Polikistik over sendromu, düzenli olmayan hormon üretimine bağlı olarak meydana gelir. Üreme dönemindeki kadınlarda yaygın olarak gözlemlenen hormonal bozuklukların başında gelir. Polikistik Over Sendromu, hemen hemen her 10 kadından birinde ortaya çıkmaktadır. Yumurtalıklarda küçük ve iyi huylu kistler oluşur, bu kistlere bağlı olarak kendini belli eder. Polikistik over sendromu kadınlarda adet bozukluğu, kıllanma, fazla kilo ve sivilceye sebep olur. Bu hastalığın tanımında birden fazla kist görülse de hasta olan kişilerin yaklaşık yüzde 30’unun ultrason görüntülemesinde hiç kiste rastlanmayabilir.
Polikistik over sendromu, kadınların en fazla yaşadığı hormonal bozuklukların başındadır. Polikistik over sendromu, regli olamama veya belirsiz aralıklarla regli olma gibi düzensiz dönemlerle kendini gösterir. Polikistik over durumunda kanda androjen hormonlarının yükselmesine bağlı deride bazı belirtiler meydana geldir. Bu belirtiler sivilce, yağ, saç dökülmesi ve tüylenmedir.
Hormonal problemlerin meydana getirdiği polikistik over sendromu, mebizlerin (yumurtalık) androjen hormonunun yoğun salgılaması ile meydana gelir.
Bu sendromu yaşamayan bir kadında FSH/LH hormon testi 3 oranındadır ancak polikistik over sondromu yaşayan kadınlarda bu değerler daha yüksek olabilmektedir. Ciltte yoğun sivilcelenme, kiloda anormal artış ve düzenli regli olamayan kadınlar, polikistik over sendromundan şüphelenmeli, erken tedavi için bir uzmana başvurmalıdır.
Polikistik Over Sendromu Belirtileri Nelerdir?
Polikistik over sendromu yumurtlama problemi ve androjen oranının yükselmesiyle kendini belli eder. Genellikle yumurtlama sorunu nedeniyle belirsiz aralıklarla ya da belirli bir süre hiç adet görememe durumunda da kendini gösterebilir.
Bu durumlar arasında yoğun tüylenme, saçta dökülme ve sivilce artışı gibi durumlarla kendini belli eder. Polikistik over sendromu belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz;
- İnsilün direnci
- Kilo oranında normal olmayan artış
- Saçlarda dökülme
- Erkek tipi tüylenme
- Sivilcelenme
- Ciltte yağlanma
- Düzenli olmayan adet
- Ciltte kararma
- Baş bölgesinde ağrı
- Anksiyete
Ultrasonik görüntüleme ile belirleyici tanı konulmasa da ergenlik çağında kadınlara kan testleri de uygulanarak polikistik over sendromu görülüp görülmediği gözlemlenmelidir.
Polikistik Over Sendromu Neden Olur?
Bu hastalığa hangi durumun neden olduğu tam olarak belli değildir. Ayrıca bu rahatsızlığa ‘insülin’ hormonunun sebep olduğu gözlemlenmektedir. Bedende önemli bir yere sahip olan şekerin, enerji elde etmek için kandan vücut hücrelerine ulaşmasını sağlayan insülin, pankreasta şekeri tespit eden beta hücrelerinden salgılanır. İnsülin direnciyle beraber bedende meydana gelen fazla insülin seviyeleri, yumurtalıkta erkeklik hormonu üretimini fazlalaştırır.
Polikistik Over Sendromu Tanısı Nasıl Konulur?
Polikistik over sendromu şüphesi olan durumlarda ilk önce hasta olan kişinin hikayesi öğrenilerek klinik değerlendirme uygulanır. Polikistik over sendromu en fazla meydana gelen yumurtlama problemleri arasındadır. Hemen hemen her 10 kadından 1’inde ortaya çıkmaktadır. Polikistik over sendromu, ergenlik ve genç erişkinlik çağındaki kızlarda da görülmektedir.
Özellikle fazla kiloya sahip, adet göremeyen, ciltte sivilcelenme yaşayan ve teninde yağlanma bulunan kızlarda polikistik over sendroumu olup olmadığı gözlemlenmelidir. Çok daha fazla kiloya sahip olan ve erkek tipi tüylenmeye sahip kişilerde de görülmektedir.
Her adet düzensizliği yaşayan her genç kızda da polikistik over sendromu olmayabilir. İlk adet düzensizliği yaşana kızlarda fizyolojik bir sorun olabilir.
Polikistik over sendromu olup olmadığını öğrenmek için genel olarak hormon ve tam kan sayımı testleri yapılmaktadır. Kandaki androjen hormonlarının oranı ile FSH ve LH isimli hormonların oranlarının tespiti polikistik over sendromu tanısı konması için önemlidir. Bunlarla birlikte ultrasonik görüntüleme ile yumurtalıkların yapısının görüntülenmesi tanı konmasına yardımcı olur.
Polikistik Over Sendromu Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Fiziki muayenenin ardından üreme işlevinde bir sorun yaşanıp yaşanmadığı kontrol edilir. Kan testinde görülen hormonal bozukluğa göre doğum kontrol ilaçları veya adeti düzenleyen haplar ilaçlar doktor kontrolünde kullanılabilir. Ancak bu hastalığa bağlı gelişim gösteren rahatsızlıklar mevcut ise uzman tarafından başka bir tedavi şekli de uygulanabilmektedir.
Polikistik over, uzun zaman tedavi edilemezse bu sendroma göre başka rahatsızlıklara da sebep olabilmektedir. Polikistik over sendromu görülen kişilerde direkt gözlemlene problemlerin başında kısırlık görülebilmektedir.
İnsan bedeninde androjenlerin fazla salğılanması saç dökülmesi, tüylenme, yağlanma ve ciltte sivilcelenme gibi problemlere neden olur. Bu yüzden polikistik over sendromu tedavisinde, bu sorunların hepsi dikkate alınarak detaylı bir tedavi uygulanmaktadır. Kişinin sağlık durumuna bağlı olarak uygun bir beslenme programı ve egzersiz de hasta olan bireye önerilmektedir. Bunun yanında insülin direncini düşüren ve erkeklik hormonunun etkisini düşüren haplar da önerilebilmektedir.