Adet döneminin başlamasından bir süre önce şişkinlik, baş ağrısı, ruh hali farklılıkları ya da öteki fiziksel ve duygusal değişimler yaşanabilir. Bu aylık semptomlar adet öncesi gerginlik sendromu veya Premenstrüel sendrom (PMS) olarak bilinir. Kadınların yaklaşık %85'i bir dereceye kadar PMS yaşar. Birkaçının, adet öncesi disforik bozukluk (PMDD) olarak bilinen, iş veya kişisel ilişkileri bozan daha şiddetli semptomları vardır.
Adet dönemi hayatın doğal bir parçasıdır ve ayın diğer zamanlarda yapılacak her şey yapılabilir. Bu durum ile başa çıkmanın yolları bulunmaktadır. PMS, kişiyi birçok seviyede etkileyebilen bir grup değişikliktir. Bu değişimler; fiziksel, duygusal ya da davranışsal olabilmektedir. Değişiklikler adetin 1 ila 2 hafta öncesinde yaşanır. Kişinin adet dönemi başladığında veya başladıktan kısa bir süre sonra kaybolurlar.
Premenstrüel Sendrom (PMS) Belirtileri Nelerdir?
Çoğu kadında her ay en az bir defa PMS belirtisine rastlanır ancak herkes için bu durum bu şekilde olmaz. Yaş ilerledikçe değişiklik gösterir. Adetten önce yalnızca birkaç semptomun olup olmadığı veya bunun PMS olup olmadığını bilmek zor olabilir. Bunun ile birlikte PMS diğer belirtileri şu şekildedir;
İstek: Pek çok kadın, PMS başladığı zaman genel olarak çikolatalı kek gibi tatlı veya tuzlu yiyecekler için özel istek duyar. Bu durumun nedenleri belli değildir. Diğer kadınlar iştahlarını kaybedebilir veya midelerini bozabilir. Şişkinlik ve kabızlık da yaygındır.
Akne: Akne, PMS'nin en yaygın belirtilerinden biridir. Hormonal değişiklikler derideki bezlerin daha fazla sebum üretmesine neden olabilir. Bu yağlı madde gözenekleri tıkayarak bir kırılmayı tetikleyebilir ve bu durum adet döneminizin yaklaştığını gösteren görünür bir hatırlatmadır.
Ağrı: PMS, çok çeşitli ağrıları ve ağrıları tetikleyebilir. Bu ağrılar; sırt ağrısı, baş ağrısı, hassas göğüsler, eklem ağrılarıdır.
Ruh hali farklılıkları: Birçok kadın için PMS'nin en kötü yanı, ruh hali üzerindeki öngörülemeyen etkisidir. Sinirlilik, öfke, ağlama nöbetleri, depresyon ve kaygı adet döneminize giden günlerde gelip gidebilir. Hatta bazı kadınlar bu süre zarfında hafıza ve konsantrasyon sorunları yaşarlar.
PMS'li kadınlar bu durumla pek çok şekilde baş edebilir. Diyet, uyku ve egzersiz durumunu iyileştirmek için değişiklikler yapılabilir. Ayrıca zihni ve bedeni rahatlatmanın yolları da bulunmaktadır. Bütün bu durumlar işe yaramadığında bir doktordan yardım alınabilir.
Premenstrüel Sendrom (PMS) Nedenleri Nelerdir?
Premenstrüel sendrom yaygın olmasına rağmen, doktorlar buna neyin sebep olduğunu tam olarak bilmemektedir. Muhtemelen, adet dönemi boyunca vücut kimyasındaki değişikliklerle ilgisi vardır. Bazı koşullar PMS'yi etkilemektedir. Aşağıdaki durumlarda PMS başlatılabilir veya daha da kötü bir duruma yol açabilir;
- Sigara içmek
- Yoğun stres
- Egzersiz yapma
- Uykusuzluk
- Yoğun alkol kullanımı
- Yoğun tuz, kırmızı et veya şeker tüketimi
- Depresyon
Başka sağlık sorunları yaşayan kadınlar, bu sorunların regl zamanlarından önce daha da kötü olduğunu fark edebilir. Bu durumlardan birkaçı; migren baş ağrıları, astım ve alerjilerdir.
Premenstrüel Sendrom (PMS) Kimlerde Görülür?
Adet gören herhangi bir kadın bu sendromu yaşayabilir, ancak bazı kadınların semptomlara sahip olma olasılığı daha yüksektir;
- Adet öncesi gerginlik sendromu 20'li yaşların sonundan 40'lı yaşların ortasına kadar görülebilir.
- Yaşı ileri olan kadınlar şiddetli PMS'ye sahip olma eğilimindedir.
- PMS 40'larda daha şiddetli olabilir.
- En az bir hamilelik geçirmiş kadınlar PMS'ye daha yatkındır.
- Depresyon veya başka bir duygudurum bozukluğu öyküsü olan kadınlarda daha fazla PMS semptomu olabilir.
Premenstrüel Sendrom (PMS) Nasıl Yönetilir?
Adet öncesi gerginlik sendromunu yönetmenin birçok yolu vardır. Tamamen düzeltilmese bile, kişinin kendine yardımcı olacak kuvvete sahiptir. Bundan dolayı Adet öncesi gerginlik sendromu yönetilebilmektedir;
- Gün içerisinde 30 dakika egzersiz yapılmalı
- Tam tahıllar, meyveler ve sebzeler tüketilmeli
- Yiyeceklerden yeterli oranda kalsiyum almaya çalışılmalı
- Tuz, kafein ve alkol tüketilmemeli
- Sigara içilmemeli
- Uyku düzeni olmalı
- Ruh hali ve belirtilerinizi takip edilmeli
Bazı kadınlar folik asit, magnezyum, B-6 vitamini, E vitamini ve D vitamini ile kalsiyum gibi vitamin ve mineraller alır. Herhangi bir vitamin takviyesi almadan evvel mutlaka doktorunuza danışın. Bilinçsiz vitamin tüketimi daha farklı problemlere neden olabilir.