GAS kısaltması ile de bilinmekte olan Grup A streptokok, genel olarak boğazda ve deride olan bir bakteri çeşididir. Grup A streptokok enfeksiyonları genel olarak tonsilit şeklinde de adlandırılmakta olan boğaz ağrısı ve bademcik enfeksiyonuna yol açar. Bu bakteri çeşidi, kızıl rahatsızlığına, impetigo ve selülit gibi deride meydana gelebilecek enfeksiyonlarına neden olur. Bazı kişilerde A grubu streptokok enfeksiyonu, kalp, ya da böbrekleri hasara uğratacak önemli komplikasyonlara neden olabilir.
Bu enfeksiyon, bilhassa çocuklarda boğazda ağrı, yutma problemi, bademcik iltihabı yani tonsilit olarak adlandırılan durum, kızıl rahatsızlığı, selülit, impetigo olarak adlandırılan deri hastalıkları, zatürre, böbrek iltihabı, ateşlenmeye yol açabilmektedir. Bundan dolayı boğaz ağrısı yaşayan çocuklarda boğaz kültürü almak önem taşımaktadır. Üst solunum yolu enfeksiyonlarının birçoğu virüsten kaynaklı olabilmektedir. Dinlenme ve bol sıvı tüketmek tavsiye edilir.
Strep A Enfeksiyonu Belirtileri Nelerdir?
Türlü rahatsızlıklara yol açabilir ancak tipik olarak boğaz enfeksiyonuna neden olabilir. Bir çocuğun ateşlenmesi, boğazda ağrı olması ve yutma zorluğu mevcut ise; uzman kontrol ettiği zaman bademciklerin büyümesi, kızarıklık ve üzerinde beyaz iltihap birikmesi tespit edilmişse düşünülmekte olan enfeksiyon genellikle Strep A olabilmektedir, diğer belirtileri şu şekildedir;
- Boğaz ağrısı
- Ateşlenme
- Deride kızıl benzeri döküntüler
- Boğazlarda beyaz iltihaplanma
- Lenf bezlerinin büyümesi
- Damakta meydana gelen kırmızı noktalar
- Bitkinlik, yorgun hissetme
- Eklem ağrıları
- Baş ağrısı
Strep A Enfeksiyonu Nasıl Bulaşır?
Kalabalık ortamlarda, bilhassa da okul, kreş, askeriye gibi ortamlarda yaygın olarak görülmekte olan bir enfeksiyon türüdür. Yakın temas, hapşırık, öksürük ve genellikle solunum yolu damlacıkları ile geçmektedir.
Strep A enfeksiyonu teşhisi için mikrobiyolojik testler kullanılmaktadır. GAS farenjitinden şüphe edilen hasta kişilerden boğaz kültürü, hızlı antijen testi alınır. Bu virüsü geçiren çocuklarda boğazın ağrıması veya kızarıklık yaşanması halinde de çocuğa strep A testi uygulanmaktadır.
Strep A Enfeksiyonu Kimlerde Daha Yaygındır?
Strep A farenjiti en yaygın 5-15 yaş aralığında olan çocuklarda görülmektedir. 2 yaşın altında olan çocuklarda ender olarak rastlanmaktadır. En çok risk altında olan bireyler şu şekildedir;
- 15 yaşa kadar olan evredeki çocuklar
- 65 yaş üstü kişiler
- Bağışıklık sistemi güçsüz olan bireyler
- Kronik rahatsızlığa sahip olanlar
- Temizlik kurallarına uymayanlar
Strep A Enfeksiyonu Hangi Hastalığa Yol Açabilir?
Hastalığın genel biçimi şekli boğaz enfeksiyonudur. Farklı birçok klinik tabloya da neden olabilir. İnvaziv streptokok virüsleri veya nekrotizan fasiit gibi rahatsızlıklar yaşanabilir. Bunun ile birlikte Türkçeye kızıl şeklinde geçmekte olan veya İngilizce’ de “scarlet fever” diye bilinmekte olan hastalığın da etkenidir.
Boğazda beyaz iltihaplanma ve yaraların oluşması, lenf bezlerinin büyümesi, damak bölgesinde kırmızı noktaların meydana gelmesi bu rahatsızlıkta daha çok meydana gelmektedir. Boğazın ağrıması ve ateş şikayeti ile doktora başvuran bireylerde “hızlı strep A testi” ile birlikte boğaz kültürünün alınması gerekmektedir. Ardından Strep A testi pozitif olursa hemen antibiyotik tedavisine başlanır. Test sonucu negatif çıkarsa yüzde 25 seviyesinde boğaz kültüründe çoğalma yaşanabilmektedir. Bundan dolayı boğaz kültürü sonucunun takibi oldukça önemlidir.
Strep A Enfeksiyonu Nasıl Tedavi Edilir?
Strep A virüsü tedavisi için öncelikli tercih penisilindir. Oral verilmekte olan penisilin tedavisi ise en az on gün uygulanmaktadır. Antibiyotikler de alternatif tedavi yöntemleridir. Destekleyen tedavide ise hasta kişinin istirahat etmesi, bol sıvı tüketmesi, yumuşak gıdalar alması tavsiye edilir. Hastalarda görülen yüksek ateş ve ağrıları kontrol altına almak için şurup önerilir. Ağır vakalarda ise tedaviye destek olan tedavi ile yoğun bakım ünitesinde uygulanmaktadır.