamuk yardımıyla ile iğnenin çıkmış olduğu kısma baskı uygulanmalıdır. Kan numunesini verdiğiniz yerden sonucunuzun ne zaman belli olacağını öğrenebilirsiniz, sonuçlarınızı aldıktan sonra incelenmesi için uzmana gidebilirsiniz.
Beta HCG Düşüklüğü Nedir?
Olağan hamilelikte artması gereken beta Hcg hormonu düşük olursa, bu özellikle hamileliğin başlangıç evresinde düşük olma durumunu gösterebilir. Bunun haricinde dış gebelik tehlikesi oluşturabilir. Beta HCG düşüklüğü tespiti sağlanırsa kadında düşük ve dış gebelik tehlikesi olduğunu göstermektedir önemli bir durum elde edilmiş olur.
Beta HCG Yüksekliği Nedir?
Yüksek Beta HCG düzeyinin en genel sebebi hamileliktir. Ancak hormonun yüksek olması durumunda sağlıklı gitmekte olan bir hamileliğin teşhis edilmesi için yalnız başına yeterli olmamaktadır. Uygulanan kan testlerinin neticesinde 10 mlU/mL'nin üstünde tespit edilmekte olan Bu hormon hormonu için en uygun teknik, 48-72 saatin ardından testin tekrar edilmesidir. Hamilelik haftası belirlenen kişilerde haftasına göre olması gerekli Beta HCG seviye aralığının üstünde hormon düzeylerinin olması durumunda da bunun birkaç sebebi olabilmektedir. Bunlardan en yaygın olanları hamilelik haftasının doğru hesaplanıyor olmasıdır, molar ve çoğul hamilelik gibi durumları içermektedir. Hasta olan kişilerde hormon düzeyleri uzmanın belirlemiş olduğu aralıklar ile düzenli şekilde kontrolü sağlanmalı, hamileliğin 4. veya 5. haftasından sonra bebek kesesi ultrasonda görülebilir. Yüksek HCG seviyeleri ile birlikte bazı kişilerde de Beta HCG düşüklüğü görülebilmektedir. Hamilelik yaşamayan kişilerde hormon düzeyinin 0 veya 0'a yakınlığı beklenmektedir. Hamilelik şüphesi olan bireylerde ise Beta HCG hormonu eksikliğinin sebepleri içinde dış gebelik, gebelik haftasının doğru hesaplanmamış olması, beklenmedik düşükler gibi birçok durum yer alabilmektedir. Bu durumları analiz etmeye yönelik daha ileri teşhis testleri uzman tarafından uygulanmaktadır.
Beta HCG Seviyesini Etkileyen Faktörler Nelerdir?
Beta HCG testi pozitif şekilde çıkanlar, yüksek bir ihtimalle gebedir. İdrar testinde doğru olmayan sonuçlar elde etmek mümkün olabilir, kan testlerinde bu durum oldukça düşük olmaktadır. Prostat kanseri gibi bazı kanser çeşitleri ile hamileliğin şimdilik tespiti yapılmayacak kadar erken evrelerde gerçekleşmiş düşükler de doğru olmayan pozitif testlere yol açabilir. Kısırlık durumu tedavisi için kullanılmakta olan bazı ilaçlar Beta HCG hormonu içerebilmektedir. Bu ilaçları kullanmakta olan kişilerde bu hormonun birazcık yüksek olması hamileliği göstermeyebilir. Bütün bunlara ilave olarak kullanılmakta olan bazı antibiyotikler, doğum kontrol ilaçları, hormon içerikli ilaçlar da Beta HCG seviyelerini etkileyebileceği için bireylerin hamilelik testi uygulatmadan evvel ilgili uzmana kısırlık tedavisi görüp görmedikleri ve kullanmış oldukları ilaçlar ile ilgili ayrıntılı biçimde bilgi vermesi gerekir. Düşük ile sonuçlanmış hamileliklerde Beta HCG hormon düzeyleri genel olarak dört- altı hafta içinde normal seviyelere ulaşmaktadır. Bu evrede hamilelik kürtaj yolu ile son bulduysa daha uzun ya da daha kısa olabilmektedir. Düşük durumları ve gebeliğin son bulmasının ardından bu hormonun eski düzeyine gelip gelmediği belirli zaman aralıklarıyla kontrol edilebilir. Hamileliğin tespitinden sonra belirli bir düşük olasılığı ya da problem olmadığı durumda hormon düzeyinin devamlı şekilde kontrolünün sağlanması gerekmez.
Dış Gebelikte Beta HCG Değerleri
Beta HCG hormonu seviyesi 1000-2000 mIU/ml aralıklarındaysa hamilelik kesesinin transvaginal sonografi ile rahmin içerisinde görülmesi gerekmektedir. 2 günde bir uygulanan Beta HCG testinde, seviyelerde yüzde 65'ten yukarı yükselme olmaması dış gebelik olarak yorumlanmaktadır.
Tüp Bebekte Beta HCG Testi
Tüp bebek tedavisi ardından hamileliğin meydana gelip gelmediğine bakmak için testin uygun zamanda yapılması gerekmektedir. Bu evrede bedene yeteri kadar HCG hormonu üretmesi için olanak tanınmalıdır.
Tüp bebek tedavisinde embriyo transfer uygulamasından on iki gün sonra anneden alınan kan numunelerinde HCG hormonu değerine bakılmaktadır. Bu test esnasında anne adayının rahminin içerisinde bulunan plasentadaki hücreler HCG hormonu salgılayıp bu oranın kanda artış gösterip göstermediğine bakılmaktadır.
Gebelik hormonları öncelikle kanda meydana gelir. Bundan dolayı kanda gebelik testi uygulanarak en uygun sonuca ulaşılabilmektedir. Kanda ölçümlenen HCG değeri, hamilelik evresinin başlamış olduğu ilk andan kontrollü bir biçimde uygun oranda yükselmektedir. HCG seviyesi hafta hafta yükselmektedir. Tüp bebekte de olağan hamilelikte de embriyo tutunduğu zaman bu evre başlamaktadır.
Gebelik Haftasına Göre Beta HCG Hesaplama
Beta HCG hamilelik hormonu olarak belirtilir. Bu hormon embriyonun rahme yapışmasıyla ile kanda oluşan oran hızlı bir şekilde yükselir. Belirli bir eşik seviyesinin ardından idrarda da tespiti sağlanabilir. Kan sıvısında 11, idrarda ise 12-14. Günler içinde saptanabilmektedir. Kan B-HCG seviyesi 48-72 saatte bir 2 katı duruma yükselir. Gebeliğin 8-11 haftaları arasında en yoğun seviyesine ulaşmaktadır.
Bu takip değerlerdeki artış hamileliğin devam etmesi bakımından oldukça önemlidir. Kan sıvısındaki B-HCG oranının ölçümlenmesi hamileliğin var olduğunun göstergesi durumundayken değeri ile hamilelik haftasının hesap edilmesi genel olarak kullanılmaz. Çünkü bu değerler aynı hamilelik haftasında olduğu gibi gebelerde farklı oranlarda olabilmektedir.
Erkeklerde Beta HCG Değeri Yükselir mi?
Çeşitli yumurtalık, testis, akciğer ya da meme kanseri çeşitleri beta-hCG hormonu üretebilmekte olan türlü tümörlerin mevcudiyetinde, kan sıvısındaki beta-hCG oranları yükselir. Bu durum birkaç testis kanserlerinde erkeklerde de tespit edilebilmektedir. Farklı bir ifade ile erkekte beta-hCG seviyesinin yüksek olması önemli bir rahatsızlığı gösterebilmektedir.
Evde Beta HCG Testi Nasıl Yapılır?
Birçok tür gebelik testi vardır. Genellikle testlerde, idrar yolunun sonuna bir çubuk koymanız ya da idrar toplanan bir kaba, beş-on saniye çubuğu batırmanız gerekir. Bir süre sonra çubuk test sonuçlarını göstermektedir. Genellikle elde edilen bu sonuçlar, bir eksi ya da artı işareti, çizgi ya da iki çizgi, renk farklılığı, “gebe” ya da “gebe değil” yazısı gibi işaretlet ile çubukta ya da çubuğun ekranında görülmektedir. Her testin kullanımı aynı değildir. Testten teste kullanım teknikleri değişebilir. Testi uygulamadan gerekli bilgilendirmeler dikkatlice okunmalıdır.