Genel olarak saçlarda görülmektedir, yuvarlak şekilde dökülme halinde kendini gösterir. Saçkıran diğer ismi ile alopesi, yoğun strese bağlı olarak gelişse de kronikleşmiş rahatsızlıklar veya tiroid sorunları sebebi ile de meydana gelebilir. Saçkıran, gündelik hayatın stresinin haricinde yoğun sıkıntı yaşayan bireylerde görülebilmektedir. Bilhassa ilkokul veya okul öncesi eğitimi alan çocuklarda, anne baba ayrılığı gibi kötü olayların etkisi altında olan kişilerde, ağır travmatik olaylar yaşayan bireylerde gözlemlenebilir.
Saçkıran(Alopesi areata) Neden Olur?
Saçkıran rahatsızlığının sebebi net olarak açıklanamamaktadır. Ancak bağışıklık sisteminin fazla çalışması, kendi dokularına saldırmasına neden olur, bu durumda saçkıran hastalığı meydana gelebilir. Otoimmün rahatsızlıklar, bedenin kendi hücre ve yapılarını yabancı olarak tanımlaması sonucu meydana gelir. Saçkıranda da bağışıklık hücreleri saç köklerine saldırdığı için saçın uzamasını engeller ve saçların dökülmesine neden olur.
Yapılan çalışmalara göre saçkıran hastalığının genetik etkenlerle bağlantılı olduğu bilinmektedir. Çeşitli rahatsızlıklar saçkıran ile birlikte meydana gelir ve bu da genetik etkenlerin etkili olduğunu gösterir. Bu rahatsızlıklardan bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz;
- Kaşınma(egzama)
- Kronik iltihaplanma tiroid rahatsızlığı
- Adrenal yetmezlik
- Sedef rahatsızlığı
- Alerjik rinit
- Beyazlama hastalığı
- Kelebek hastalığı
Saçkıran (Alopesi Areata) Belirtileri Nelerdir?
Saçkıran hastalığının semptomları karakteristik olabilmektedir ve saçlı deride bir veya da birden çok, yuvarlak ve tüy bulunmayan kısımlarla kendisini belli eder. Etkilenmekte olan kısımdaki yüzey sağlıklı olmaktadır ve ciltte bir iltihap yaşanmaz.
Saçların dökülmesi genel olarak kafa derisinden başlayarak ilerler. Fakat kirpik, kaş, koltuk altındaki tüyler, sakallar ve kasıkta bulunan tüyler dahil her çeşit saçlı deri saçkıran olan bölgeden etkilenip ve tırnağın dokusunda değişiklikler meydana gelebilir. Bu durum bireyden bireye değişiklik gösterir.
Rahatsızlığın ilerleme süreci net değildir ve bazı zamanlarda kronik olarak tekrar edebilir. Rahatsızlık esnasında kendi kendine iyi olma ya da iyileşme sürecinde kötüleşme yaşanabilir. Kel olan kısımda saç tekrar geldiği zaman, genel olarak ilk önce beyaz çıkar.
Saçkıran (Alopesi Areata) Risk Faktörleri Nelerdir?
Genetik etkenlere ilave olarak, farklı çevresel faktörler de bu rahatsızlığın meydana gelmesinde etkili bir rol oynar. Sıkıntı, bu çevresel etkenlerden en önemlisidir. Bunun ile birlikte bu hastalığın bazı risk faktörleri vardır;
- Bu hastalık çoğu kişide 40 yaşın altında görülür.
- Erkekler kadınlardan daha fazla saçkıran hastalığına yakalanma eğilimindedir.
- Kalıtımsal yatkınlık
- Mongolizm
- Kronik lenfosistik tiroidit
Saçkıran Hastalığında Besin Takviyelerinin Önemi Nedir?
Saçkıran rahatsızlığında besinlerin takviyesi direkt olarak iyi bir rol üstlenmez. Fakat her rahatsızlığın tedai edilmesinde destek olarak takviyelerden faydalanılır. Bilhassa hastalara sağlıklı beslenmenin önemi anlatılmalıdır. Bunun ile birlikte uyku düzeni de oldukça önemlidir. Hasta olan kişilere kan testleri yapılarak vitamin eksikliği bulunup bulunmadığına bakılmalıdır. Bunların haricinde biyotin saçın üretiminde ana etkendir. Bu yüzden, hasta olan kişilerin biyotin yoksunluğu bulunsa da bulunmasa da besin desteği olarak biyotin önerilebilir. Ayrıca kişide; demir eksikliği, çinko eksikliği, B12 ve folik asit düşükse bunları da gidermek gerekir. Kişilerde demir eksikliği çok yaygın görülmektedir, bu yüzden saçın kalitesini etkiler, bu yüzden bu eksikliklerin giderilmesi gerekmektedir.
Saçkıran (Alopesi Areata) Tanısı Nasıl Konur?
Saçkıran hastalığının semptomları çok tipik olabilmektedir. Bundan dolayı tanı genellikle henüz uzmana gidilmeden bu durumu yaşayan ve hastanın yakın çevresi tarafından fark edilir. Ancak bazı olaylarda saçkıran, saç mantarı ile benzerlik gösterebilir. Doğru teşhisin konulması için cilt rahatsızlıkları uzmanına muayene olmak gerekebilir. Uzman kişi ilk olarak semptomları gözlemler ve saçların azalma derecesine bakar. Mikroskop yardımı ile birkaç saç örneğini inceleyip teşhisi saptamaya çalışır. Gerek olursa kesin teşhis için parça alınarak patolojide incelemeye gönderilir.
Saçkıran (Alopesi Areata) Tedavisi Nasıl Yapılır?
Saçkıran hastalığının tedavisi, cilt hastalıkları doktoru tarafından uygulanır. Tedavide asıl hedef rahatsızlığın ilerlemesini engellemek ve semptomların derecesini düşürmektir. Hafif seviyede ve erken aşamalı vakaların bazılarında belirli bir tedavi uygulanmadan saç kendiliğinden yeniden çıkar.
Daha ileri seviyelerde veya ciddi semptomların oluşumunda tedavide kortikosteroid grubu ilaçlar kullanılmaktadır. Kortikosteroidler ilk olarak krem olarak uygulanır. Daha sonraki aşamalarda hastalığın seyrine bağlı olarak enjektör ile kafa derisine uygulanabilmektedir. Göz çevresine yapılan uygulamalar göz sağlığı için risk taşır.
Ancak saçkıran ile benzerlik gösteren saç dökülmesi şikayetleriniz varsa rahatsızlığın ilerlemesini engellemek için bir dermatoloji uzmanına danışmanız gerekir.